Hoe liefdevol je ook bent opgevoed, vroeger of later lopen de meesten van ons tegen iets aan dat er op jonge leeftijd ingeprogrammeerd is, maar waar je eigenlijk liever vanaf wilt. En wat doe je dan? Hoe ga je dat te lijf, hoe bepaal je je eigen koers? En lukt het altijd om je achtergrond af te schudden? In DOCS twee verhalen over hoe je je eigen weg kunt bepalen: ‘Humeurig’ en ‘Twee streepjes’.

Luister en abonneer

Humeurig

Voor een slecht humeur gaan mensen niet in therapie. Het is niks ernstigs, het is geen burn-out of depressie, maar gewoon een stemming die komt en gaat. Toch?

In deze documentaire duikt Janna Reinsma in het slechte humeur – in het bijzonder in dat van haarzelf. Want ze heeft vaker last van een slecht humeur dan haar lief is. Wat is het eigenlijk? Is het iets wat je overkomt of ben je er ook verantwoordelijk voor? En hoe kom je ervan af, zodat je wat beter met jezelf door één deur kunt?

Als ze tijdens dit steeds persoonlijker wordende humeuronderzoek een bezoek brengt aan haar welbespraakte vader Tjit, een heuse ervaringsdeskundige, wordt de luisteraar getuige van een openhartig gesprek waarin blijkt dat er veel meer achter een humeur kan schuilen dan je denkt.

© Janna Reinsma

“Misschien ben ik wel medeverantwoordelijk voor jouw slechte humeur, ja. Ik voel mij enigszins melancholisch ter verantwoording geroepen.”

Vader Tjit

Het gesprek dat zich ontvouwt stemt tot nadenken over de vraag of je je stemmingen aan elkaar doorgeeft. Over hoe verantwoordelijk je ouders eigenlijk zijn voor wie je bent. En over hoe je kan omgaan met een teveel aan zelfkritiek.

Twee streepjes

Alsof ze een pubermeisje is dat niet snapt hoe een condoom werkt, in plaats een volwassen vrouw die een volwassen beslissing neemt. Zo voelt Janneke zich behandeld bij haar bezoek aan de abortuskliniek. Dat het recht op abortus ter discussie staat, dat weet ze. Sterker nog, voorafgaand aan het bezoek aan de kliniek heeft ze zich zo goed mogelijk voorbereid:

“We komen aan bij de kliniek in Utrecht en parkeren de fietsen. Gespannen klungel ik met mijn fietsslot. Ik had me daarvoor mentaal al dagenlang voorbereid en gedrild op de mogelijke aanwezigheid van anti-abortus demonstranten.”

Janneke Aronson

Er staat gelukkig niemand. Maar dat het juist de medewerkers van de kliniek zijn die haar het gevoel geven dat ze een domme en naïeve fout begaan heeft, dat had Janneke Aronson niet verwacht.

Na haar behandeling deelt ze haar ervaring heel bewust open en eerlijk. Hoe meer ze erover deelt, hoe meer ze erachter komt hoeveel vrouwen in haar omgeving dit ook hebben meegemaakt. Ook merkt ze dat het niet altijd goed wordt ontvangen. Sommige vrienden vermijden het woord abortus en klungelen onhandig met termen als ‘dat ene’ en ‘dat hele gebeuren.’ Zelfs als ze hen verzekert dat het voor haar geen taboe is. En toch, hoe open ze er zelf ook over is, hoe graag ze het taboe op abortus wil doorbreken, aan één iemand durft ze het niet te vertellen…

© Janneke Aronson

Janna Reinsma is cultuurjournalist en redacteur. Ze schrijft over kunst en cultuur, werkt als eindredacteur bij de Volkskrant en maakt poëziepodcast De verloren tijd.

Janneke Aronson is fotografe en podcastmaker.