Neem nou Luceberts dichtregel 'Alles van waarde is weerloos'. Dichtbundels verkopen slecht, toch kent half Nederland die woorden. De culturele waarde is enorm, de commerciële waarde nihil. Dat bijt elkaar niet, die twee gaan prima samen en vergelijken is niet nodig. Moeilijker ligt het bij keuzes maken in pandemische tijden. Den Haag pompt bakken geld in de harde economie en steunt ook musea en poppodia, maar die moesten hun deuren wel eerder sluiten dan Ikea en de Action. Zo kon de economie nog even doordraaien. Maar er zijn verborgen kosten. Want kunst en cultuur houden ons meetbaar gezonder. Dus hoeveel burnouts kunnen we de komende tijd verwachten door al die dichte zalen?
Kun je de waarde van Kunst & Cultuur meten? Dat die waarde er is, voelt iedereen die een boek leest, naar het theater gaat of muziek draait. Maar hoe kun je die afzetten tegen de winstcijfers van Schiphol?
Deze crisistijd lijkt het juiste moment om de waarde van kunst en cultuur nou eens eindelijk op te nemen in onze economische modellen. Maar hoe pak je zoiets aan? Documentairemaker Marten Minkema gaat in Van Aanraakbaarheid Rijk langs bij experts die daar al jaren over nadenken. Want de waarde van Schiphol is tot op de Euro uit te rekenen, maar die van een vioolconcert of experimentele dans kan je niet vangen in de prijs van het toegangskaartje. Er bestaat niet zoiets als een 'CultEuro', dus zo kan je de vertaalslag naar de harde economie niet maken.
'Er bestaat niet zoiets als een 'CultEuro''
Maar hoe dan wel? Minkema gaat te rade bij mensen die daar goed over nadenken, waaronder kunsteducator Barend van Heusden, de economen Arjo Klamer en Marcel Canoy, hersenwetenschapsjournalist Mark Mieras en Anita van Dolen, artistiek leider van Julidans. Ook bezoekt hij beeldend kunstenaar Martin van den Oever, die middenin een Arnhems stadspark woont en vanuit zijn huisje - en voormalige forellenkwekerij met eigen beekje erlangs - de bosuilen, slakken en ijsvogels tekent die om hem heen wonen. Hij vat de rijkdom door kunst samen in een aforisme:
'Het unieke dat even opvlamt in de tijd, en dat tegelijk blijft in een enkel inzicht.'
' Het unieke dat even opvlamt in de tijd, en dat tegelijk blijft in een enkel inzicht.'
Maker: Marten Minkema
Eindredactie: Aonto de Goede
Met dank aan: kunsteducator Barend van Heusden, de economen Arjo Klamer en Marcel Canoy, hersenwetenschapsjournalist Mark Mieras en Anita van Dolen, artistiek leider van Julidans en beeldend kunstenaar Martin van den Oever.
©
Frann de Bruin / VPRO Gids