#107 Een leeg eiland

In onze overbevolkte wereld zijn leegte en ruimte zo goed als verdwenen, maar op de grens van Europa ligt een moeilijk bereikbaar eilandje in de Atlantische oceaan: Foula. Eeuwenlang woonden op deze ruige en onherbergzame plek een ontelbare hoeveelheid vogels en rond de 150 mensen. In de oren van programmamaker Threes Anna klinkt dit eiland als een ideaal, misschien wel paradijselijk oord. Is het dat ook?

Samen met haar man Kees, een zeevogelspecialist, vertrekt schrijver en regisseur Threes Anna voor een zomer naar het eiland om te ontdekken hoe de mensen daar leven. Zou zij daar zelf ook kunnen wonen? De werkelijkheid blijkt minder idyllisch en weerbarstiger dan zij zich had voorgesteld. Het eiland is niet meer zelfvoorzienend, wat het lange tijd wel was. En… het eilandleven blijkt snoeihard en zwaar. Elektriciteit hebben ze pas sinds 1980. Wateraansluiting kwam zelfs nog later. Er is (nog) geen mobiel netwerk en per jaar is het maar 1 of 2 dagen warm genoeg om in een korte broek te lopen. Op het eiland kan het bovendien zo hard waaien dat je letterlijk tegen de grond wordt geslagen door de wind.

De bevolking van het eiland loopt dan ook al geruime tijd terug, er wonen nu nog maar 31 mensen. De jongste inwoner was in de zomer van 2022 8 maanden, de oudste inwoner 95 jaar. Je moet uit het goede hout gesneden zijn om op Foula te kunnen wonen. Zelfstandig en zelfredzaam, zoals de onderwijzeres die haar eigen hek repareert:

Foula is het meest afgelegen bewoonde eiland van Groot-Brittannië. Het ligt op dezelfde hoogte als de zuidpunt van Groenland of Sint-Petersburg.

Foula betekent vogeleiland, het trekt liefhebbers, onderzoekers en toeristen die komen genieten van de enorme rijkdom aan vogelsoorten. Op het eiland vind je onder andere papegaaiduikers, grote jagers, veldleeuweriken, jan van genten, watersnippen, eidereenden, wulpen, alken en drieteenmeeuwen. Afgelopen zomer brak er – net als op veel andere plaatsen in de wereld – vogelgriep uit, een extra zorg voor de eilandbewoners die daarmee een deel van hun inkomen zien verdwijnen.

Toch lijken de laatste bewoners de moed niet te verliezen. Een leeg eiland schetst een beeld van een eiland vol onafhankelijke, eigenzinnige mensen, die ondanks het harde leven op Foula voor geen goud weg willen, of zoals een van de bewoners het zegt:

“We are like limpets, the harder you knock us, the stronger we cling onto the rocks”
‘We zijn als zeeslakken, hoe meer je aan ons rukt, hoe harder we ons vasthouden.”