Federico García Lorca is een van de belangrijkste Spaanse schrijvers. Ter ere van zijn 125e geboortejaar maakte de dichter Joost Oomen de voorstelling Lorca. Een vrolijk stuk dat deze zomer een hit was op Oerol en de Parade. De linkse en openlijk homoseksuele Lorca werd in 1936 door aanhangers van Franco vermoord. Hoe komt het dat Lorca nog altijd zo tot de verbeelding spreekt?

Joost Oomen over Lorca:

Federico García Lorca is mijn allerfavorietste dichter. Hij kwam uit Spanje, hij schreef over citroenen, hij was links, ijdel, hij leidde een bont studententoneel dat theater bracht naar alle vergeten uithoeken van het Iberisch schiereiland.

In Spanje wordt Lorca's 125e geboortedag gevierd. In Nederland werd dit jaar zijn toneelstuk El publico aan de vergetelheid ontrukt door dichter Joost Oomen. Hij bewerkte het stuk tot de voorstelling Lorca. El publico is het enige stuk van Lorca dat expliciet homoseksuele elementen bevat.

Lorca werd in 1936 door de fascisten van Franco vermoord. Uit recent gevonden documenten blijkt dat hij mede vanwege zijn homoseksualiteit werd gefusilleerd. Daarbij hebben zijn linkse ideeën zeker een rol gespeeld.

Programmamaker Marlous Lazal kwam voor het eerst in aanraking met het werk van de Spaanse dichter en toneelschrijver Federico García Lorca toen ze in de jaren 80 in Spanje ging wonen om er Spaans en flamencodans te studeren. De romantische Lorca. De nacht, de maan en de citroenen. Zigeuners en zilveren dolken. Eenzame vrouwen in het zwart in stukken als Yerma en La casa de Bernarda Alba.

Wie was deze geniale en volgens velen beste dichter van Spanje? En in hoeverre heeft het surrealisme van mensen als Dali en Buñuel hem beïnvloed? Wat zien we daarvan terug in zijn stuk Het Publiek, dat Joost Oomen bewerkte?

Was Lorca een socialist in hart en nieren toen hij met zijn theatergezelschap La Baracca theater kwam brengen in de verste uithoeken van het platteland van Spanje?

In Lorca, de maan, de dood en de citroenen komen er antwoorden op deze vragen en horen we fragmenten uit zijn toneelwerk en zijn prachtige gedichten zoals Memento:

Wanneer ik sterf

begraaf me dan met mijn gitaar

onder het zand.

Wanneer ik sterf!
 

We horen naast dichter Joost Oomen, theatermaker en Lorca-kenner Annemarie Prins (90) en regisseur en homoactivist  Michiel Bollinger over de queer elementen in El publico en bekijken met hen de voorstelling op de Parade. We gaan op Lorca's sterfdag met de Rotterdamse Lorcafan Elisabeth Vos naar een herdenking in Viznar en spreken met flamencoster en zanger Miguel Poveda voorafgaand aan zijn Lorca hommage in Alfacar over de actualiteit van zijn poëzie en we horen fragmenten van dat emotionele concert.

Lorca, de maan, de dood en de citroenen is een actueel portret van Federico García Lorca: schrijver, theaterman en dichter. Een kunstenaar die al generaties lang inspireert en tot de verbeelding spreekt.

Credits

DOCS is de documentaire podcast van de publieke omroep onder eindredactie van NTR en VPRO. Presentatie: Mina Etemad.

Vragen of reacties kun je sturen naar: docs@ntr.nl