Galeano, de droom en de revolutie & Toendra #14: Licht obsessief

Radio Doc

NTR

Op 13 april van dit jaar overleed de Uruguyaanse schrijver, journalist en historicus Eduardo Galeano. In 1971 debuteerde hij met ‘De aderlating van een continent’, een politieke roman over de niet vertelde geschiedenis van Zuid Amerika. Vanaf dat moment was hij de grote inspiratiebron voor ‘links’, zowel in Zuid Amerika als bij de grote solidariteitsbewegingen in Nederland. En in deze uitzending aflevering 14 van de korte documentaireserie Toendra.

Galeano, de droom en de revolutie

Zijn boek werd dan ook vrijwel meteen verboden door de militaire dictaturen in Uruguay en Argentinie en hijzelf moest in 1976 het continent verlaten om in Spanje in ballingschap te gaan. Voor de politieke vluchtelingen die destijds naar Nederland kwamen, was ‘De aderlating’ niet minder dan een soort bijbel. In zijn latere werk bleef hij het belang van het dromen van een betere wereld benadrukken en hij was tot op late leeftijd een veelgevraagd spreker voor onder meer jonge andersglobalisten in Zuid Amerika en Spanje. Waarom raken mensen geïnspireerd door zijn werk? En kan zijn boodschap- ook nu nog- solidariteit en idealisme oproepen?

Galeano Schepen varen uit, boordevol jongens die vluchten voor de gevangenis, het graf of de honger. In leven zijn is gevaarlijk, denken een zonde, eten een wonder. Maar hoeveel mensen leven in ballingschap binnen de grenzen van hun eigen land? Welke statistiek registreert degenen die tot berusting en zwijgen zijn veroordeeld? Is de misdaad tegen de hoop niet erger dan die tegen personen?
(uit Dagen en nachten van oorlog en liefde)

Programmamaker Marlous Lazal praat met verschillende mensen over hun band met Galeano en wat zijn werk voor hen betekent. We horen de in 1976 naar Nederland gevluchte Lilian Muraro en schrijfster Carolina Trujillo, de ‘solidariteitsjongens’ van het eerste uur, advocaat Hans Langenberg en Klaas Wellinga, docent Latijns Amerika studies. En de politiek filosoof Remko van Broekhoven, die in de jaren 80 op het punt stond zich in de gewapende strijd in Zuid Amerika te begeven. Tot slot de jonge frontman van de populaire Amsterdamse popgroep Tentempiés, Maurino Alarcón. Hij was nog niet geboren toen Galeano debuteerde, maar bracht onlangs een CD uit met de veelzeggende titel: ‘Rebelucionario’ .

Galeano was zeker niet alleen een politiek schrijver. Zijn boeken zijn ook een viering van het leven, van de liefde, de schoonheid en de ironie.

‘Als wij nu eens het nooit afgekondigde recht om te dromen gaan uitoefenen?
Dan zal perfectie het saaie voorrecht van de goden blijven, maar in deze blunderende wereld zal iedere nacht beleefd worden alsof het de laatste was en iedere dag alsof het de eerste was.
'

Toendra aflevering 14: Licht obsessief

 Als het uitgaat met Marieke, raakt Steve diep in de put. Hij drinkt om te kunnen slapen en gaat veel uit om maar niet alleen te hoeven zijn. Tot zover is zijn verhaal herkenbaar. Maar waar liefdesverdriet bij de meeste mensen weer overgaat, lijkt Steve’s variant niet te genezen. Weken, maanden, jaren gaan voorbij, waarin de pijn even intens lijkt als in het begin. Op zoek naar een medicijn begint hij alles te lezen wat er te lezen valt over de liefde. Maar dan moet het echte werk nog beginnen.

Makers: Katinka Baehr en Jair Stein
Research: Esma Linnemann

In dertig afleveringen volgen de makers steeds verschillende mensen in de meest pijnlijke, bijzondere en bizarre periodes uit hun leven. Hoewel de verhalen klinken als ontspoorde sprookjes of een tragikomische film, is niets gespeeld of verzonnen.