Toendra wordt gemaakt door makers van de VPRO-programma Plots, dat werd bekroond met de Zilveren Reissmicrofoon en de Jan Kassies Stimuleringsprijs, maar dat eind 2013 moest verdwijnen. De serie wordt geproduceerd door Stichting Solaparola onder eindredactie van Katinka Baehr en Jair Stein, en wordt mede mogelijk gemaakt door het Mediafonds.
Radio Doc brengt de nieuwe serie Toendra, met even onwaarschijnlijke als meeslepende documentaires. Vanaf zondag 15 maart om 21.45 uur op NPO Radio 1.
Een kijkje achter de schermen met Jair Stein
'Je zou zeggen dat het vooral uit gemakzucht voortkomt om je beste vriend te strikken voor een radiodocumentaire. Research is niet meer nodig, je kent alle verhalen, dus stap je op de fiets naar het interview om even later samen het café in te duiken voor een biertje. Maar ergens in de uitvoering van dit plan moet iets fout zijn gegaan. Anders is moeilijk te verklaren dat ik er vier jaar over heb gedaan om een eerste afspraak te maken voor opnames; dat ik ruim zeven uur materiaal heb verzameld voor een verhaal van tien minuten; dat ik twee maanden over de montage heb gedaan en dat ik nu, na versie 11, nog niet helemaal klaar ben.
Voor een deel heeft het te maken met de keuze van de vriend in kwestie: Bas is een jongen die ik mijn hele leven al ken, en daarom wist ik ook dat hij even bijzonder is als onmogelijk. Toen ik hem jaren geleden belde voor een interview was het antwoord ‘ja’. Een dag later werd ik gebeld met een resoluut ‘nee’. In de herkansing, begin dit jaar, kreeg ik eerst een ‘nee’, gevolgd door een ‘ja’, maar eenmaal aangekomen voor het gesprek, schrok Bas zo van de microfoon dat hij er minuten lang zwijgend naar staarde, alsof ik een drol onder zijn neus hield. Interviewen moest in korte stukjes, afgewisseld door lichamelijke oefeningen om de stress kwijt te raken. Na twee gesprekken en vier uur opnames besloot Bas alsnog om het hele project af te blazen, omdat er naar zijn mening toch geen verhaal in zat.
Alles heb ik gedaan om Bas tot rust te brengen en hem over te halen mee te blijven doen. Hij mocht zelf de microfoon vasthouden en de koptelefoon dragen; op een bepaald moment ben ik opgehouden met het stellen van vragen omdat die hem alleen maar ontregelden, en ik heb uiteraard geprobeerd te achterhalen waar hij precies bang voor was. Uiteindelijk bedacht ik een oplossing waar we beiden tevreden mee zijn. Bas opent de documentaire met een statement waarin hij vertelt waar het verhaal volgens hem over gaat en hoe mensen het moeten begrijpen. Zijn eerste zin: ‘Dit verhaal gaat over een lastige, ingewikkelde figuur, die door middel van strijd erachter probeert te komen wie hij is’. Ik had het niet beter kunnen uitdrukken.'