Jair Stein, VPRO, 2012

Niet nadenken! - deel 1

VPRO

We denken dat je overal je gedachten bij moet hebben en dat het slecht is om op de automatische piloot te gaan. Maar nadenken is niet altijd even verstandig, bijvoorbeeld in de sport. Jair Stein maakte een tweeluik over de voordelen van een gedachteloos bestaan.

Sportpsycholoog Patrick van der Molen van Sportgeest Amsterdam, ziet zowel amateurs als professionals die gehinderd worden door hun gedachten. Zolang ze niet nadenken gaat alles goed, maar zodra ze zich bewust worden van wat ze doen, kunnen ze ineens niet meer presteren.

Van der Molen: “Denken werkt heel vaak verstorend. Juist een handeling die geautomatiseerd is en heel goed is ingeslepen, verloopt vloeiend en meestal meer perfect. Je gaat nadenken als je een fout maakt en als je iets leert. Dan gaat de handeling stapsgewijs en gaat de ‘vloeiendheid’ eruit.”

Een ander probleem is dat dezelfde hersengebieden die actief zijn bij het denken aan een handeling, ook betrokken zijn bij de uitvoering van die handeling. En dat zorgt ervoor dat een negatieve gedachte een mislukte actie kan uitlokken. Van der Molen: “Dat betekent als jij een penalty moet nemen en je denkt bij jezelf: “als die maar niet over gaat”, dan wordt dat netwerk dus even geactiveerd, je ziet die bal overgaan. Dan is de kans groter ook dat je daadwerkelijk ook de strafschop over schiet.”