2Doc:

Zelfvoorzienend met behoud van comfort

KRO-NCRV

Matthieu Smakman wil een zelfvoorzienende woongemeenschap waar bewoners in eigen behoeften voorzien. Maar zit de buurt daar wel op te wachten?

Als het aan Matthieu Smakman (52) ligt, verrijst er binnen afzienbare tijd een woongemeenschap in het landelijke Purmer, waar de bewoners geheel autonoom in eigen behoeften voorzien. Een plek waar de groente weer uit de moestuin komt en je 's nachts nog de sterren aan de hemel ziet staan, 'om zo in contact te komen met de natuur en je leven in balans te brengen.' Dat is nodig want op het hoogtepunt van Smakmans veelbewogen carrière als ondernemer is hij vaak zo druk dat hij de namen van zijn kinderen vergeet. Wat begint als een kleinschalig en nobel streven, wordt almaar groter. Met onuitputtelijk enthousiasme verovert het echtpaar de bestuurlijke burelen. Ze krijgen echter ook met tegenslagen te maken. Lukt het Matthieu Smakman koste wat kost vast te houden aan zijn idealen?

Geïnspireerd? Lees ons interview met Matthieu

Op dit moment leeft de familie Smakman al zeven jaar zelfvoorzienend. De zelfvoorzienende leefstijl is al tijden een droom van Matthieu en Helmy Smakman en ze hopen met de documentaire Zelfvoorzienend, met behoud van comfort een grote groep mensen aan te spreken en te inspireren.

Waar moet je beginnen als je geïnspireerd geraakt bent?

Matthieu Smakman is duidelijk: ‘’gewoon doen''. ‘’Het is niet erg om in het begin fouten te maken, zolang je je best doet om ervan te leren. Bij zelfvoorzienend leven denken mensen regelmatig aan een intensieve leefgemeenschap, maar door klein te starten, is deze levensstijl prima met een baan te combineren. Een groentetuin is immers rap aangelegd en zonnepanelen zijn tegenwoordig ook goed te regelen. Denk na over een manier om natuurlijk energie produceren en zoek een eigen waterbron. Door op een simpele manier te starten kun je dit makkelijk met je dagelijkse bezigheden combineren.’’

In dit filmpje, in 2009 gemaakt door de Wereldomroep, wordt inzichtelijk hoe Matthieu en Helmy Smakman begonnen met hun alternatieve levensstijl:

Betekent zelfvoorzienend leven dat je het allemaal alleen moet doen?

‘’Integendeel. Het is heel goed om een netwerk op te bouwen van mensen met dezelfde idealen. Door gezamenlijk zelfvoorzienend te leven, kom je verder. Vanuit een gewoon huis kun je snel een netwerk opbouwen met andere zelfvoorzienende mensen. Zoek een ruilmiddel dat voor jullie werkt. Waar de een een bepaalde groente verbouwt, kan de ander bijvoorbeeld natuurlijke energie winnen. Door een goede uitwisseling, leef je zelfvoorzienend en bespaar je tijd.’’

Echt in de voetsporen van Matthieu en Helmy treden?

Matthieu Smakman vertelt dat ze bewust geen patent op het plan “Zelfvoorzienend leven met behoud van comfort” hebben aangevraagd. ‘’We willen juist dat mensen geïnspireerd raken en ons voorbeeld volgen. Hoe meer, hoe beter. Om dit goed aan te pakken is het wel van belang dat mensen doorzetten en genoeg financiële middelen hebben. We zien vaak groepjes die heel enthousiast met grote ideeën aan de slag gaan, maar het praktisch niet naar een hoger niveau kunnen tillen. Toen wij begonnen, deden we dat in een kleine samenstelling. Het barstte al van de ambitieuze groepen die zelfvoorzienend willen leven, maar wij opereren heel bewust autonoom en onafhankelijk. In een grote groep zijn er veel meningen. Zie die maar eens te verenigen zonder dat er iemand gefrustreerd wegloopt. Toen de richting er eenmaal was, zijn we mensen gaan betrekken bij dit plan.

Compleet zelfvoorzienend zijn vraagt om een aardige investering, waarvoor in veel gevallen een buffer nodig is. Het is niet wenselijk dat dit soort initiatieven gesubsidieerd worden door externe partijen. Ons plan heeft zeker aanbiedingen gehad, maar we vinden onze onafhankelijkheid te belangrijk om die aan te nemen. Dit heeft als gevolg gehad dat onze motor op een gegeven moment weggesleept werd, zoals in de film te zien is. Zonder financiële middelen of doorzettersmentaliteit is het dan snel klaar.’’

Alternatieve gemeenschappen in andere docu's

Paradis

Een Nederlands stel gaat zelfvoorzienend leven in Frankrijk. Het is vooral zijn droom. Maar wat betekent dat voor haar? Lukt het haar wel om binnen de strakke kaders die zijn plan met zich meebrengt het geluk te vinden? Paradis geeft een inkijk in een leven in de natuur en buiten de maatschappij.

Off the Grid

Alexander Oey reisde door de Verenigde Staten en filmde gemeenschappen die het heft in eigen hand hebben genomen.  Sinds de laatste financiële crisis is het vertrouwen in de federale overheid lager dan ooit. In Great Barrington, Massachusetts hebben inwoners een eigen munt, de Berkshare, om minder afhankelijk te zijn van de dollar.  In Austin, Texas zorgt radiopresentator Alex Jones sinds kort voor zijn eigen elektra en watervoorziening. In Sandpoint, Idaho is de Amerikaanse droom onder de bezielde leiding van een boeddhistische burgemeester ingeruild voor duurzame oplossingen. Al deze initiatieven zijn een manier om een beter leven te creëren in een tijd van grote onzekerheid. Mensen zoeken hun eigen Utopia buiten het financiële systeem en de overheid. Zijn deze gemeenschappen de juiste weg ingeslagen? Hebben ze werkzame alternatieven gevonden, terwijl overheden wereldwijd op een bankroet afstevenen?

Kijk meer documentaires van Frans Bromet

  • Op de hoogte blijven van het laatste documentairenieuws? Meld je aan voor onze nieuwsbrief!