Eza Doortmont en Pippi Kragtwijk studeren journalistiek aan de Hogeschool Utrecht. In 2016 deden zij mee aan CampusDoc waarvoor zij de film Zeebenen maakten. Eza Doortmont komt oorspronkelijk uit Groningen en heeft zich altijd verwonderd over haar oud-klasgenoten die richting het noorden vertrokken om naar de zeevaartschool te gaan. Wat trok hen naar Terschelling, naar de zee? De dames doken dieper in hun wereld en ontdekten dat er een eigenzinnige cultuur heerst op de zeevaartschool die alleen te begrijpen is voor wie erin zit of gezeten heeft.
Makers van Morgen:
Zeebenen
VPRO
Hoe gaat het eraan toe in de onbekende wereld van de zeevaartschool op Terschelling? Maritiem officieren in opleiding en ervaren zeelieden nemen je in ‘Zeebenen’ mee in hun leven op en nabij het ruime sop.
Koffie en biertjes
Om de juiste hoofdpersonen te vinden voor hun film, gingen de makers naar Terschelling. Via het kleine netwerk op het eiland leerden ze al snel twaalf à dertien typische, oudere zeemannen kennen. ‘’Toen we op bezoek gingen bij Piet, wisten we dat hij in onze film zou komen’’ vertelt Eza. ‘’Hij heeft zo’n gelaagde persoonlijkheid. Hij praat levendig over schepen, maar schildert ook veel en heeft een enorme hoeveelheid fotoboeken waaruit hij talloze verhalen put.’’ De studentenvereniging van de zeevaartschool bracht hen in contact met de student Luuk. Hoewel de Doortmont en Kragtwijk ook andere studenten hebben gesproken, waren ze er snel over uit dat Luuk goed kon aantonen hoe de zeevaartschool, de cultuur en de jongens daar tegenwoordig in elkaar zitten.
Via deze twee hoofdpersonen hadden Doortmont en Kragtwijk een ingang in de wereld van de mannen. ‘’We zijn daarna een avond met de jongens van de zeevaartschool biertjes gaan drinken zonder camera. Dit deden we om de jongens op een informele manier te leren kennen en ons project zo aan hen bekend te maken. Door die avond werden we al snel onderdeel van de groep, wat hielp bij het maken van de film.’’
De meisjes van de film
Twee weken hadden Doortmont en Kragtwijk om te filmen. Met een strak filmplan en verschillende camera’s stapten ze op de boot naar Terschelling. De makers deden alles zelf: van research tot filmen en monteren. ‘’In ons strakke schema hebben we de vrije momenten van Luuk en de vrije dagen van Piet volledig benut. We zijn een heel enkele keer afgeweken van dit schema, bijvoorbeeld toen we besloten dat we een roeiscène in de film zouden willen.
Binnen een mum van tijd kende iedereen op het eiland ons als ‘die meisjes van de film’. Dat had als voordeel dat we in contact kwamen met eilandman Tristan Visser die onze muziek kon verzorgen, een waardevolle toevoeging op de film. Niet alleen de muziek hebben we te danken aan een eilander, we hebben zelfs de drone van een van de eilanders kunnen gebruiken.
Vrouwen op de zeevaartschool
In de film lijkt het alsof er geen meisjes naar de zeevaartschool gaan, maar die zijn er wel degelijk. ‘’De zeevaartschool heeft zowel mannelijke als vrouwelijke studenten. De vrouwelijke maritiem officieren in opleiding zijn volgens de makers een documentaire op zich waard. Ze zijn ontzettend stoer en staan echt ‘hun mannetje’.’’ Omdat de makers vonden dat ze een focus moesten bewaren, hebben ze de nadruk gelegd op de mannen binnen de zeevaartschool. ‘’Maar dat is niet de enige moeilijke keus die we gemaakt hebben. Zo hebben we ook een heel aantal gepensioneerde zeemannen gesproken die levendig vertelden over de geschiedenis van de zeevaartschool en de relatie tussen eilanders en de zeevaartschool. Deze verhalen hebben we jammer genoeg uit de film gelaten. Reden te meer om in de toekomst nog een film te maken’’ lachen de makers.
Première
Na afronding van de documentaire ging de film twee keer in première: op Terschelling en in Utrecht. ‘’Stiekem vonden we de première op Terschelling leuker: de jongens van de zeevaartschool vonden het ‘’fucking vet’’ en Piet was ook blij met het resultaat. De zeemannen in de zaal herkenden zich in Zeebenen. Een van de kijkers kwam na afloop naar ons toe en gaf aan dat hij 25 jaar had geprobeerd om zijn vrouw uit te leggen wat voor eenzaamheid er heerst op zee en dat dat met deze film eindelijk zou lukken’’. Een groter compliment konden de makers niet krijgen van de eilanders.
De makers
Eza Doortmont en Pippi Kragtwijk ronden nu hun studies af. Op dit moment loopt Doortmont stage bij Brandpunt en Kragtwijk gaat binnenkort stage lopen bij het Jeugdjournaal in Suriname. Ze staan te popelen om nieuwe documentaires te maken op dezelfde antropologische manier als waarop ze Zeebenen hebben gemaakt.