2Doc:

Vergeef me mijn schulden

KRO-NCRV

Wie in Nederland met grote schulden zit kan proberen om bij de rechtbank aanspraak te maken op de wettelijke schuldsanering. Als dit wordt toegezegd kan de schuldhebbende door drie jaar te leven van een minimumloon en aan zeer strenge voorwaarden te voldoen van de resterende schulden kwijtgescholden worden. 'Vergeef me mijn schulden' toont zittingen in de rechtbank van Den Haag waar rechters toetsen of mensen in aanmerking komen voor deze schuldsanering.

Het verhaal van ervaringsdeskundige Marc Harens

De documentaire ‘Vergeef me mijn schulden’ toont hoe mensen een schuldsaneringsverzoek indienen bij de rechtbank. Toch gaat er nog een hele lange tijd aan vooraf totdat het moment, dat iemand bij de rechtbank een verzoek in mag dienen, daar is. Marc Harens heeft het schuldsaneringstraject zelf meegemaakt en vertelt aan 2Doc.nl hoe het is om in de schulden te zitten en na een lange weg met veel pijn en moeite er ook weer bovenop te komen.

 

Van alles naar niets

Na het afronden van zijn studie werkt Marc als succesvolle salesmanager die voor zijn baan de wereld rond mag reizen. Zijn salaris is riant en ook krijgt hij een auto van de zaak. Zodra zijn vader overlijdt gaat het echter steeds minder goed met hem. In 2002 krijgt hij steeds meer burn-outklachten en ondanks een tijdje verwoede pogingen gedaan te hebben om weer op te krabbelen, raakt Marc in 2004 toch zijn eerste echte dieptepunt. Doordat hij zich steeds vermoeider en futlozer gaat voelen grijpt hij uit wanhoop en als toevlucht naar cocaïne. Hierdoor krijgt Marc in 2006 serieuze financiële problemen en stort hij in. Hij raakt zijn relatie, baan en auto kwijt. Tot slot verliest hij in 2007 ook nog eens zijn huis en moet hij noodgedwongen afwisselend bij de daklozenopvang en familieleden overnachten. Marc vertelt over die periode, waarin hij naast schulden ook nog boetes had openstaan: “De politie kwam twee keer per week aanbellen. Ik durfde niet eens meer de deur open te doen. Ze namen een maatregel waarbij ze mij gijzelden en voor een week in de cel plaatsten, zodat ik mijn boetes terug zou betalen.” Marc vult aan: “De stress van de vele schulden versterkte alleen maar de burn-out en depressieve klachten. Ik dacht vaak; ik kom hier nooit meer uit, het zou beter zijn als ik dood ben. Maar dat kon ik niet doen. Ik wist dat ik mijn moeder en zus daar teveel pijn mee zou doen, omdat mijn vader net overleden was.”

 

Op zoek naar een oplossing

Drie jaar lang moest Marc wachten tot hij dan uiteindelijk na een zitting in de rechtbank november 2010 met een schuld van een ton in de schuldsanering terecht kwam. Voordat hij een verzoek kan indienen bij de rechtbank moet hij eerst allerlei procedures doorlopen, vertelt Marc. “Als je teveel schulden hebt moet je je eerst melden bij de Schuldhulp. De schuldhulp is niet de meest efficiënte organisatie, je moet je steeds op verschillende locaties melden en dan moet je nog een trajectaanvraag doen bij de gemeentelijke creditbank, waarbij alle schuldeisers aangeschreven worden met het verzoek akkoord te gaan met een vast bedrag voor de restschuld. Als dit dan uiteindelijk niet lukt dan wordt dit creditbanktraject stopgezet en dan kun je aanvraag doen voor de schuldsanering. Dit creditbank traject alleen al duurt ongeveer een jaar.” Het daadwerkelijke bezoek aan de rechtbank voor het indienen van het verzoek, was eigenlijk van hele korte duur voor Marc. De rechters hadden alle informatie over hem al van tevoren goed ingelezen en wisten binnen enkele minuten al wat hun beslissing zou zijn. “Ze wilden mij eigenlijk gewoon even zien”, denkt Marc.

De schuldsanering zelf is ook veel moeilijker dan veel mensen denken, vindt Marc. Je moet drie lang leven van een inkomen van 50 euro per week en dat is niet altijd even makkelijk opgelost met een bezoekje aan een goedkope supermarkt. Als je een verjaardag hebt van iemand en je hebt geld nodig voor de trein dan moet je  een bewindvoerder bellen. De schuldsanering wordt soms wel onderschat. Je mag ook niet alle schulden meenemen, zoals de schulden van DUO die worden niet afgelost, maar stilgezet. Het doet ook iets met je psyche, je moet de regels en procedures volgen die aan je opgelegd worden.” Na die drie jaar kon Marc in november 2013 met een schone lei beginnen. Met zijn nieuwe baan moet hij nog steeds zijn studieschuld aflossen die in totaal op 50.000 euro neerkomt. Boven alles is Marc nu vrij van de beklemmende schulden en bijbehorende schuldeisers die vrijwel dagelijks op zijn stoep stonden. Na een afrondingsperiode van vier maanden, is Marc Harens in maart 2014 pas echt vrij van het schuldsaneringstraject. Ondertussen loopt Marc hard om om te kunnen gaan met zijn psychische klachten. Als onderdeel van zijn nieuwe start loopt hij de Marathon du Mont-Blanc in juni 2014 en sluit hij hiermee een zware periode af.

 

Marc Harens thuis

Over de schone schijn ophouden en vooroordelen

Voor Marc was het heel moeilijk om naar de buitenwereld uit te spreken dat hij te maken had met schulden. Marc vertelt: “Voor veel mensen was het best wel een schok. Mensen die een burn-out hebben zijn vaak mensen die sterk zijn en denken veel aan te kunnen. Naar vrienden toe zei ik vaak dat het wel goed ging. Ik dacht het allemaal wel op te kunnen lossen” Toch vindt Marc het belangrijk dat mensen zich vooral uitspreken als ze te maken hebben met schulden: “Er is altijd een oplossing, zolang je open en eerlijk bent. Dat geef ik mensen nu ook mee die in dezelfde situatie verkeren waar ik ook in zat. Het is niet zo dat je gefaald of een slecht karakter hebt, omdat je in de schulden zit. Dat is een veelvoorkomende misvatting.” Mensen kunnen om vele redenen in de schulden terecht kunnen komen, het is niet zo dat alle mensen die in de schulden zitten op krediet bij de Wehkamp spullen gekocht hebben, vult Marc aan.

Blik op de toekomst

Het doormaken van een burn-out en een lange periode van schulden heeft een behoorlijke impact gehad op hoe Marc nu naar het leven kijkt. Hij heeft nu een vrouw en kinderen en is gelukkig met zijn gezin. Ook heeft hij inmiddels een bedrijf waarmee hij mensen die met dezelfde burn-outklachten te maken hebben hardlooptrainingen aanbiedt, zodat ze de rust kunnen vinden via het sporten. Marc kijkt terug en beseft dat hij door deze ervaring veel geleerd heeft: “Ik ben in positief opzicht veranderd en veel meer dankbaar en minder gefocust op enorm financieel gewin. Waar ik vroeger altijd bezig was met geld en geld verdienen denk ik nu dat ik met een basisinkomen ook prima happy kan zijn. Ik hoef niet per se een hele grote villa of een dure auto. Ik heb door deze ervaring een soort nederigheid en dankbaarheid gekregen."

Door: Hanke van der Lee

Marc Harens bij de Marathon du Mont-Blanc

Meer over schulden...