2Doc:

Alleen met Jenever

BNNVARA

Kelly probeert grip te krijgen op het leven en de verdrietige dood van haar vader. Samen met haar zussen reconstrueert ze, aan de hand van hun herinneringen, het appartement waarin haar vader stierf.

Op de bank tussen stapels post en afval, met niets anders in huis dan eieren en flessen jenever, werd het lichaam van Kelly’s vader gevonden. Hij lag al weken alleen in zijn appartement met enkel het sterk vermagerde parkietje Kiko als getuige. Vier jaar later zit Kelly (31) nog steeds met vragen over haar vader en zijn tragische relatie met alcohol. Hoe kon het leven van deze ooit zo vrolijke, succesvolle zakenman eindigen in een vervuilde, troosteloze flat? Welke man ging achter haar zieke vader schuil? Ging hij drinken omdat hij eenzaam was of omgekeerd? Waarom verkoos hij eenzaamheid boven zijn dochters?

Ze gaat voor het eerst een echt openhartig en confronterend gesprek aan met haar zussen en haar moeder over hun gedeelde verleden, hun herinneringen en hoe die van elkaar verschillen. Ze spreekt met de moeder en zus van haar vader, waar ze weinig contact mee heeft gehad. Maar ook een studievriend van haar vader, een oude buurvrouw, een vriendin waarmee hij heeft samengewoond in het buitenland, een vriend uit de kroeg en zelfs de politieagenten die zijn lichaam vonden komen naar het appartement dat Kelly nabouwde, om met haar te praten.

Regie: Kelly Klingenberg

In gesprek met regisseur Kelly Klingenberg

Tekst: Jaike Reitsema

Kelly’s vader overleed alleen, omringd door afval, eieren en flessen jenever. Alleen parkiet Kiko was getuige van de laatste weken van de ooit zo enthousiaste zakenman en vader. Vijf jaar later bouwde Kelly voor haar documentaire ‘Alleen met Jenever’ de plek des onheils na, en nodigde ze familie en naasten uit om antwoord te krijgen op de vraag: hoe kon dit gebeuren?

Hoe was het voor jou om zijn appartement na te bouwen?
‘Het was een soort therapie voor mij. Mijn zusjes en ik mochten daar al een lange tijd niet langskomen van mijn vader, en na zijn dood werd het afgesloten en geruimd. Door deze plek opnieuw in te richten, voelde het alsof we een stukje terug konden nemen. We hebben uren gediscussieerd over welke bank het meest leek op de zijne, hoe geel de muren moesten zijn en hoe vies het aquarium nou was. En daarnaast was er nog het drama met de parkiet…’

Wat is er gebeurd met de parkiet?
'We kregen Kiko - de parkiet van mijn vader – de ochtend na zijn dood op het politiebureau. Hij was vermagerd en getraumatiseerd, maar bij mijn zusje thuis herstelde hij snel. Ik had de parkiet een rol in de documentaire gegeven als laatste getuige en symbool van hoop. En toen, vijf weken voor we begonnen met filmen, ging hij dood. Om hem toch een rol te geven wilde ik hem laten opzetten. Maar blijkbaar hebben alle preparateurs in Nederland een wachttijd van zo’n zes maande. En het proces zelf duurt ook wel een maand. Gelukkig vonden we een preparateur in Schijndel die ons verhaal zo mooi vond, dat zij meteen wilde beginnen. Dat bleek precies het weekend dat Nederland werd getroffen door een enorme sneeuwstorm. In Schijndel kwam ik nog vast te zitten met de auto. Dus daar liep ik, met de parkiet in een koelbox door de sneeuwstorm naar een preparateur. Het zou een film op zich kunnen zijn.’

Waarom was het zo belangrijk om het appartement van je vader na te bouwen?
‘In de gesprekken met Hetty Nietsch, mijn co-regisseur, merkte ik dat het appartement een belangrijke plek voor me is, juist omdat het heel schrijnende gevoelens bij me opriep. Het bleek ook heel goed te werken in de documentaire. Iedereen kwam door hetzelfde holle trappenhuis, over dezelfde troosteloze galerij, en kwam uit in dat vervallen appartement dat zo aan mijn vaders laatste jaren deed denken. Het riep daarop direct emoties op bij iedereen, en vaak begonnen mensen al meteen te praten. Ik had iedereen gevraagd om iets mee te nemen wat ze aan mijn vader deed denken. Daardoor vulde de kast langzaam met foto’s, schriftjes, beeldjes, hoeden en nog veel meer. We voelden onze vader echt in het appartement.’

Welke gesprek is je het meest bijgebleven?
‘Ik denk het gesprek met de twee politieagenten die mijn vader vonden. Ik was daar heel zenuwachtig voor, want de laatste keer dat ik twee agenten over de vloer had vertelden ze me het nieuws dat mijn leven op zijn kop zette. Ik was van plan om ze allerlei vragen te stellen, maar zij kwamen met allemaal vragen voor mij. Blijkbaar zaten ze met dezelfde vraag als ik: wie was mijn vader en hoe kon dit gebeuren? Ze vertelden me dat je als agent altijd blijft terugdenken aan de nabestaanden bij zo’n situatie. Ze konden zich zelfs nog bepaalde foto’s en knuffels van mij en mijn zusjes herinneren. Voor hen was dit volgens mij ook een afsluiting.’

Denk je dat je ook zo open met je familie en naasten had gepraat als je geen documentaire zou maken?
‘Ik denk het niet. Vooral omdat ik aardig scherpe vragen heb gesteld die ik anders niet had durven stellen. Zo heb ik het best moeilijk gehad met mijn vaders kant van de familie, omdat ik alles voor mijn vader moest oplossen, terwijl hij ook nog een moeder en zus had. Daar zou ik uit mezelf niet snel over zijn begonnen. Met mijn moeder en zusjes praatte ik wel over mijn vader, maar er waren bepaalde onderwerpen die iedereen vermeed omdat ze pijnlijk waren. Nu we die onderwerpen wel besproken hebben, voelen we ons allemaal een stukje minder alleen. Het heeft de pijn uitgebalanceerd.’

In de documentaire ga je opzoek naar hoe het kon gebeuren dat je vader zo afgleed. Heb je daar antwoord op gekregen?
‘Ja en nee. Ik dacht heel naïef: ik ga dit uitzoeken, en dan heb ik een antwoord en is het klaar. Maar het is zo veel complexer dan ik dacht. Er is niet één reden aan te wijzen, het was een combinatie van familierelaties, schaamte, taboes, instanties en nog veel meer. Wat ik wel heb geleerd is dat ik negatieve, maar ook veel positieve herinneringen aan hem heb, en dat die twee prima naast elkaar kunnen bestaan. Zoals ik in de documentaire ook zeg: hij was iemand met liefde voor alles en iedereen, behalve voor zichzelf.’

Is deze documentaire ook bedoeld voor andere kinderen die te maken hebben met een verslaafde ouder?
‘Ja, ik krijg al best veel berichten van mensen die vertellen dat ze dit ook hebben meegemaakt, en zij zijn blij zijn dat ik deze kant van het verhaal vertel. Op Facebook gaan trollen los onder nieuwsberichten van iemand die lang in zijn of haar huis heeft gelegen. Reacties als: ‘Wat voor kind ben je nou als je zoiets laat gebeuren’. Ik hoop dat mensen gaan inzien dat zulke situaties heel complex zijn. Het is geen onwil, maar onmacht. Door dit verhaal te delen wordt het een beetje iedereens verhaal, want iedereen kan eruit halen wat met diegene resoneert. Dat voelt raar maar ook heel mooi. Er zit zoveel kracht in kwetsbaarheid. Als mensen zich door mijn kwetsbaarheid minder eenzaam voelen, dan is dat het absoluut waard.’

Luister de podcast van 2Doc.nl

Meer docu's over vaders