Tess Marteijn, 22-02-22

Op het eerste gezicht lijkt de situatie in Marokko niet zo slecht, dacht journalist Matthijs Sorgdrager (33). Waarom wagen zoveel Marokkaanse jongeren dan hun leven door in een bootje te vluchten naar Europa? Sorgdrager onderzocht het in zijn documentaire ‘Daarom vlucht ik’.

Hoe kwam je bij het onderwerp?
‘In Ter Apel staat een groot asielzoekerscentrum. Een groot deel van de vluchtelingen uit veilige landen, zoals Marokko, krijgt hier opvang. Een deel van deze groep zorgt voor overlast in bussen en diefstal uit supermarkten. Ik werk als journalist voor Dagblad van het Noorden, de media in onze regio berichten uitvoerig over de gebeurtenissen. Er klinkt veel negatief geluid over deze groep immigranten. Bij mij ontstond daardoor de behoefte deze Marokkaanse jongeren beter te begrijpen. Waarom komen ze naar Nederland terwijl ze weten dat er amper kans is dat ze mogen blijven?’

En toen dook je dieper in het onderwerp, is je beeld van hen toen sterk veranderd?
‘Tijdens de research en via Samira Jadir, Marokko-correspondent voor de NOS en coregisseur van ‘Daarom vlucht ik’, leerde ik steeds meer over de leefsituatie in Marokko. Je staat als Marokkaanse jongere eigenlijk met één been in het Westen. Zoals de socioloog in mijn film ook zei: ‘Iedereen in Marokko heeft wel familieleden in Europa, daardoor krijgen ze een idee van hoe het hier is’. Ik leerde ondertussen dat alles in Marokko veel minder goed in elkaar steekt dan ik dacht. Onderwijs en zorg bijvoorbeeld, maar vooral ook de corruptie.  Dat heeft een gigantisch effect op de baankansen van Marokkaanse jongeren. Je moet familieconnecties hebben, anders kom je niet in aanmerking voor hogere functies, ook al heb je de juiste ervaring en kennis. Dat maakt het heel begrijpelijk dat ze een betere toekomst zoeken in Europa.’

Vond je het lastig om objectief te blijven tijdens het maken van deze documentaire?
‘Dat vond ik minder lastig dan verwacht. Door mijn research zie ik juist goed beide kanten van het verhaal. Ik denk dat we totaal niet bang hoeven te zijn voor migratie, het verrijkt ons land naar mijn idee. Aan de andere kant zie ik ook, dat juist die jonge mensen die nu vertrekken nodig zijn in Marokko om de maatschappij daar te veranderen.’

Filmen in Marokko brengt veel uitdagingen met zich mee kan ik mij voorstellen. Hoe heb jij dat ervaren?
‘Er komt veel bij kijken inderdaad. Waar ik niet over na had gedacht is dat je in Marokko bijvoorbeeld een filmvergunning nodig hebt en niet zomaar op straat mag filmen, daar kun je voor opgepakt worden. Voor je bronnen is het gevaarlijk om mee te werken, zeker als je praat over een gevoelig onderwerp zoals migratie. Gelukkig kon Samira hier goed bij helpen, zij heeft heel veel problemen voor mij gladgestreken. Zonder haar had ik deze film niet kunnen maken. Veel van de bronnen die ik spreek in de film waren contacten uit haar netwerk.’

Er zijn al veel films gemaakt over dit onderwerp. Wat hoopte je met deze documentaire daar nog aan toe te voegen?
‘Wat ik graag wil laten zien is het contrast tussen Marokko en Ter Apel. Zoveel mensen lezen nieuwsberichten over Marokkaanse migranten in Nederland of horen verhalen van hun buren en dat is helaas vaak negatief. Zo worden Marokkaanse migranten automatisch gekoppeld aan problemen. Ik wilde hen in beeld brengen voor ze de migranten stempel krijgen. Ook al zijn de Marokkaanse jongeren in de documentaire anoniem, hoop ik toch dat ze een gezicht krijgen hierdoor. Veel andere documentaires over dit thema beginnen in vluchtelingenkampen, maar het verhaal begint al bij het verlangen om weg te gaan. Ik hoop dat ik met deze film dat verlangen begrijpelijker heb gemaakt.’

‘Daarom vlucht ik’ is de eerste documentaire van Matthijs Sorgdrager (33). Hij maakte deze documentaire voor Dagblad van het Noorden, waar hij al 8 jaar werkzaam is als videomaker en verslaggever. Hij hoopt in de toekomst een vervolg op dit verhaal te filmen.