Toen de 22-jarige Chanou van Kalleveen zich realiseerde dat ze op straat eigenlijk nooit dakloze stelletjes ziet, maar alleen eenlingen of groepjes, ontstond het plan voor een korte documentaire. Haar 26-jarige medestudent Lisa Hukker was direct enthousiast over Chanou’s idee en daarom besloten ze voor hun minor CampusDoc aan de Hogeschool Utrecht samen ‘Gehavend’ te maken. In deze documentaire duiken deze twee Makers van Morgen in de wereld van de dakloze geliefden Björn (45) en Inge (65).

Door: Malou Wagenmaker - 16 oktober 2022

‘Eerst hadden we nog het idee om meerdere stellen te filmen’, vertelt Lisa. ‘Maar toen vonden we Björn en Inge.’ De jonge makers kwamen dit stel op het spoor in een artikel van de Gelderlander, waarna ze een koffie-afspraak maakten. Toen ze het duo ontmoetten, besloten ze niet verder te zoeken naar andere personages. Björn en Inge vertelden indrukwekkende verhalen over hun verleden en het leven op straat, dat de regisseurs besloten alleen hen te volgen. ‘We hadden alleen al over Björn en Inge een hele serie kunnen maken,’ lacht Chanou.

Tekst gaat door onder afbeelding

Vooroordelen overboord
De beginnende regisseurs werden tijdens het maakproces geconfronteerd met hun eigen vooroordelen: ‘We zagen liefde en dakloos zijn eerst als onverenigbaar, maar daarna dachten we; waarom eigenlijk?’ Lisa en Chanou merkten op dat het voor Björn en Inge het belangrijkste is dat ze bij elkaar zijn en niet dat ze een dak boven hun hoofd hebben. In de daklozenopvang moeten mannen en vrouwen namelijk gescheiden slapen. ‘En dit klinkt heel cliché…’ zegt Lisa, ‘maar hoe zwaar hun leven ook is, hun liefde overwint.’

Via de hoofdpersonages ontmoetten de jonge makers ook veel andere daklozen. Zo spraken ze een violist van het conservatorium die door een blessure niet meer kon spelen en uiteindelijk aan de drugs raakte. ‘Dan takel je gewoon af. Mensen denken al snel: eigen schuld, ga gewoon werken. Maar zo simpel is het gewoon niet’, constateert Lisa. ‘Het is een neerwaartse spiraal waar je lastig uit komt’, voegt Chanou toe.  Met hun film hopen de makers dat anderen, net als zij, bewuster worden van hoe ze met daklozen omgaan.

Tekst gaat door onder afbeelding

Hoe dichtbij laat je je personages komen?
Dat je als filmmaker een nauwe band krijgt met je personages, hebben Lisa en Chanou aan den lijve ondervonden. ‘Ik werd er soms een beetje in opgezogen, omdat je zo intensief een lange periode met elkaar optrekt,’ constateert Chanou. ‘We waren af en toe ook een soort sociale hulp voor ze.’

Lisa vertelt hoe ze via Facebook een inzamelingsactie op poten zetten, nadat door de hevige regenval en het hoogwater van 2021 de tent van Björn en Inge weggespoeld was. ‘Volgens Björn waren ze zelfs maar net aan de verdrinkingsdood ontkomen. We voelden ons zo machteloos, al hun spullen waren weg.’ Toch wisten Chanou en Lisa een nieuwe tent en wat boodschappen bij elkaar te sprokkelen. ‘Dat was echt veel werk, maar ik mag zelf zeker niet klagen met een dak boven mijn hoofd en de verwarming aan.’

“Dit is wie wij zijn”
Ook hebben de makers nog steeds contact met het stel. ‘Na de overstroming stonden ze met hun tent in uiterwaardengebied Stadsblokken in Arnhem, maar daar zijn ze vrij recent weggejaagd. Ze zitten nu tijdelijk in een schuurtje en hopen op een huisje. Dat is helaas nog niet gelukt.’

Hun hoofdpersonen zijn in ieder geval wel heel blij en trots op het eindresultaat van de documentaire. ‘Ze vonden ‘m heel mooi’, vertelt Lisa: “Dit is wie wij zijn”, zeiden ze. Dat is het allermooiste compliment.’