Weekendtip

Sjoerd van den Broek tipt in het kader van Movies that Matter de film Nice People:

Ik spreek regelmatig met liefhebbers van documentaires die denken dat het Movies That Matter festival alleen maar zware films programmeert, alsof je daar altijd met een stomp in je maag de zaal verlaat. Het is jammer dat veel mensen dat denken want dat is echt niet het geval. Het festival programmeert weliswaar films die te maken hebben met een zwaar onderwerp als mensenrechten, maar daar worden ook hele vrolijke, lichten en amuserende films over gemaakt. Een goed voorbeeld is de documentaire Nice People. Een Zweedse film over een burgerinitiatief van Patrik Andersson. Hij woont in het In het Zweedse provinciestadje Borlänge waar een grote groep Somalische immigranten is geplaats en dat wordt niet door iedereen gewaardeerd. Zodoende besluit idealist Patrik een groep Somalische jongeren te werven voor zijn bandyteam – een variant op ijshockeyen een echte Zweedse volkssport. Acht maanden voor het wereldkampioenschap van 2014 wordt het nationale bandyteam van Somalië gevormd. Een noviteit: nog nooit nam een Afrikaans land deel. De betrokkenen hopen dat het initiatief bijdraagt aan integratie van de spelers. Eventuele prestaties in Siberië, waar het toernooi plaatsvindt, zullen wellicht leiden tot meer begrip van de gemeenschap. Het leidt tot cartooneske beelden van Somalische vrienden die ver van hun moederland voor het eerst gaan schaatsen, en droogkomische gesprekken met buurtbewoners die hun twijfels uitspreken: Somaliërs zijn traditiegetrouw lui van aard. Ondertussen volgt de camera de zoektocht van de kluchtige Andersson naar sponsoren. Telefonerend vanuit een zwembad is hij soms meer bezig met het genereren van media-aandacht dan met zijn pupillen. Wanneer de jongens niet komen opdagen voor een training, is hij echter doortastend: er moet gepresteerd worden. Het is tekenend voor de licht spottende ondertoon in de film.

Nice People is echt een te gekke film waarin de vluchtelingenproblematiek op en hele verrassende en humoristische manier wordt getoond en waar je na afloop nog graag over dorpraat met een biertje en een Zweeds gehaktballetje. Echt een aanrader!

Sjoerd van den Broek (eindredacteur BNNVARA-documentaires) tipt Team Gaza

Een jaar of tien geleden was mijn zoon (nu twintig) talentvol keeper bij de tweede club van Amsterdam; AFC. Selectieteams worden daar getraind door voetballers uit het eerste elftal. Die zijn écht goed. Mijn zoon had dus ook zo’n trainer. Bij voetbal wordt langs de lijn alleen maar over voetbal gepraat, zeker met de trainer. Maar toen deze trainer hoorde dat ik iets met televisie en documentaires deed kwam hij naast me staan, hij wilde ook documentaires maken.

Jaren later kwam er iemand van de VARA met een voorstel naar mij toe. Twee jonge gasten hadden het plan een documentaire te maken over een voetbalteam in Gaza. Ik was niet geïnteresseerd in een documentaire waarin de sportieve prestaties van een ons onbekend team werden vastgelegd, ik wees het af. Maar daar namen Frederick Mansell en Laurens Samsom geen genoegen mee. Ze wilden een gesprek. Laurens zou er via de skype bij zijn want hij was inmiddels correspondent in Tel Aviv. Hij had zijn droom, die hij mij destijds langs de lijn had toevertrouwd, blijkbaar waargemaakt. Maar er was nu een nieuwe droom, die film over voetballers in Gaza, en of ik die droom kon helpen waarmaken. Nee, ik moest hem waarmaken.

In het gesprek wisten ze me te overtuigen van de waarde van de film. Ze beloofden het verloop van de competitie los te laten en nog meer te focussen op de verhalen van de mannen in en om het team. Het was een lang en moeilijke weg voor twee jonge onervaren makers die in moeilijke omstandigheden niet alleen een film moesten maken, maar ook een ambitieus online platform dat aan de film gekoppeld was uit de grond moesten stampen. Als maker én producent.

Uitgemergeld kwamen ze terug van hun laatste reis naar Gaza. Als twee bleekneusjes zaten ze bij ons aan tafel en vertelden wat ze hadden meegemaakt. Wij luisterden met plezier naar de verhalen maar we maakten ons ook oprecht zorgen over hun gezondheid. Ze waren zo dun! Ze wilden het er niet over hebben, liever lieten ze wat beelden zien van wat ze gedraaid hadden. De laptop klapte open en ik zag beelden van een voetbalveld. Ojee, dacht ik nog, ze hebben toch niet stiekem tóch een film over voetbal gemaakt? Ik zag de spelers het veld oplopen, en toen gebeurde er iets magisch. De camera ging omhoog en nam steeds meer afstand van het veld en het stadion. Ik kon mijn ogen niet geloven. Hadden ze nou echt een drone mee Gaza in gesmokkeld om dit shot te kunnen maken? Ze knikten. Dat hadden ze inderdaad gedaan. Het zwaarst bewaakte stukje land op aarde, waar iedere verdachte beweging wordt gemonitord, waar alles wordt gecontroleerd door veiligheidsdiensten, daar op die plek, hadden ze een drone laten opstijgen. Gewoon omdat ze een mooie film wilden maken en geen genoegen nemen met ‘nee’. Dat had ikzelf ook al ondervonden….

Het drone-shot is niet het enige om je over te verbazen als je naar Team Gaza kijkt, er zitten meer mooie shots en momenten in. Maar wat de documentaire vooral de moeite waard maakt is de levens van de voetballers en hoe dichtbij Laurens en Frederick daarbij zijn gekomen. Team Gaza is een prachtige documentaire over een voetbalteam waarin alle archetypen vertegenwoordigd zijn en waar ze ondanks hun grote ideologische en politieke verschillen, gebroederlijk met elkaar strijden voor de overwinning. Kijken die film!

Marloes Blokker (redacteur bij NTR Documentaires) tipt Lokroep van Reber Dosky:

Na wekenlang nieuws over de verkiezingen, integratie, vluchtelingen en Turkije, tip ik graag als viering van diversiteit de film Lokroep van Reber Dosky. In een schijnbaar klein en universeel herkenbaar verhaal van een vader die probeert zijn volwassen kinderen bij zich te houden, komen veel grotere en nog steeds actuele thema’s samen. Met betrokkenheid, humor en mededogen maakte Reber Dosky in 2013 deze subtiele afstudeerfilm en verrijkt sindsdien de Nederlandse documentaire met zijn unieke perspectief. Het bleek een opmaat naar een langere documentaire Radio Kobani, die vorig jaar op IDFA de prijs voor beste Nederlandse documentaire won.

Jelle Peter de Ruiter (Eindredacteur Documentaire KRO-NCRV) tipt The Origin of Trouble:

Ieder jaar in september pitchen studenten van de filmacademie bibberend hun plannen voor de eindredacteuren van de werkgroep documentaire. Het is een mooie traditie die een brug slaat tussen schoolbank en beroepspraktijk. Het afgelopen jaar mocht ik als eindredacteur de documentaire The origin of trouble van Tessa Pope begeleiden. Tessa vertelde me dat haar eindexamenfilm ging over de vader die ze nooit had gekend. Direct na haar geboorte pakte John zijn biezen en liet vrouw en kind alleen achter. Tessa groeide op met de familieroddels, ‘je vader is een loser, iemand zonder verantwoordelijkheidsbesef’. Tijdens de opnamen kantelde dat beeld volledig. Aangemoedigd door de oprechte vragen van zijn dochter vertelde John een ander verhaal. Ik herinner me de eerste viewing op de academie waarin ik overmand door emoties minutenlang niet in staat was iets zinnigs te zeggen. The origin of trouble is een rollercoaster van emoties en ontdekkingen, opmerkelijk stijlvast gemaakt met een bijzondere, lichte toon. De film won - terecht - alle prijzen die je als eindexamenfilm kunt winnen. Daarom tip ik The origin of trouble!

Bert Janssens (Eindredacteur HUMAN) tipt De Tegenprestatie

''In het kader van de aanstaande verkiezingen tip ik De Tegenprestatie (winnaar van een Gouden Kalf voor de Beste Documentaire 2016). Deze fascinerende documentaire toont aan dat de relatie tussen de burger en de overheid wringt. In deze film zie je letterlijk dat de burger tegenover de ambtenaar zit, en dat wat de ambtenaar vertelt totaal langs de burger heengaat. Hoewel de ambtenaar zich met hart en ziel voor zijn werk inzet, spreekt hij niet de juiste taal om de burger te bereiken.

Deze film toont aan dat de overheid niet per sé beter moet luisteren naar de burger, maar dat hij vooral zijn taal moet aanpassen aan de burger. Naar aanleiding van deze film zou ik willen stemmen op een partij die zich dat realiseert.''

Redactiestagiaire Koosje de Pooter tipt Transit Havana van regisseur Daniël Abma.
Gender is een steeds bespreekbaarder onderwerp in Nederland en tegenwoordig alom te zien in verschillende televisieprogramma’s en andere media. Cuba staat bekend om zijn vergane glorie en mensenrechtenschendingen en lijkt op het eerste gezicht geen geschikt decor te zijn voor een behandelprogramma voor transgenders. Presidentsdochter Mariela Castro denkt hier anders over en is ervan overtuigd dat juist dit behandelprogramma een essentieel onderdeel is van de revolutiegedachte, maar de weerstand is groot.

Redacteur Yaniv Wolf tipt Hemelbestormers van regisseur Geertjan Lassche. 
Hoe meedogenloos moet je zijn om de top te halen? Dat is de kernvraag van deze indringende en adembenemende documentaire. In april 2014 vertrekt een Nederlandse expeditie naar de Himalaya om de op vijf na hoogste berg ter wereld, de Cho Oyu, te beklimmen. Bij eerdere expedities naar deze berg (2009 en 2011) verongelukten twee Nederlanders. Onderzoeksjournalist en documentairemaker Geertjan Lassche volgt de Nederlandse expeditie op de voet, ging mee omhoog en vroeg zich af wat de 'hemelbestormers' ten diepste drijft. Universele dilemma's in en over de bergsport krijgen een gezicht naarmate de top dichterbij komt. Dan, na zes weken, keert ook deze berg zich tegen de klimmers.

Redacteur Wieneke van Koppen tipt The Last Omelette van regisseur Gégoire Verbeke
Dinsdag wordt de bijzondere documentaire The Land of the Enlightened uitgezonden op NPO 2. The Last Omelette gaat over het maakproces van de hybride film The Land of the Enlightened. Hoewel elke regisseur uitdagingen tegenkomt bij het maken van een documentaire, is het verhaal van Pieter-Jan de Pue echt uitzonderlijk te noemen. Rondvliegende kogels, een kidnapping en een jihad die wordt uitgeroepen over de crew behoren stuk voor stuk tot het bizarre proces waar de makers zich in bevonden. Een spectaculaire behind-the-scenes die je net als The Land of the Enlightened niet mag missen.

Redacteur Stefan Kruszel tipt Hier is het nooit stil van regisseur Sjoerd Oostrik.
Deze film, die in première ging tijdens IDFA 2016, geeft een zeer intieme en beklemmende inkijk in de dagelijkse realiteit van drie jonge gedetineerden met TBS in een jeugdgevangenis in Nederland. Zonder expliciet een oordeel te vellen houdt de film de manier waarop getracht wordt om jeugdige gedetineerden te behandelen en terug de maatschappij in te krijgen tegen het licht. Daarnaast is de film een meer filosofische zoektocht naar wat vrijheid eigenlijk inhoudt.