Deze nieuwe docu's kijk je in maart bij de publieke omroep

Iedereen lust een bordje stamppot van Martin en Bea. Al 28 jaar runnen zij ’t Eethuisje van Delfshaven, een bescheiden Rotterdams restaurantje waar échte Hollandse pot wordt geserveerd. Ze doen alles zelf: koken, serveren, afwassen, niet lullen, wel poetsen.

’t Eethuisje trekt tegenwoordig toeristen van over de hele wereld, maar dient al vele jaren als een tweede huiskamer voor buurtgenoten. Die komen er graag samen voor ‘n prakkie en ‘n praatje. De vraag is echter: Hoe lang nog? Bea en Martin worden er niet jonger op. En tenten zoals die van hen verdwijnen stuk voor stuk uit het straatbeeld.

‘In de tijd van franchises willen we de kwaliteit van écht eten, een échte plek en écht menselijk contact zichtbaar maken,’ stellen makers Anna Roza Hess en Sam Brinkman. Met dit bijzondere portret gaan Martin en Bea in ieder geval heel wat harten veroveren.

Regie: Anna Roza Hess en Sam Brinkman
Zaterdag 1 maart om 20.00 op NPO 2 Extra, NPO Start en npodoc.nl

'Ne Kuko was a king.'

In een vitrine in het Afrika Museum in Tervuren staat de nkisi van koning Ne Kuko. Het is een machtsbeeld van de Congolese bestuurder, die aan het eind 19e eeuw ten prooi viel aan een Belgische kolonialist. Het beeld wacht al anderhalve eeuw op een terugkeer naar de bergen van Boma. 

In de openingsscènes van The Story of Ne Kuko zien we hoe de Pan-Afrikaanse activist Mwazulu Diyabanza het museum betreedt, om vervolgens met de nkisi onder zijn arm naar huis te keren. De politie noemt 't diefstal, Diyabanza ziet het als het terugbrengen van wat het Congolese volk is afgenomen.

Zo ontvouwt zich, aan de hand van koning Ne Kuko, een bijzonder verhaal over koloniale roofkunst, restitutie en identiteitsverlies. Met kwieke montage en een royaal archief zet filmmaker Festus Toll (1992) uiteen hoe de kolonialisten de Congolese bevolking haar waardevolle objecten, maar ook haar spiritualiteit ontnam door de massale evangalisatie. Je zult je niet langer afvragen wie de échte dief is in dit verhaal. 

Regie: Festus Toll
Donderdag 6 maart om 22.15 op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl

Anselm Kiefer (1945) geldt als een van de grootste beeldende kunstenaars van onze tijd. Enigmatisch en provocatief, bekend om zijn gigantische sculpturen en schilderijen. En de man áchter de camera is evenzeer een grootheid: Wim Wenders, die veelgeprezen films als Paris, Texas, Der Himmel über Berlin en het meer recente Perfect Days maakte.

Wenders en Kiefer groeiden allebei op in het naoorlogse Duitsland en moesten dealen met de verwerking van haar naziverleden. Maar terwijl Wenders de ongemakkelijke nasleep ontvluchtte, dook Kiefer juist dieper in de mythologie en helden van zijn geboorteland. In zijn vroegere werk probeert hij die weer op te eisen, om zo de connotatie met het fascisme te vernietigen. Soms met averechts effect – het werd hem niet in dank afgenomen.

Kiefers latere en bekendste werken kenmerken zich door grauwe kleuren, het gebruik van materiaal als stro en zand en vooral de gigantische schaal. Zijn studio in het Zuid-Franse Barjac telt 40 hectare, waar Wenders’ camera dromerig doorheen zweeft. Kiefer komt amper aan het woord, we zien 'm vooral verven, verbranden, verdraaien en verpulveren.

Vanaf maart is in het Stedelijk Museum Amsterdam en het Van Gogh Museum een gigantische Kiefer-tentoonstelling te zien, met nieuw en bekend werk van de kunstenaar. Maar eerst even voorbereiden met Wenders. Heerlijk huiswerk.

Regie: Wim Wenders
Dinsdag 11 maart om 22.40 op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl

De Marokkaanse regisseur Asmae El Moudir groeide op in een huishouden zonder foto’s. Haar dominante en meedogenloze grootmoeder Zahra had het altijd verboden. Van haar familiegeschiedenis weet Asmae ook maar weinig, ondanks het feit dat haar ouders getuigen waren van een zwarte bladzijde uit de Marokkaanse geschiedenis. 

Als de Marokkaanse regering in 1981 bezuinigingen op subsidies voor voedsel, onderwijs en zorg aankondigt, breken er grote rollen uit in Casablanca. De zogenaamde 'Broodoproer' werd hard neergeslagen door de politie en eindigde in en groot bloedbad. 

Wanneer Asmae besluit haar familiegeschiedenis vast te leggen, neemt oma Zahra haar dat niet in dank af. Daar blijkt een pijnlijke reden achter te schuilen: grootmoeder speelde een gewichtige rol in de tijd van onderdrukking. 

Samen met haar vader maakt de regisseur een maquette van de buurt waar ze opgroeide. In de nagemaakte huizen en straten komt een verborgen geschiedenis weer tot leven. Familieleden en buren, nagemaakt met handgemaakte poppen, komen allemaal aan het woord. Het dwingt hen om voor eens en altijd tot de kern te komen van familiegeheimen, herinneringen en gevoelens van wrok.

Regie: Asmae El Moudir
Zondag 23 maart om 22.55 op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl

Uit onderzoek blijkt dat bijna een kwart van de vrouwen seksueel geweld meemaakt in haar leven, maar dit is slechts het topje van de ijsberg. Als zoveel vrouwen seksueel geweld meemaken, wie zijn dan diegenen die hen dat aan doen? Zijn het enge mannen die zich 's nachts in de bosjes verschuilen, of kan het net zo goed je vertrouwde beste vriend zijn?

Waarom blijft verkrachting vrijwel altijd ongestraft? En wat maakt dat het systeem keer op keer faalt in de aanpak van seksueel geweld? In een persoonlijk gedreven filmessay onderzoekt documentairemaker Sunny Bergman waarom seksueel geweld een probleem van epidemische proporties is en hoe we dat kunnen doorbreken. 

In observerende scènes bij de zedenrecherche en in de rechtbank zien we hoe mensen vastlopen in een systeem waar "Zijn woord tegen het hare" en "Eén getuige is geen getuige" de boventoon voeren. 

Regie: Sunny Bergman
Donderdag 27 maart om 22.20 op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl