Grensland

Ten tijde van de Sovjet-Unie werd het exclusieve jongerenkamp Artek wel ‘Het levende standbeeld van Lenin’ genoemd. Alleen de beste sovjetpadvinders mochten hier de zomer doorbrengen. Na de val van de Sovjet-Unie in 1991 ligt het kamp in Oekraïne en moet het op zoek naar een nieuwe identiteit. Op het oog is er weinig veranderd, maar de documentaire Artek – Het ideale vakantiekamp (Walter Stokman, 2002) prikt door deze façade heen.

Maandag 2 november op NPO Doc n.a.v. Grensland-aflevering over West-Oekraïne
 

De tegenstellingen in de Oost-Oekraïense mijnstad Donetsk zijn groot, maar iedereen - ongeacht afkomst - is fan van voetbalclub Shakhtar Donetsk. Aan de hand van de verhalen van mijnwerker Sasha, die tijdens de wedstrijden tussen het ‘gewone volk’ staat, en de lokale politicus Koyla, die in de VIP-box zit, toont regisseur Jakob Preuss in The Other Chelsea – A story from Donetsk (Duitsland/Oekraïne, 2010) hoe Shakhtar zich op het snijvlak van politiek, vermaak en economie bevindt

Maandag 26 oktober op NPO Doc na.v. Grensland-aflevering over Oost-Oekraïne

Hoewel de Tweede Wereldoorlog voorbij was, werden in Letland, Estland en Litouwen de wapens nog niet neergelegd. Daar vochten partizanen vanuit de bossen een guerrillaoorlog tegen de Sovjet-Unie. In Forest Brothers (Peter Grimm en Eckart Reichl, 2014) vertellen vier overlevenden hun verhaal over het verzet en het leven in de bunkers in de bossen.

Maandag 19 oktober op NPO Doc n.a.v. Grensland-aflevering over Letland.

Wit-Rusland wordt sinds 1994 geregeerd door Aleksandr Loekasjenko, ook wel de laatste dictator van Europa genoemd. Gevaarlijk spel in Wit-Rusland (IKON, Madeleine Sackler, VS, 2013) volgt de ondergrondse theatergroep Belarus Free Theatre in de aanloop naar de verkiezingen van 2010 en het jaar daarna. Met gevaar voor eigen leven protesteren de theatermakers in binnen- en buitenland fel tegen Loekasjenko’s politiek.

Maandag 12 oktober om 21.15 uur op NPO Doc n.a.v. Grensland-aflevering over Wit-Rusland
 

De Russische journaliste en activiste Anna Politkovskaya voerde een jarenlange strijd tegen mensenrechtenschendingen in haar land en uitte felle kritiek op de regering van president Poetin. Toen Anna in de hal van haar woning werd vermoord, werd haar dood meteen in verband gebracht met de Russische overheid. Tot op de dag van vandaag is de toedracht van de moord echter onduidelijk. In Anna, 7 jaren in de frontlinie (IKON, Masja Novikova, 2008) vertellen vrienden en collega’s over de drijfveren van de journaliste.

Maandag 5 oktober om 22.00 uur op NPO Doc n.a.v. Grensland-aflevering over Rusland
 

Tussen 1949 en 1989 werden de bewoners van de voormalige Sovjetrepubliek Kazachstan als proefkonijnen gebruikt voor het testen van nucleaire wapens. Zo leven de bewoners van de streek Semipalatinsk nog dagelijks met de consequenties. Hier wordt één op de twintig kinderen geboren met een afwijking. Na de Apocalyps (IKON, Antony Butts, 2011) volgt de zwangere Bibigul, draagster van ‘defecte genen’, vanaf de eerste dagen van de zwangerschap tot na de geboorte van haar kind. Is er nog hoop op gezond leven?

Maandag 21 september om 21.10 uur op NPO Doc n.a.v. Grensland-aflevering over Kazachstan

De Russische studente Masha is actief lid van de nationalistische jeugdbeweging Nashi en adoreert president Vladimir Poetin. Wanneer haar goede vriend Oleg Kashin, journalist en anti-Kremlin activist, door ‘onbekende geweldplegers’ in elkaar wordt geslagen, staat Masha voor een moreel dilemma: lid blijven van Nashi of zich aansluiten bij de liberale oppositie. Poetins kus (VPRO, Lise Birk Petersen, 2012) geeft een unieke, persoonlijke inkijk in het anders zo gesloten Rusland van Poetin.

Kijk nu online of maandag 14 september op NPO Doc n.a.v. Grensland-aflevering over Rusland

Tussen de rivier de Dnjestr en de Oekraïense grens ligt sinds 1990 de Pridnestrovische Moldavische Republiek, ook wel bekend als Transnistrië. Deze autonome dwergstaat wordt slechts door enkele landen erkend en valt formeel onder Moldavië. In de documentaire Fortress (Tsjechië, 2012) tonen de regisseurs Lukas Kokes en Klara Tasovska dit bizarre ‘land’, waar de tijd lijkt stil te staan, door de ogen van de bewoners van Transnistrië.

Deze documentaire is vanaf zondag 6 sept hier online te zien

Uitzending op kanaal op maandag 7 september om 21.15 uur n.a.v. Grensland-aflevering over Moldavië.