Ed van der Elsken

Ed van der Elsken (1925-1990) is een wereldberoemde Nederlandse fotograaf. Zijn werk omvat ruim twintig fotoboeken en vele films, waarmee hij veel andere kunstenaars geïnspireerd heeft. Ed van der Elsken werd geboren in Amsterdam en deze stad werd in zijn latere leven een grote inspiratiebron voor hem. Als autodidact leerde hij na de oorlog fotograferen en filmmaken. Kort daarna vertrok hij naar Parijs waar hij vier jaar werkte en woonde met zijn eerste vrouw Ata Kandó en haar kinderen. Hier maakte hij Een liefdesgeschiedenis in Saint-Germain de Prés, zijn eerste fotoboek. In de jaren daarna bleef hij reizen, onder andere met Gerda van der Veen, zijn tweede vrouw en de moeder van zijn kinderen Tinelou en Daan. Tijdens zijn vele reizen maakt Ed van der Elsken reportages in kleur, met name voor het Nederlandse glossy maandblad Avenue. In 1971 verhuist hij naar Edam. Hier brengt hij zijn leven door met Anneke Hilhorst, met wie hij zoon John krijgt. In 1988 hoort Van der Elsken dat hij kanker heeft, waaraan hij in 1990 overlijdt.

De befaamde documentairefilm Een fotograaf filmt Amsterdam is geschoten in 1982 en is al 35 jaar onverminderd populair. In deze documentaire rijdt Van der Elsken door Amsterdam en filmt hij diverse voorbijgangers die zijn aandacht vasthouden. Net als in Welkom in het leven, lieve kleine, gaat hij ook bij Een fotograaf filmt Amsterdam te werk als participerend filmmaker en observant. Als kijker hoor je het commentaar van Van der Elsken op de mensen die hij filmt en zie je de relatie tussen de hoofdpersoon en de man achter de camera ontstaan. Met de beelden van de stad en de verscheidenheid aan mensen, heeft Van der Elsken met Een fotograaf filmt Amsterdam een iconisch portret afgeleverd van Amsterdam en zijn bewoners aan het begin van de jaren tachtig. Bekijk hier verschillende fragmenten uit de film.

In 1996 maakte Jan Bosdriesz een documentaire over Ed van der Elsken die werd uitgezonden in Het Uur van de Wolf. Deze documentaire wordt in twee delen uitgezonden op 29 januari en 5 februari. Kijk het eerste deel nu online terug.

Bij het bekijken van het werk van Ed van der Elsken rijst dikwijls de vraag of de foto geposeerd is en wat de gedachte van Van der Elsken bij deze foto was. In onderstaande korte filmpjes van het Stadsarchief Amsterdam horen we het commentaar van Ed van der Elsken en enkele hoofdpersonen op zijn werk.