Documentaires over China

Vanaf het begin van de werkzaamheden in 2010 volgt filmmaker Zhang Zanbo de bouw van een stuk weg dat deel uitmaakt van een gigantisch bouwproject in de provincie Hunan. Meneer Meng is mede-eigenaar van het bouwbedrijf dat dit traject uitvoert. Hij is de troubleshooter van het bedrijf die alle praktische problemen moet oplossen. Via hem ontmoeten we de andere personages: bewoners, die schadevergoeding willen omdat hun huizen zijn beschadigd door onveilig werken met dynamiet. Arbeiders, die hun achterstallig loon opeisen als hun werk erop zit en ze terug willen keren naar hun geboortestreek elders in China. En de slachtoffers van een oorlog tussen knokploegen van lokale machthebbers, die moeten onderhandelen over de vergoeding van hun medische kosten.

Documentaire over het leven van Toontje, een Hollandse wedstrijdduif die via zijn duivenmelker uit Groningen bij een Chinese miljonair in Peking belandt. Een film over de avonturen in het duivenvak vanuit westers en oosters perspectief, waarbij de duif zelf ook een stem heeft. De kijker ziet China door het perspectief van een vogel.

Roelof Kiers bezoekt een Chinese kleuterschool, ziet hoe leerlingen van een basisschool het Rode Boekje intensief bestuderen, is te gast op een middelbare school waar leerlingen naast lessen rijstbouw ook Engels krijgen en woont praktijklessen van een Medische Universiteit bij. De verschillende onderwijssituaties verbeelden het onderwijssysteem van China in 1971. Roelof Kiers was de eerste Nederlander die in China mocht filmen.

Een groep ambitieuze studenten van de prestigieuze Fudan-universitei komt wekelijks bij elkaar in de flat van hun filosofieprofessor. Samen bestuderen zij de filosofieën van Confucius. In een periode waarin China ofwel marxistisch ofwel westers en kapitalistisch georiënteerd is, vormen zij een interessante groep studenten. Los van alle ontwikkelingen in China grijpen zij terug op eeuwenoude denkbeelden waarop zij reflecteren en waaraan zij houvast ontlenen.

In De Chinese Bubble (Floris Jan van Luyn, 2011, VPRO) zien we een Chinees perspectief op de grenzen van de groei. In 2008 ging het westerse financiële systeem keihard onderuit. En ondanks veel geruststellende woorden is er nog niets opgelost. De overheidsmiljarden verdwenen in het zwarte gat van de banken, de rekening wordt doorgeschoven naar de toekomst. Maar hoe ziet die toekomst er uit?  China tart alle economische wetten zoals wij die kennen. Als we de cijfers over het Chinese economische wonder mogen geloven komt er geen einde aan. Maar hoeveel rek zit er in die groei? Volgens Westerse maatstaven weinig. Maar China is bezig te bewijzen dat het met zijn reusachtige achterland en binnenlandse markt zijn eigen economische regels creëert. Een bouwvakker, een autoverkoper en een onroerendgoedmagnaat vertellen over hun eigen droom en hun geloof in het economisch wonder. Mensen met zeer verschillende posities op de economische ladder, maar met een gemeenschappelijk ambitie: hogerop komen. Als archetypen van de ontwikkelingsstadia van de Chinese economie geven zij een gezicht aan het mirakel van ongekend snelle groei. Ook komen Chinese economen en commentatoren aan het woord, waaronder Andy Xie. Zij zien een vastgoedbubble-in-wording en leggen uit wanneer en hoe deze uiteen zou kunnen spatten. Maar de lange termijn gevolgen van deze bubble vrezen zij niet. Het uiteenspatten zal pijn doen en hervormingen vereisen, maar de economische terugval zal slechts van korte duur zijn.

In het moderne China verdwijnen steeds meer culturele tradities. Componist Guo Wenjing vraagt zich af hoe een kunstenaar met deze tendens om moet gaan.In 'Het innerlijk landschap' (Frank Scheffer, 2015, BOS) zien we de tegenstellingen van het leven in het huidige China, zoals de stad en het platteland en de traditie versus de moderniteit.