In de zesdelige serie ‘Dienders’ volgen regisseurs Veerle Neger en Daniel Aiss een jaar lang acht agenten tijdens hun eerste jaar op de Politieacademie in Rotterdam. Ze krijgen les op school en worden blootgesteld aan situaties op straat. Wat verraste de makers daarin het meest? En hoe wisten ze zo dichtbij de hoofdpersonages te komen? Naast collega’s zijn ze ook een stel: hoe hou je het vol om 24/7 samen te werken en te leven?

Het idee voor de serie Dienders begon toen Daniel Aiss jaren geleden als ‘burger in blauw’ vier nachtdiensten meedraaide bij de politie in Den Haag. Gedurende deze nachten zag hij vanaf de achterbank van een politieauto hoe verschillende studenten werden gecoacht. ‘Toen ik die chemie en die zoektocht naar hoe je karakter wordt gevormd op straat zag, dacht ik: die coaching, dat is interessant. Daar ga ik wat mee doen!’

Het heeft jaren gekost om een kijkje binnen de politieacademie te mogen nemen. Uiteindelijk gingen ze in Rotterdam overstag. Daniel vertelt: ‘Onbekend maakt onbemind. Maar als je aan de buitenwereld kan laten zien hoe het echt is – de hoogte- en dieptepunten – kan je meer sympathie opwekken bij de burger.’

Nadat het gehele plan was goedgekeurd hadden ze anderhalve week de tijd om hun hoofdpersonages te selecteren. Veerle vertelt geluk te hebben gehad met deze lichting: ‘Pasgeleden kwam er een foto in het nieuws van de nieuwe lichting in Rotterdam waarop de kritiek was dat het alleen maar blanke leerlingen waren. Dat had ons ook kunnen overkomen.’ Ze zochten acht verschillende karakters en hoopten op diversiteit. Veerle zegt: ‘Dat er dan ook zo veel mensen tussenzaten die zich zo open wilde stellen...’ Daniel vult aan: ‘En dat op het moment dat ze het meest kwetsbaar zijn: in het eerste jaar weet je niet wat er op je afkomt.’ Voor de regisseurs was het belangrijk om grip te krijgen op hoe zo’n eerste jaar eruitziet. Sommigen vonden het een fantastisch jaar, anderen vonden het zwaar. ‘Alles wat ze deden werd vastgelegd. Maar we hebben altijd mogen filmen, petje af,’ vertelt Daniel.

Zo wisten ze dichtbij de hoofdpersonages te komen en als je naar de serie kijkt voel je dit ook. Hoe hebben ze dat voor elkaar gekregen?

Slapeloze nachten

In totaal is er 450 uur aan videomateriaal teruggebracht naar zes afleveringen (in totaal 4,5 uur). Daniel vertelt: ‘Vloeren en wanden lagen en hingen vol met tientallen scènes. Kill your darlings werd bij ons een standaard: er zijn zoveel mooie dingen gesneuveld, maar dat moet ook wel.’ Zo ook een van hun lievelingsscènes waarin Harun bij een verwarde man aankomt: de man weet niet meer wie hij is en geeft aan dat hij het leven niet meer ziet zitten. Harun vertelt de man: ‘Het leven is toch hartstikke mooi, ik geniet van elke dag.’ In deze scène wordt pijnlijk duidelijk dat deze mensen tussen wal en schip vallen; ze horen niet thuis in de cel maar kunnen ook niet naar het ziekenhuis. Agenten en ambulancebroeders zoeken ruim een uur naar een oplossing, ze willen en kunnen hem niet achter laten. Uiteindelijk begint de man zichzelf ter plekke te krassen en kunnen ze actie ondernemen: de man wordt meegenomen naar het ziekenhuis. Terwijl Veerle en Daniel dit vertellen, bedenken ze dat ze dit fragment toch willen proberen te laten terugkomen in de laatste aflevering.

De ontwikkeling die iemand doormaakt is ook in sneltreinvaart te zien. ‘Dat brengen we dan terug naar twee á drie afleveringen en dat krijgen ze dan vervolgens zo in hun gezicht gesmeten. Doodeng vond ik het toen de hoofdpersonages het mochten terugkijken,’ vertelt Veerle. Het allerbelangrijkst voor de makers is dan ook dat de agenten in opleiding tevreden zijn met wat er wordt uitgezonden.

De makers kregen absolute vrijheid en mochten onbeperkt filmen op de Politieacademie en het korps, omdat ze open waren over hun plan en hen overtuigden met dat het niet erg is als iemand faalt. Het gaat om het laten zien van de ontwikkeling. ‘Al moest de directeur van de Politieacademie wel zeggen dat ‘ie slapeloze nachten heeft gehad toen we eenmaal waren begonnen,’ vertelt Daniel.

Door het volgen van de jonge agenten op straat kwamen ze ook in spannende situaties terecht. Waren ze nooit bang?

De allerzwaarste klus

Terugkijkend op dit avontuur durft Veerle wel te zeggen dat dit de allerzwaarste klus was die ze ooit gedaan heeft. Ze vertelt: ‘We zitten nu nog zeven dagen in de week in de montage. Dat heeft er absoluut mee te maken dat we iets groots hebben gemaakt waar eigenlijk het team en het budget niet voor was.’ Het team bestond uit: een camera- en geluidsman en zijzelf als regisseurs. Maar tegelijkertijd deden ze ook de algehele productie zelf. ‘We hebben vijf werkjaren in anderhalf jaar gepropt,’ zegt Daniel.

Of ze nog zo’n samenwerking als deze zouden doen? Het stel lacht en beiden zeggen op dit moment nee. ‘We zijn halsoverkop erin gestormd en anderhalf jaar later is die storm nog steeds niet gaan liggen,’ vertelt Daniel. Naast collega’s zijn ze ook een stel, waardoor de serie thuis voortleefde. Ze hadden een afspraak: niet in de slaapkamer. Hier hield Veerle zich alleen niet aan. Veerle lacht en vertelt: ‘Ik stop niet, ik ga altijd door. Ik denk dat ik het niet meer supersnel zo intens zou doen, want er blijft weinig over als je 24/7 er zo in zit.’ Daniel vult aan: ‘Ik denk dat we een goed duo zijn om films te maken, maar door de manier waarop we het nu hebben gedaan moeten we allebei eerst weer onze eigen films regisseren.’

Wat heeft ze het meest verrast tijdens het maken van de serie 'Dienders'?

We hebben allemaal wel eens te maken met ‘de mensen in het uniform’. Maar achter dat uniform zit een mens die het vak moet leren. Daniel zegt: ‘Om te begrijpen wat voor enorme impact dat heeft, kijken we door de ogen van acht jonge mannen en vrouwen in deze maatschappij waarin o.a. verharding en polarisatie speelt.’ Een bijzondere inkijk in voor de meesten van ons een tot nu toe onbekende wereld.

Je ziet de serie Dienders iedere donderdag om 21.45u op NPO 3.