Praten met pubers over seks is niet voor iedereen even makkelijk. Regisseur Sophie Dros waagt zich er toch aan in haar nieuwe jeugddocumentaireserie 'Blozende Oortjes'. Eerlijk en kwetsbaar beantwoorden pubers haar vragen over de eerste kus, naaktfoto's op social media, seksualiteit, liefde, verlangen en grenzen.
Seksuoloog Anne Siemons, ziet de documentaireserie als een grote stap in de juiste richting. 2Doc.nl gaat met haar in gesprek over de evolutie van seksuele voorlichting en onderbelichte onderwerpen.
Het doorbreken van stigma's
In Blozende Oortjes (BNNVARA) delen pubers in alle eerlijkheid hun verhalen over liefde en seks met Sophie Dros, maar ook met elkaar. En dat werkt goed. Volgens Anne Siemons heerst er nu namelijk nog vaak een beeld onder pubers dat alles op het gebied van liefde en seks perfect en gestroomlijnd moet zijn. De serie doorbreekt dat stigma.
In voorlichtingen die Siemons geeft aan scholen ziet ze grote verschillen qua kennis, ervaring en interesse in seks onder pubers. ‘Niet iedereen heeft op zijn vijftiende al gezoend of op zijn achttiende seks gehad. De vragen die in Blozende oortjes worden gesteld, kunnen voor pubers een mooie aanleiding voor onderlinge gesprekken zijn.’
Anne Siemons (rechts), seksuoloog
Op weg naar open gesprekken
In de jeugddocumentaireserie Sexy (VPRO) uit 2010, worden er eveneens pubers bevraagd over hun ervaringen en gedachten rondom liefde en seks. Maar wat is er in die afgelopen tien jaar tijd veranderd in het praten over seks met pubers?
Siemons: ‘We zijn ons meer bewust geworden van het belang van in gesprek gaan met pubers en benoemen ook de positieve kanten van seks vaker. Zo’n gesprek komt alleen vaak te laat. Ouders moeten zo’n gesprek eigenlijk al aangaan wanneer kinderen nog op de basisschool zitten. Dus voor de puberteit, voordat schaamte wordt aangeleerd.’
Siemons merkt dat het voor ouders soms ook lastig vol te houden is om regelmatig het gesprek met ze aan te knopen. ‘Ik vind dat gesprekken over seks maandelijks zouden moeten plaatsvinden. Als er te weinig over gepraat wordt gaan pubers zelf dingen opzoeken. Maar juist op die plekken, zoals op sociale media, wordt ook veel desinformatie verspreid. Daarom is er behoefte aan correcte informatie vanuit bijvoorbeeld opvoeders en docenten.’
'We benoemen in gesprekken met pubers tegenwoordig vaker de positieve kanten van seks. Zo’n gesprek komt alleen vaak te laat'
Schamele seksuele voorlichting
Zoals te zien is in onder andere de serie Blozende Oortjes maar ook in de jeugddocumentaire Voorspel (VPRO), lopen ouders vaak achter wat betreft seksuele voorlichting. Veel kinderen krijgen niet tot nauwelijks seksuele voorlichting van hun ouders.
Siemons bevestigt dit en adviseert ouders om beter onderzoek te doen en je kennis te verbreden. Kijk bijvoorbeeld series als Sex Education, lees boeken en praat met andere ouders over hoe zij dit doen.
Documentaires om van te leren
Siemons vraagt in haar praktijk regelmatig naar de interesses van haar cliënten wat betreft boeken, podcasts en series en heeft dan een hele lijst waar ze hen naar doorverwijst. Ook wil ze Blozende Oortjes gaan tippen aan cliënten en wil ze de serie meenemen in haar voorlichtingen.
Siemons blijft ook zelf leren van dit soort series. Ze komt zo te weten hoe pubers over bepaalde onderwerpen denken en hoe ze de dingen het beste aan hen uit kan leggen. Ze vindt het belangrijk verbintenis te blijven behouden met de jeugd. 'Stel ik heb een keer een cliënt die zegt: "Ja, ik heb een beetje hetzelfde als het personage Otis uit Sex Education". Waarop ik zeg: "Wat is dat?" Dat wil ik echt niet. Daarom geef ik aan ouders ook vaak het advies dat soort series te kijken.’
Wat haar betreft zijn er nooit genoeg documentaires over dit onderwerp en zijn er al veel mooie invalshoeken aan het licht gekomen.
'Stel ik heb een keer een cliënt die zegt ja, ik heb een beetje hetzelfde als het personage Otis uit Sex Education. Waarop ik zeg, wat is dat? Dat wil ik echt niet.'
Liever zijn voor elkaar rondom sociale media en in relaties
Toch heeft Siemons nog wel één suggestie wat betreft documentaires. ‘Ik zou misschien nog iets meer willen zien welke regels pubers zichzelf allemaal opleggen omtrent relaties tegenwoordig.
Zeker nu met sociale media. Ik hoop dat pubers het inzicht krijgen dat het ook niet hoeft. Je mag wel leuke regels hebben. Maar als je daar je hele relatie en zelfwaarde aan hangt, is dat best wel zwaar denk ik.’
Ze ziet dit gebeuren bij bijvoorbeeld Snapchat. Pubers verbreken relaties omdat hun partner vergeet hun een foto op Snapchat te sturen. Ze zijn op dat gebied veel te streng voor zichzelf. ‘Dus als er een documentaire zou komen die oproept om wat liever voor elkaar te zijn rondom sociale media en relaties, zou ik dat heel mooi vinden.’
‘Een suggestie vanuit mij? Meer docu's die ingaan op de strenge regels die pubers zichzelf opleggen rondom seks en sociale media.'
Over Anne Siemons
Anne Siemons rondde in 2020 de Master Seksuologie af aan de KU in Leuven. In datzelfde jaar startte ze samen met studievriendin Leila Lambrechts, de praktijk ‘Seksuologen met twee’. Ze proberen met hun werk taboes rondom seksualiteit, intimiteit en relaties te normaliseren.