In de serie maakt Steenhuis een rondgang langs oude en nieuwe journalisten, oude en nieuwe instituties. Opvallend is hoe lange tijd werd onderschat hoezeer internet de journalistiek in het nauw heeft gedreven. Niet alleen is heel veel geld uit de branche verdwenen, vele honderden miljoenen euro´s, ook de aard van het nieuws en de manier waarop lezers wensen te worden geïnformeerd, zijn ingrijpend veranderd. Terwijl de journalistiek nog jarenlang voortging alsof er nauwelijks iets was veranderd.
Inmiddels is een kentering gaande. Nu.nl is uitgegroeid tot een groot journalistiek bedrijf waar bovendien goed geld wordt verdiend met het verspreiden van gratis nieuws. Geenstijl.nl heeft op een heel andere manier faam verworven. Verder ontstonden her en der webinitiatieven die in potentie kunnen uitgroeien tot heuse instituties.
Ook op een andere manier lijkt het verstand terug te keren. Uitgevers begrijpen inmiddels wat voor een gruwelijke vergissing het is geweest om nieuws en achtergronden gratis op het web weg te geven en de huidige trend is om betaalmuren op te bouwen. Daarnaast ontstaat er een gevarieerd palet aan abonnementsvormen die meer zijn toegesneden op de impulsbelangstelling van de lezer en die niet langer veronderstellen dat iemand een jaar lang een bepaalde titel dagelijks in huis wil ontvangen. Bovendien dringt eindelijk het besef door dat nieuwe technieken ervoor zorgen dat de webjournalistiek een visuele, grafische en ook inhoudelijke dimensie kent, die de oude papieren journalistiek in enkele jaren zal verpulveren.
Ook ontdekken steeds meer journalisten dat de lezer niet zozeer iemand is die dient te worden toegesproken, maar dat lezers ook graag willen participeren in de nieuwscarrousel. Als reageerder, en anders wel als bron van onmisbare informatie.
Na jaren van verwarring en paniek dreigt zo een ander besef door te dringen: de journalistiek is onmiskenbaar aan het veranderen, nieuwe technieken bieden duizelingwekkend veel mogelijkheden en de lezer heeft inmiddels het journalistieke domein betreden: 'iedereen' is journalist geworden.
Iedereen journalist is een rondgang door de Nederlandse journalistiek. Met Peter Vandermeersch, Marianne Zwagerman, Henk Hofland, Bert Brussen, Frits Wester, Andreas Kinneging, Joris Luyendijk, Wouter Bax, Gerard Mulder, Alexander Klöpping, Willem Schoonen, Ad Scheepbouwer e.v.a.
John de Zwart, NTR, 2013
Iedereen journalist
Teleac,
NTR
De journalistiek ligt onder vuur. Lezers lopen weg en ook adverteerders houden het voor gezien. Internet is de boosdoener, en journalisten en uitgevers zoeken naar mogelijkheden om te overleven.
Aflevering 1: Crisis (15 juli)
De crisis in de journalistiek wordt misschien het beste geïllustreerd door Peter ter Horst, die als 16-jarige zijn eerste voetbalverslagen maakte voor de Haagsche Courant en diezelfde krant dertig jaar later als hoofdredacteur ten grave droeg. ‘De Haagsche Courant was ooit een hele grote krant, die kreeg je als Hagenaar bij wijze van spreken bij je geboorte cadeau,’ aldus Ter Horst. Met Henk Steenhuis loopt hij over de verlaten gangen van de voormalige redactie en bespreekt hoe het zover heeft kunnen komen. Ad Scheepbouwer, die bij Wehkamp de papieren gids afschafte, heeft daar een duidelijke mening over. De journalistiek heeft zich jarenlang een belangrijke cultuurbewaker gevoeld en meende dat ze daarom automatisch bestaansrecht had. Dat vertroebelde het zicht op de toekomst, en daardoor vergat ze te innoveren.
Aflevering 2: Overleven (22 juli)
Fotograaf Roel Visser heeft het allemaal zien gebeuren: het afglijden van de fotojournalistiek naar een niveau waarop je als freelance-journalist nauwelijks nog kunt rondkomen. Iedereen kan nieuwsfoto’s maken, is bijvoorbeeld de stelling van Nu.nl. Als je maar in de buurt bent van waar het nieuws zich afspeelt. Je maakt een foto en je mailt deze naar de redactie. En wat krijg je ervoor? Niets. Nou ja, de eer dat je op Nu.nl staat. Journalistiek is overleven geworden, en dat geldt ook voor de jonge mensen die werken bij journalistieke sites als The Post Online. Toch doen ze het graag. Veel alternatieven zijn er niet, je doet ervaring op en je werkt mee aan een innovatieve manier van journalistiek bedrijven.
Aflevering 3: De nieuwe journalist (29 juli)
De journalistieke moraal is door het internet onmiskenbaar veranderd. Hoor en wederhoor? Geen tijd voor. Iemand verrot schelden? Moet kunnen. Online journalistiek gaat 24 uur per dag door en de waan van de dag kan niet genegeerd worden. Wie zich mengt in het debat op internet kan best een stootje hebben. De nieuwe journalist bent u zelf. U bepaalt wat er online komt, u levert zelf content aan en u bepaalt mede wat ‘trendic topic’ is. Maar is dat nog wel journalistiek? Onderzoeksjournalist Jeroen Smit (Het Drama Ahold, De Prooi) meent dat er in deze poel van overvloed juist schreeuwend behoefte is aan verdieping, specialisatie en duiding. Dáár ligt de rol van de nieuwe journalist. Iemand die weet hoe hij online verhalen moet vertellen én verkopen.
Uitzendingen:
Afleveringen:
Bekijk ook: