Mark Rutte is sinds 2010 minister-president van Nederland en zetelt in Het Torentje. Rita Verdonk had de eerste vrouwelijke premier willen zijn, maar zit thuis in Nootdorp. Een groter contrast in de Nederlandse politiek is nauwelijks denkbaar. Toch had dit verhaal wellicht heel anders kunnen lopen.
Jaïr Ferwerda, AVRO, 2013
Mark vs. Rita: Hoe de VVD bijna ten onder ging
AVRO
De tweedelige documentaire 'Mark vs. Rita' schetst een beeld van de bittere machtsstrijd tussen de beide politieke zwaargewichten van de VVD. Partijgenoten en bekenden van Rutte en Verdonk vertellen voor het eerst uitgebreid op tv wat er zich voor én achter de schermen heeft afgespeeld.
Deel 1:
De Liberalen starten vol goede bedoelingen een verkiezing om het lijsttrekkerschap. Mark Rutte en 'outsider' Jelleke Veenendaal stellen zich kandidaat. Als donderslag bij heldere hemel doet Rita Verdonk dat ook, op het allerlaatste moment. Verdonk profileert zich als de kandidaat van 'de gewone VVD-er'. Rutte is de gedroomde kandidaat van het partij- establishment. Er zijn direct incidenten tussen de twee. De emoties binnen de VVD lopen nog hoger op als Rita Verdonk besluit partijgenoot Ayaan Hirsi Ali haar paspoort af te nemen. Uiteindelijk wint Rutte de Amerikaans aandoende race nipt van 'IJzeren Rita', maar de VVD is in twee kampen gespleten.
Die wonden zijn nog niet geheeld. Dat blijkt onder andere uit een ontmoeting die de makers filmden tussen Frits Huffnagel, toen campagneleider van Rutte, en Ed Sinke van het campagneteam van Verdonk. Beide heren maken onder het oog van de camera flinke ruzie. Er zou sprake zijn geweest van gesjoemel met de stemprocedure, een zwarte lijst met namen van prominente VVD-ers en georganiseerde tegenwerking van het kamp Rutte tegen Verdonk.
Deel 2:
In het afsluitende deel van de documentaire legt Rita Verdonk zich niet neer bij het leiderschap van Mark Rutte. Als de landelijke verkiezingen aanbreken, ruikt ze haar tweede kans. Ze gaat onverholen ('stem Rita') voor zichzelf campagne voeren, niet voor Mark Rutte. En met succes, want voor het eerst in de Nederlandse politieke geschiedenis haalt de nummer twee Verdonk meer stemmen dan de nummer één Rutte.
Maar noch Rutte noch het partijbestuur doen iets met de uitslag, dit tot groot ongenoegen van Verdonk. Ze voelt zich miskend, trommelt pers bijeen en besluit ten einde raad tot haar befaamde 'café-coup'. Maar inmiddels heeft ze velen in de VVD van zich vervreemd. Wat volgt is een maandenlang tactisch steekspel tussen de twee, waarbij Rutte steeds moet voorkomen dat de VVD niet in verdeeldheid ten onder gaat. Uiteindelijk kiest hij zijn moment en zet Rita Verdonk definitief opzij.
Bekijk online: