2Doc Makers van Morgen

Duizend procent

VPRO

Fred Pansa is een Surinaamse Marron die excursies naar het binnenland van Suriname organiseert voor toeristen. De jonge documentairemakers Marije Huijsman en Sietse van der Molen raakten danig onder de indruk van zijn bevlogenheid dat zij besloten een documentaire over hem te maken.

Locaties

Fred is een echte Surinamer die tegen wil en dank naar de stad moet'

In gesprek met 'Makers van Morgen' Marije Huijsman en Sietse van der Molen

Tekst: Stefan Kruszel

Toen Marije Huijsman in 2014 stage liep bij het 10 minuten Jeugdjournaal in Suriname leerde zij Fred Pansa kennen. Fred organiseert excursies naar het Surinaamse binnenland voor toeristen. Marije ging mee op zo’n excursie en raakte onder de indruk van de wilskracht en het doorzettingsvermogen van deze man. Zelfs zo erg dat ze na terugkomst in Nederland besloot dat er een film over hem moest komen.

© Marije Huijsman en Sietse van der Molen / Duizend procent

De Marrons
Fred maakt onderdeel uit van de Marroncultuur. De Marrons zijn afstammelingen van gevluchte West-Afrikaanse slaven die in de binnenlanden van Suriname en Frans Guyana leven. Deze cultuur wordt echter met uitsterven bedreigd omdat veel jongeren bij gebrek aan scholing en werk naar de stad trekken en niet meer terugkeren. Ook Fred is vertrokken naar Paramaribo om Nederlands te leren en werk te vinden. “Toch voelt hij zich het meest op zijn gemak als hij in het binnenland is”, legt Marije uit. “Daarom organiseert hij deze tripjes voor toeristen. Hij wil zijn passie voor de jungle delen met mensen.”

De jonge regisseuse spreekt vol bewondering over wat Fred Pansa in korte tijd voor elkaar gekregen heeft. “Twee jaar voordat ik met Fred op deze excursie ging sprak hij nog helemaal geen Nederlands. Inmiddels heeft hij op zijn berg allerlei voorzieningen zoals een douche aangelegd.” De berg waar Huijsman het over heeft vormt een belangrijk onderdeel van de trektocht die Fred organiseert. “Als je deze berg, die door Fred gepacht wordt, nu opzoekt op Google Maps draagt deze zelfs de naam ‘Fredberg’.”

© Sietse van der Molen en Marije Huijsman / Duizend procent

Afstudeerdocumentaire
Voor de afronding van haar studie journalistiek aan de Christelijke Hogeschool Ede had ze de keuze om af te studeren met een scriptie of met een documentaire. Deze keuze was dan ook snel gemaakt. Ze riep de hulp in van haar studiegenoot Sietse van der Molen die de technische en uitvoerende kant van de documentaire voor zijn rekening moest nemen. “Mijn kwaliteiten zijn vooral inhoudelijk maar niet zozeer technisch,” vertelt Marije. “Ik wist dat Sietse goed overweg kan met camera en geluid en ik had zo iemand nodig. Bovendien hadden Sietse en ik al eerder samengewerkt aan projecten en dat was ook goed bevallen. Ik besloot hem dan ook te vragen of hij met mij wilde afstuderen op deze film.”

Sietse stond echter niet meteen na het horen van het idee te springen om deel te nemen in dit project. “Marije had haar Suriname-verhaal over Fred inmiddels al zo’n vier keer verteld”, verklaart Sietse. “Maar ik begreep nog niet echt waarom het verhaal van Fred interessant genoeg zou zijn voor een documentaire. Een van onze docenten legde toen uit waar dit verhaal volgens hem over ging. Fred is namelijk een echte Surinamer uit het binnenland die tegen wil en dank naar de stad moet. Hij wordt eigenlijk uit elkaar getrokken door twee werelden. Toen ik die invalshoek hoorde viel het voor mij ook op zijn plek.”

'Fred wordt uit elkaar getrokken door twee werelden'

Crowdfunding
De volgende uitdaging voor de twee studenten was om de financiering voor het maken van de film rond te krijgen. Via een crowdfundingcampagne is het hen uiteindelijk gelukt om het geld bij elkaar te krijgen. “Behalve van onze eigen vrienden en familie, kregen we ook geld van mensen uit het netwerk van Fred. Er waren blijkbaar heel veel mensen die graag zagen dat er een film over hem gemaakt zou worden,” aldus Marije.

Richting het einde van de crowdfundingcampagne werd het project ook opgepikt door enkele organisaties. Zo kregen zij een mail van Stichting Vriendschapsbanden Nederland Suriname. Deze organisatie, die vanuit de Amsterdamse Bijlmer probeert om de culturele en economische banden tussen mensen in Nederland en Suriname te bevorderen, wilde dit project graag ondersteunen met vijfhonderd euro.

CampusDoc
Duizend procent ging in première op het CampusDoc Festival in Utrecht en won er de derde prijs. Dit festival vormt de culminatie van het minorprogramma CampusDoc van de Hogeschool voor de Journalistiek in Utrecht. Voor het eerst in het bestaan van dit minortraject mochten Marije en Sietse als studenten van een andere hogeschool, de Christelijke Hogeschool Ede, deelnemen in deze competitie. Dat zij meteen de derde prijs wegkaapten werd door sommige deelnemers dan ook met argusogen bekeken. “Wij werden toch een beetje als buitenstaanders gezien door de andere deelnemers”, lacht Sietse. “We voelden heel duidelijk aan dat we daar van sommigen niet hadden mogen zijn.”

De twee jonge makers zullen echter niet de laatsten zijn want hun voorbeeld wordt dit jaar gevolgd door andere studenten van de Christelijke Hogeschool Ede. En binnenkort wordt het CampusDoc-traject zelfs toegankelijk voor alle journalistiek-studenten in Nederland. Marije en Sietse kunnen zichzelf dan ook met recht pioniers noemen voor deze groep studenten.

Marije Huijsman studeerde in 2016 af aan de Christelijke Hogeschool Ede. Op dit moment werkt ze voor NOBS als editor bij omroep MAX. Zij heeft daarnaast haar eigen bedrijf, Marije Huijsman Producties, maar door haar dagelijkse werkzaamheden ligt dit nu even stil.

Sietse van der Molen zal na het afronden van zijn scriptie ook afstuderen aan de Christelijke Hogeschool Ede. Ook hij heeft zijn eigen bedrijf, MediaMolen, en wordt in die hoedanigheid ingehuurd voor losse filmklussen.

© Marije Huijsman en Sietse van der Molen / Duizend procent

v.l.n.r. Ralfie, Marije, Fred, Sietse, Stanley