2Doc Makers van Morgen

Biohacking - We Need an Upgrade

VPRO

Cyborgs zijn niet langer uitsluitend karakters in sciencefictionfilms. Een groeiende groep mensen van over de hele wereld probeert door middel van het implanteren van computerchips en andere technische hulpmiddelen het biologische lichaam te verbeteren. Ook in Nederland zijn er steeds meer mensen die zich verdiepen in het zogenaamde biohacking. De jonge documentairemakers Floor Brock en Laura Okkersen doken in deze wereld van transhumanen.

“We hebben ook wel geluk gehad dat we deze mensen mochten filmen”

Interview met regisseurs Floor Brock en Laura Okkersen

Tekst: redactie 2Doc.nl

Toen de journalistiekstudente Floor Brock in een podcast hoorde over Biohacking raakte ze direct gefascineerd door het onderwerp. “Ik had ook al wel eens gefantaseerd over bijvoorbeeld een techniek waarbij je iets in je hersenen zou kunnen implanteren zodat je geen koptelefoons meer zou hoeven dragen om muziek te luisteren”, vertelt ze. “Maar ik was me er eigenlijk niet van bewust dat dit soort dingen echt gebeuren. Ik werd met name gegrepen door een verhaal over Neil Harbisson, de eerste man met een geïmplanteerde antenne. Voorheen was hij kleurenblind en kon hij alleen zwart-wit zien. Met zijn antenne kan hij nu ‘kleuren horen’. Ik heb Laura dit verhaal toen verteld en ook zij werd enthousiast.”

CampusDoc
De twee studenten schreven zich in bij het honourstraject Campus Doc van de Hogeschool voor de Journalistiek in Utrecht en uiteindelijk mochten zij na het volgen van diverse workshops en cursussen een documentaire gaan maken over dit onderwerp. “Onderdeel van dit traject is een twee weken durende masterclass documentaire maken in New York”, vertelt Laura. “Aangezien we toch in de VS waren hebben we van deze gelegenheid gebruik gemaakt om een groot Biohacking-congres in Austin, Texas te bezoeken. Hier hebben wij kennis gemaakt met de mensen die wij uiteindelijk in onze film hebben geportretteerd.”

Op deze beurs komen biohackers bij elkaar om de laatste stand van zaken in deze wereld te bespreken en kunnen geïnteresseerden meer informatie krijgen over wat biohacking precies inhoudt. Ook worden er ter plekke chips geïmplanteerd. Floor raakte hierover zo enthousiast dat zij besloot ook een chip in haar hand te laten zetten. “Het werkt eigenlijk hetzelfde als de chip die in je ov-chipkaart zit. Je kunt er informatie opzetten die vervolgens af te lezen valt. Mijn idee was om de trailer van onze documentaire erop te zetten zodat mensen met hun smartphone mijn hand zouden kunnen scannen waarna de trailer op hun scherm zou verschijnen. Helaas lijkt de chip niet te werken en kan ik geen contact maken om er informatie op te zetten. Daar moet ik dus binnenkort een keer naar laten kijken”, lacht Floor.

Geheime opnames
Toen de contacten op de beurs eenmaal gelegd waren, maakten de twee documentairemakers in spe een afspraak om bij de biohackers in Pittsburgh, Pennsylvania langs te gaan. “We hebben ook wel geluk gehad dat we deze mensen mochten filmen”, aldus Laura. “De meeste biohackers staan daar namelijk niet zo om te springen. Het is niet echt illegaal wat ze doen maar het zit wel een beetje in een schimmig gebied. Veel mensen vinden het toch een rare gedachte dat hobbyïsten chips in zichzelf planten. De eigenaar van de tatoeageshop waar we gedraaid hebben wil er bijvoorbeeld niets mee te maken hebben. De opnames aldaar moesten dan ook in het geheim heel vroeg ’s ochtends plaatsvinden.”

Transhumanisme
Biohacking maakt onderdeel uit van het transhumanistische denken waarbij er gezocht wordt naar het verleggen van de grenzen aan het menselijk vermogen zoals die door de natuur zijn opgelegd. Hierbij zijn allerlei ethische vragen te stellen, en veel mensen vinden het zelfs principieel verkeerd dat er ‘voor God gespeeld’ wordt. Een van de hoofdpersonen in de documentaire wil uiteindelijk zelfs zijn hele biologische lichaam vervangen voor technologie. “Wat onze hoofdpersoon Tim Cannon wil gaat inderdaad vrij ver. Toch denk ik dat dit de toekomst is, of je het nu leuk vindt of niet. Het lijkt me dan ook onverstandig om hier je ogen voor te sluiten en te ontkennen dat deze ontwikkelingen er zijn”, aldus Laura. “We staan nu nog in een beginstadium van deze ontwikkelingen. Naarmate de technologie zich verder ontwikkelt zal er ook vanzelf steeds meer debat gevoerd worden over de grenzen en de regelgeving rondom Biohacking”, vult Floor aan.

De twee jonge documentairemakers besloten twee weken voordat de eindmontage ingeleverd moest worden om het hele script dat ze vooraf bedacht hadden om te gooien. “Dat was een hele heftige beslissing maar het heeft de film wel naar een hoger niveau getild en spannender gemaakt.” Ze zijn dan ook allebei erg tevreden over hun eerste documentaire en vast van plan zich verder te bekwamen in het maken van tv-programma’s en documentaires.

Meer Black Mirror-achtige praktijken