2Doc:

De strijd om het Srebrenica Museum

KRO-NCRV

Twintig jaar na de val van de enclave Srebrenica neemt Nederland het initiatief voor een herdenkingscentrum in het voormalige Dutchbat-hoofdkwartier.

In 2014 krijgt vredesorganisatie PAX van de Nederlandse regering de opdracht om een expositie in te richten over de rol van Dutchbat en de VN tijdens de Bosnische burgeroorlog en de val van Srebrenica in het bijzonder. De expositie wordt onderdeel van een herdenkingscentrum, waar de slachtoffers van de Srebrenica genocide worden begraven.

PAX huurt een groep experts van Herinneringscentrum Kamp Westerbork in om de tentoonstelling te maken. Omdat de Bosniërs de officiële opdrachtgevers zijn, moet alles wat de Nederlanders doen worden geaccordeerd door verschillende groepen nabestaanden in Bosnië-Herzegovina. Met name de ‘weduwen van Srebrenica’ staan vijandig ten opzichte van de Dutchbat-veteranen. Daarmee wordt het maken van een objectieve en historische verantwoorde tentoonstelling een lastige opgave.

Al snel merken de makers van exposities dat hun pogingen om deze recente geschiedenis te beschrijven bijna automatisch tot controverses leidt. Vrijwel iedereen heeft een eigen visie op de gebeurtenissen. De Nederlandse ambassadeur heeft vooral haast het boek Srebrenica te sluiten en de Dutchbat-veteranen willen voorkomen dat ze opnieuw als medeplichtigen aan genocide worden neergezet  Tijdens de tientallen vergaderingen en presentaties in Sarajevo lijkt het er op dat de betrokkenen elkaar vooral in de weg willen zitten.

Ondanks alle problemen is er na drie jaar een museum. De strijd om het Srebrenica Museum is het verslag van een proces dat soms stuitend is, maar vaak ook tragi-komisch en ontroerend. Uiteindelijk is het bevredigend omdat het lukt door alle tegenstellingen en uiteenlopende visies heen de geschiedenis weer te geven.  De enige die ontbreken zijn de Bosnische Serviërs, verantwoordelijk voor de grootste genocide na de Tweede Wereldoorlog. 

Regie: Kay Mastenbroek

Srebrenica en de oorlog in Joegoslavië