'Overvallen, schietpartijen, vechtpartijen, woninginbraak, plantages', zo vat de jonge Jose het leven in zijn wijk in Rotterdam-Zuid samen. Als een hedendaagse Pietje Bell hangt hij er rond. Zijn grootste wens: meerijden met de fietsstunters van Team Domina bij hun illegale ride-outs door de stad.
Die fietstochten hebben soms wel meer dan honderd deelnemers, waarbij de fietsers zoveel mogelijk hoppen (op hun achterwiel rijden) en andere stunts doen. En dat allemaal op de openbare weg, niet netjes op het fietspad. De tochten starten in Rotterdam-Zuid en gaan naar de welvarender noordoever van de Maas. Bij een ride-out worden ‘die jongens van Zuid’ eindelijk ook eens gezien: door ‘Noord’, maar ook door de politie, die het gevaarlijke rijgedrag niet tolereert.
Regie: René van Zundert
René van Zundert maakte met 180CC een korte film over Jose die zich voorbereidt op zijn eerste ride-out: een tocht waarbij een grote groep jongeren door het centrum van Rotterdam fietst. De politie vindt de tocht gevaarlijk: de groep rijdt op de openbare weg en doet veel stunts. Hoe kijkt hij terug op het maakproces? 2Doc.nl ging in gesprek met de regisseur.
Waarom besloot je een film op te nemen in Rotterdam Zuid?
‘Zuid is een ruwe diamant. Er zitten veel mooie verhalen en er wordt weinig over verteld. Ik vind het belangrijk dat er films zijn waar alle jongeren zich in kunnen herkennen, ook jongeren die fouten maken of buiten de boot vallen. Ieder kind wil gezien worden en heeft een bepaalde erkenning nodig. Ik vind het belangrijk dat zij zich ook kunnen herkennen in de dingen die zij zien op televisie en internet. Jose is een jongen met nu al een grote bekendheid in de wijk, hij staat niet perse op een positieve manier bekend. Tegelijkertijd is hij een jongen met dromen die hij probeert waar te maken.'
Je komt zelf niet uit Zuid. Was het moeilijk om in contact te komen met Jose?
‘Een jaar voordat ik de film maakte leerde ik verschillende jongens kennen die fietsten in het Zuiderpark. Ik ben toen een paar keer mee geweest met een ride-out om foto’s te maken. De hoofdpersoon uit de film fietste toen nog niet mee. Een jaar later tijdens mijn deelname aan de Kids&Docs workshop kwam ik weer terug in het park en leerde ik de hoofdpersoon kennen. Omdat ik al geaccepteerd werd in de groep was het makkelijk om met Jose in contact te komen.’
Er is veel kritiek op de ride-outs. De politie vindt het te gevaarlijk. Wat vind jij daarvan?
'Het is soms ook gevaarlijk en ik snap dat de politie en gemeente willen voorkomen dat er een ongeluk gebeurt. De jongeren zoeken het gevaar op. Maar ik denk niet dat het zin heeft om als gemeente dit soort tochten te organiseren, zoals je ziet bij bijvoorbeeld de Rotterdamse rolschaatsevenementen. Dat is natuurlijk niet de kick voor die jongens. Die willen zich juist afzetten en het randje opzoeken. Vroeger wilde wij ook graag skateboarden, precies waar dat niet mocht. Dat is onderdeel van de jongerencultuur en ik vind dat dat erbij hoort.
Bij de eerste ride-out waar ik meereed was er veel gedoe met politie. De politie was hard en zat er bovenop. Dat kwam waarschijnlijk door landelijke media-aandacht: Onder andere Hart van Nederland had een item over de jongeren en hun ride-outs gemaakt. Toen heeft de politie hard opgetreden, daar was ik bij en dat vond ik veel te ver gaan.De zomer erna was er maar één ride-out. Daar heeft de politie vrijwel niet opgetreden. Wel kreeg ik toen zelf een boete: ik reed met onze film-scooter op een plek waar we niet mochten rijden.'
Hoe was het om mee te rijden in een ride-out?
‘Heel vet. Vooral voor de cameraman. Ik reed, hij zat achterop. Dat ging 9 van de 10 keer goed. Af en toe pakte we een stoepje of paaltje mee, maar we hebben geen ongeluk gehad.’
Jose’s broer komt in de film terug uit de gevangenis. Waarom ging je daar niet verder op in?
'Dat doet er bij mij niet erg toe. Het gaat vooral om het gemis van een broer. En misschien ook wel een bepaalde erkenning van zijn broer die hij mist in zijn leven. Zijn broer zegt letterlijk: ‘ik ben er altijd voor je.’ Maar in de volgende scene moet hij weer terug naar de gevangenis. Ik ben er voor je, maar eigenlijk ook niet. Het gaat voor mij meer om dat soort momenten.'
Waarom koos je voor een observerende stijl?
'Ik heb altijd geleerd om niet te veel uit te leggen. Ik wil de kijker zelf laten nadenken over wat er gebeurt in het beeld. Net als bij een boek moet je de fantasie de vrije loop laten. Ik had eigenlijk nog minder willen uitleggen, maar uiteindelijk wil je bepaalde informatie wel weten. Anders mis je de context.'
Wat vond Jose en zijn ouders van de film?
'Hij zat te glunderen toen hij de film zag. Zijn ouders waren de eerste keer iets meer gelaten, maar waren tijdens de première in Theater Tuschinski wel heel trots op hun zoon. De broer van Jose was er toen ook bij, de familie was helemaal compleet.'