2Doc:

Ademloos

EO

De Belgische filmmaker Daniel Lambo start na de dood van zijn vader een onderzoek naar de dodelijke asbestindustrie. Zijn zoektocht leidt hem naar een van de grootste asbest-dumpplekken in India. Daar ontdekt hij een miljoenenindustrie die nog steeds de levens van werknemers en consumenten wereldwijd in gevaar brengt.

Filmmaker Daniel Lambo groeide op in Kapelle-op-den-Bos, waar zijn vader werkte als arbeider en vakbondsman in de lokale fabriek van Eternit. Het bedrijf was ooit een van de grootste asbestproducerende multinationals ter wereld. De productie van asbest is in Nederland en België al sinds eind jaren negentig verboden, maar elders in de wereld wordt de kwalijke stof nog veelvuldig gebruikt. Dat blijkt uit een bezoek van Lambo aan het dorp Kymore in Centraal-India, waar een dochterbedrijf van Eternit tot 2002 op grote schaal asbest produceerde. Het gebied is nu een van de grootste asbeststorten ter wereld.

In Kymore ontdekt Daniel een actieve asbestfabriek die ooit in handen was van Eternit. Het Indiase dorp blijkt een spiegel van het verleden van Kapelle-op-den-Bos. De vervuiling werpt ook hier een donkere schaduw over de gemeenschap. Nirmala, een ex-lerares en moeder, besluit zich in te zetten voor de vele slachtoffers. Samen met de filmmaker strijdt ze voor een wereldwijd verbod op asbest, maar daarvoor moeten ze het opnemen tegen een machtige industrie.

Belangrijke feiten over asbest

  • Toen Europese bedrijven in 1997 stopten met het gebruik van asbest, verviervoudigde het gebruik in India. 
  • Volgens de International Labour Organisation sterven ongeveer 100.000 mensen per jaar aan asbestziektes als longkanker, mesothelioo en asbestose. 
  • Rusland, China, Brazilië en Kazachstan nemen bijna 100 procent van de huidige asbestproductie voor hun rekening
  • In Groot Brittannië werd asbestose al in 1932 erkend als beroepsziekte
  • Het gebruik van asbest was in de Verenigde Staten verboden vanaf 1989. President Trump heeft het verbod echter ongedaan gemaakt, en mag nu weer worden gebruikt. 

‘Donald is on our side’, staat er op pakken asbest van het grootste Russische asbestmijnbedrijf, Uralasbest. In een Tweet uit 2012 zegt de Amerikaanse president dat de Twin Towers op 9/11 niet zouden zijn ingestort als de asbest niet was verwijderd.

Belangrijke feiten over Eternit

Etex Group is een internationale fabrikant van dakbedekking en andere bouwmaterialen. Het bedrijf is in 1905 in België opgericht als Eternit door Alphonse Emsens die een licentie had verworven voor het maken van cement dat versterkt is met asbestvezels; asbestcement.

  • Na het Europese verbod in 1999 besloten de eigenaren van Eternit de productie van asbest in Azië en Afrika voort te zetten en ging door tot 2002. Daarna zijn de bedrijven verkocht aan lokale ondernemingen.
  • De industriestad Kymore heeft 35.000 inwoners en is tevens de grootste asbestvuilnisbelt van de wereld. Het beslaat wel 600.000 vierkante meter.   
  • Bij oorspronkelijke Eternitbedrijven in India werken meer dan 300.000 mensen in 100 bedrijven, die een omzet hebben van 1,7 miljard euro.
  • Nirmala Gurung sprak bij het Human Rights Forumin Genève, namens de asbestslachtoffers in India. Bij thuiskomst werd ze samen met haar man uit hun huis gezet dat eigendom is van de lokale asbestfabriek.