Finding Farideh

Finding Farideh

VPRO

Eline Farideh Koning wordt op eenjarige leeftijd geadopteerd door een Nederlands echtpaar, maar haar hele leven lang verlangt ze al naar haar biologische ouders. Ze besluit een oproep te plaatsen in een Iraanse krant. Er reageren drie families. Lukt het Eline haar biologische ouders te vinden? Ontdek het in 'Finding Farideh'.

In gesprek met Eline Farideh Koning

‘Cultuur zit in je DNA, je draagt een andere geschiedenislijn met je mee’

Eline Farideh Koning (43) – voor Nederlanders Eline, voor Iraniërs Farideh – is een van de 64 Iraanse, geadopteerde kinderen in Nederland. Met zestien maanden werd ze geadopteerd door haar Nederlandse ouders, maar Iran zou haar leven lang aan haar knagen. Daarom gaat ze in Finding Farideh op zoek naar haar biologische ouders.

Tekst: Anne van Blijderveen

‘Ik merkte al jong dat ik anders was dan mijn ouders. Zij zijn emotioneel afstandelijker en veel rationeler dan ik. Iraniërs zijn, heb ik ontdekt, juist heel fysiek met en betrokken op elkaar. Daarom geloof ik dat cultuur in je DNA zit. Je draagt een andere geschiedenislijn met je mee.’

LET OP: dit interview bevat spoilers

Zoektocht

Dat gevoel van anders zijn, zorgt ervoor dat Eline in 2013 haar eigen blog opricht Find Farideh waar ze schrijft over haar zoektocht naar haar afkomst en biologische familie. Haar blog zet, zonder haar weten, een domino-effect in gang. ‘Twee Iraanse filmmakers – Azadeh Moussavi en Kourosh Ataee – hadden in een nationale krant een verhaal gelezen over een ander Nederlands meisje dat ook op zoek was naar haar biologische ouders. Dit leek hen een interessant verhaal voor een documentaire. Toen hebben ze Thomas Erdbrink benaderd met de vraag of hij dit meisje kende.’ Erdbrink kende haar wel, maar wist dat zij niet actief op zoek was, dus stuurde hij hen door naar Eline. ‘In januari 2014 hebben ze mij toen benaderd met de vraag of ze mij mochten volgen.’ Voor Eline was dit de mogelijkheid waar ze op had gewacht. Zelf had ze Louis Theroux al benaderd of hij een film over haar wilde maken, vertelt ze lachend, maar die had haar mails nooit beantwoord.

‘Voordat zij mij benaderden, had ik al contact met de drie families die mogelijk mijn biologische konden zijn. Ik had namelijk een oproep geplaatst in een Iraanse krant waarin ik schreef dat ik in juni 1976 bij het Imam Reza-heiligdom op een binnenplaats ben gevonden door de politie en of er mensen waren die hun dochter op die manier hadden afgestaan of waren kwijtgeraakt. Daar reageerden de families van Tayabeh, Ali Akbar en de zussen Soghra en Tooba op. Zij hadden allen een dochter of een zus die op die manier ter vondeling was gelegd.’ En met dat Moussavi en Ataee haar benaderden voor de documentaire was voor Eline het plaatje compleet en kon ze hen gaan ontmoeten. ‘Rond mijn dertigste liep ik helemaal vast in mijn leven, toen besloot ik grondig te gaan wroeten in mijn verleden. En nu was ik er, bijna tien jaar later, klaar voor. Dat deze filmmakers op mijn pad kwamen, maakte het af. Zo kon ik laten zien hoe het is om deze zoektocht aan te gaan. En anderen konden mij mee terugnemen naar Iran, dat vond ik belangrijk.’

'Ali Akbar stelde mij als zijn kind en dochter voor aan zijn eigen vader.'

Warmte

Nadat de crowdfundingscampagne die ze hadden opgericht in 2015 succesvol was, werd Eline twee maanden lang gevolgd door zeven Iraniërs, inclusief de tolk, om de documentaire Finding Farideh te kunnen maken. Eerst reisden zij af naar Amsterdam om Eline in haar dagelijks leven te volgen en om haar in haar ouderlijk huis te filmen. ‘Dat was heel bijzonder. Eerst kon ik hen mijn leven hier laten zien, waarna zij hun leven daar aan mij konden laten zien.’ Het warme onthaal dat Eline kreeg van de drie families verraste haar ontzettend. Ze kusten en knuffelden haar, wilden steeds haar hand vasthouden. ‘Dit heb ik mijn hele leven gemist. Natuurlijk was het ook lastig. Ik had de families steeds voorgehouden dat ik niet hun dochter was, totdat dat uit de DNA-test zou blijken. Maar desondanks stelde Ali Akbar mij als zijn kind en dochter voor aan zijn eigen vader. Dat heb ik toen maar zo gelaten.’

Dat verbaast je als kijker ook zo in de film: alle drie de families zien Eline direct als hun verloren dochter en zus en daarmee komen er veel pijnlijke en emotionele verhalen naar boven. ‘Ik vind het mooi dat hun verhalen door de film een platform krijgen. Die pijn laat zien hoe belangrijk het is om de verloren zus of dochter weer terug te vinden.’ Helaas blijkt Eline van niemand de verloren zus of dochter te zijn. Alle DNA-testen komen negatief terug. Dit was heel dubbel voor Eline. ‘Je gaat op zoek met het idee dat je nooit je biologische ouders gaat vinden. En toch ben je teleurgesteld. Want je wilt het gewoon zo graag.’

Hoewel geen van de families Elines biologische is, heeft ze nog wel met hen contact via Instagram en wil ze hen in de toekomst zeker weer opzoeken. ‘Alleen met Zara heb ik een enorme band opgebouwd. Haar spreek ik geregeld via Skype, ondanks dat we elkaars taal niet spreken. We vinden het fijn in elkaars aanwezigheid te zijn.’

Ontvangst

Eline zag Finding Farideh pas in z’n geheel tijdens de première op het Cinema Vérité; Iran International Documentary Film Festival 2017. ‘Ik mocht in de montage wel aangeven of ik er mee eens was of niet. Bij sommige dingen heb ik gezegd dat ik die er niet in wilde. Maar de montages werden steeds in delen naar me toegestuurd. Dus de eerste keer dat ik de film in z’n geheel zag, was heel bijzonder. Mijn familie en de drie Iraanse families waren er helaas niet bij, maar de reacties uit het publiek waren fantastisch. Mensen kwamen me knuffelen en een jongen zei dat hij jarenlang niet had gehuild, maar bij deze film het weer kon. Het is natuurlijk een hele universele zoektocht, de zoektocht naar je afkomst.’ De film heeft haar niet alleen verrijking in de zoektocht naar haar afkomst opgeleverd, maar ook veel Iraanse contacten en vrienden. Eén van de crewleden, Sadaf, is ook een hele belangrijke vriendin van haar geworden. ‘Tijdens het draaien was ze echt mijn mental coach.

Haar adoptieouders hebben de film een tijd later met haar bekeken. ‘Ik geloof wel dat ze trots op me zijn, ze spreken dit alleen niet zo uit. Wel heb ik het gevoel dat ik door de film iets meer contact met ze heb gekregen.’ En gek genoeg heeft de film niet alleen een hechtere connectie tussen haar en haar Iraanse roots opgeleverd. Het heeft ook bevestigd dat ze ‘hartstikke Nederlands’ is. ‘Met dat ik in Iran mijn mond opendoe, weten ze dat ik daar niet vandaan kom. En door de cultuurverschillen, merkte ik dat Nederland echt mijn thuisland is.’ Het is de complexiteit van adoptie dat je niet echt het een, maar ook niet helemaal het ander bent. Dit levert vaak culturele verwarring op bij kinderen. Daarom lopen er gesprekken met de overheid over het faciliteren vaste nazorg voor geadopteerden. ‘Ik had eigenlijk een kindercoach nodig, maar daar was geen aandacht voor in de jaren ’80. Je merkt dat er nu pas heel veel aan het veranderen is in wat ik “adoptieland” noem. Er komen veel schrijnende verhalen naar boven die hopelijk voor verandering gaan zorgen.’

Ondertussen heeft Eline de zoektocht naar haar biologische ouders niet opgegeven, maar wel even gestaakt. ‘Ik wil eerst dit filmproject afronden en merk dat het alleen al een ongelooflijke bevrijding is dat ik in Iran ben geweest en daar nu contacten heb. Het gemis en de nieuwsgierigheid is veel minder geworden.’ Toch probeert ze wel steeds tijdens meditatie telepathische boodschappen naar haar moeder te sturen met de Iraanse titel van haar film. ‘Ik hoop dat ze in haar dromen de film doorkrijgt.’

Finding Farideh heeft inmiddels 9 prijzen gewonnen, waaronder twee keer een award voor beste documentaire en één voor beste montage en beste muziek.

Wil je Eline Farideh Koning blijven volgen? Ga dan naar haar blog Find Farideh.

Meer films over adoptie