Hoe kwam je op het idee voor deze film?
‘Ik ben geboren in Paraguay. Mijn ouders waren voor mijn vaders werk daarheen verhuisd. Ik heb er uiteindelijk maar drie jaar gewoond, maar spreek wel Spaans en we gaan nog heel vaak terug naar vrienden en kennissen daar. En na mijn bachelor heb ik er een aantal maanden stagegelopen. Hoe ik uiteindelijk op het idee kwam voor deze film was door mijn werk voor een denktank. Mijn bijdrage was een onderzoek naar corruptie en criminaliteit in Zuid-Amerika. Hierbij stuitte ik op de moord op journalist Pablo Medina, die werd heel breed uitgemeten in de Paraguayaanse media omdat hij voor een grote krant werkte. Bijzonder aan zijn zaak is dat de opdrachtgever – die tevens de burgemeester was van een nabijgelegen grensdorp, én een drugsbaas – uiteindelijk is veroordeeld. Dat verhaal is me sterk bijgebleven en ik wist dat ik er op een later moment meer mee wilde doen.’

Wanneer ben je teruggegaan voor dit verhaal?
‘Eind 2017. Samen met mijn vriend Bowie Verschuuren die ook filmmaker is. Samen hadden we bedacht dat we hier een film van wilde maken. Daarbij was mijn focus meer op de research, productie, en de audio, en Bowie deed het camerawerk en de montage. We besloten er twee weken te blijven. Van tevoren hadden we contact gelegd met een onderzoeksjournalist met veel contacten in het grensgebied, Andrés Colman. Je kunt daar niet zomaar in je eentje opereren, want je weet niet precies wat er kan gebeuren.’

Hoe was het voor jou om daar als journalist rond te lopen?
‘Gek. Het was niet alsof we nieuwe dingen aan het opgraven waren. Het ging om een zaak die al breed was uitgemeten in de lokale pers. Maar we zijn toch wel zo veel mogelijk opgetrokken met mensen die bekend zijn met de regio zoals de lokale journalist Elías Cabrál en zijn bodyguard. In het grensgebied is veel illegale handel en zie je ook veel mannen met wapens op straat, dat is toch wel heftig. Het is echt het wilde westen.’

Tekst gaat verder onder afbeelding

Wat is er precies zo gevaarlijk aan het grensgebied met Brazilië in vergelijking tot de rest van het land?
‘Laat ik vooropstellen dat er in een land als Mexico altijd nog veel meer journalisten worden vermoord dan in Paraguay. Maar over de moorden in Paraguay lees je eigenlijk nooit iets. Paraguay is een vergeten land en de grensgebieden zijn nog eens extra onopgemerkt. Doordat het ver verwijderd is van de hoofdstad Asunción is de mate van corruptie extreem hoog, met zeer nauwe banden tussen politici en drugscriminelen. Sowieso is Paraguay één van de meest corrupte landen op het continent, de grootste marihuanaproducent van Latijns-Amerika en een doorvoerland voor cocaïne uit de Andes. Medina was al de 17e journalist die er is vermoord sinds de democratische transitie begin jaren ’90 en een paar maanden geleden is er weer een lokale journalist vermoord in de grensregio. In het overgrote deel van de gevallen wordt er niemand voor die moorden opgepakt.’

Hoe kwam je op het idee om het veiligheidshandboek voor journalisten te gebruiken als leidraad in je documentaire?
‘We wisten van tevoren dat we niet met talking heads wilden werken zodat het geen klassieke documentaire zou worden. We wilden het verhaal in de film ook breder trekken dan alleen dat van Pablo Medina. Maar hoe, dat was de volgende vraag. In eerste instantie wilden we kijken of we de audio-opnames konden krijgen van de twee mannen die Pablo Medina op de dag van zijn overlijden achtervolgden. Die twee personen hadden namelijk telefonisch contact met de opdrachtgever. Maar die opnames waren niet beschikbaar. Dus toen kwamen we op het idee om het handboek, dat naar aanleiding van Medina’s moord werd geschreven door de journalistenvakbond, door een anonieme stem te laten voorlezen.’ 

Maar je hebt Pablo Medina’s familie wel geïnterviewd.
‘Ja, we hebben zijn vader en zus gesproken, zijn baas bij de krant en collega-journalist Elías Cabral. Dat heb ik gebruikt voor artikelen, maar niet voor deze film. Ik wilde vooral het ongemakkelijke gevoel van dat grensgebied overbrengen. Hoe is het om te leven en te werken in een gebied waar de overheid eigenlijk afwezig is?’

Heeft de familie Pesada Pluma gezien en zo ja, wat vonden ze ervan?
‘Andres, onze lokale fixer, heeft de documentaire aan de familie van Pablo laten zien en die waren erg ontroerd. Voor hen geldt: hoe meer aandacht voor Pablo hoe beter.’

Wilde je met deze documentaire een statement maken?
‘Een statement is denk ik een groot woord, maar ik wil wel graag aandacht vragen voor dit ongeziene probleem. Ik hoop gewoon dat de film goed het gevoel overbrengt van hoe het moet zijn om als journalist in zo’n gevaarlijk gebied te werken.’ 

Zijn jij en Bowie alweer bezig met nieuwe projecten?
‘We doen veel eigen klussen; ik doe veel research voor documentaires en reisprogramma’s en Bowie maakt korte films en videoclips. Maar we zijn op dit moment ook bezig met de ontwikkeling van een docuserie over een spionagezaak. Daar kunnen we alleen nog niks over vertellen.’