Sterspeler van Oranje: Memphis Depay. Een grote persoonlijkheid waar veel mensen hun eigen mening over hebben gevormd. Met de docu 'Met beide benen' laat regisseur Jessica Villerius verschillende, nieuwe kanten zien van de profvoetballer. Ze volgde Memphis vanaf zijn kruisband scheur in december 2019 tot aan zijn eerste wedstrijd, een jaar later. 

Je hebt gezegd dat je niet al te veel van voetbal afweet. Waarom wilde je dan een voetballer volgen?
‘Het ging mij niet om een voetballer, maar het ging mij specifiek om hém. Memphis viel mij tijdens het WK van 2014 al op. Ik keek met vrienden op Bali, hij kwam het veld op en ik zag meteen dat deze jongen een randje had. Soms zie je dat. Al snel bleek dat hij inderdaad een verhaal had, dat kwam toen mondjesmaat naar buiten. Ook werd al snel duidelijk hoe gesloten hij was. Enkele weken na het EK heb ik hem opgezocht in Eindhoven, waar hij toen speelde. Ik vroeg of ik een portret van hem mocht maken de aankomende jaren. Omdat ik eerder Glenn Helder (ex-profvoetballer) had geportretteerd, leek het mij interessant om Memphis helemaal vanaf het begin van zijn doorbraak te volgen. We hadden een mooi gesprek, Memphis was toen negentien jaar. Maar hij vond het te vroeg. Alles moest nu om voetbal draaien en gelijk had hij. Ik pakte mijn verlies, maar ik ben hem daarna met bovengemiddelde interesse blijven volgen. Zijn successen, valkuilen en confrontaties. Ik zag hoe hij miljoenen kinderen inspireert, maar anderzijds ook hoe hij in de knel kwam met mensen die hem niet begrepen.

In december 2019 scheurde hij zijn kruisbanden. Ik las erover in de krant. Een paar dagen later belde hij me op, terwijl ik hem al die jaren niet had gesproken. Of ik misschien zijn herstel wil vastleggen, want: ‘ik ga dit gewoon redden’. Dat inspireerde mij enorm, want ik wist dat hij inmiddels zoveel had meegemaakt. Ik dacht, als hij me toelaat om hem daarop te bevragen, zou ik zomaar eens een andere kant van deze man kunnen laten zien. Daar lag dus mijn uitdaging, maar natuurlijk ook mijn expertise. Ik hoefde niets van voetbal te weten. Daarover gaat de film ook niet. Hij moest wel eens lachen als ik voor de grap zei dat ik niet eens wist wat buitenspel was. Ieder z’n vak, hé.’

Wat was jouw beeld van Memphis voordat je hem ging volgen? 
‘Een jongen met een ongekend talent, maar ook met een randje. Iemand die vaak boos of teleurgesteld leek te zijn. Inmiddels weet ik waar het vandaan komt: hij legt de lat voor zichzelf heel hoog en dat herken ik, dat doe ik zelf ook. We hebben allebei een andere manier van hoe zich dat uit, maar toen ik dat doorkreeg, begon ik het een en ander beter te begrijpen.’

Hoe is dat veranderd? Welke gebeurtenissen of scènes hebben daaraan het meest bijgedragen? 
‘Ik wist wel dat er een andere kant moest zijn, ik wist alleen niet of hij die zou laten zien. Zijn focus en doorzettingsvermogen zijn niet van deze wereld, ik heb dat nooit eerder gezien. Ik dacht dat ik er veel van had, maar ik moet absoluut mijn meerdere erkennen in hem. Daar heb ik met bewondering naar gekeken. Alles moest wijken voor zijn doel: herstellen. Dus gezond eten, een militaristisch trainingsschema, rust. Dat was hoe zijn leven eruitzag en waarin ik hem geen centimeter zag versloffen. Ondertussen onderhoudt hij heel loyale vriendschappen, die vrijwel allemaal teruggaan naar zijn jeugd en is hij hecht met zijn familie. Dat waren dingen die ik niet wist. Hij legt de lat extreem hoog voor zichzelf, maar ook voor anderen, zag ik. Hij eist het allerbeste, maar vraagt dat dus ook van zichzelf. De dag na zijn operatie stond hij alweer naast zijn bed, liep hij en deed hij krachtoefeningen. Je kon zien dat hij echt heel veel pijn had, maar zijn mindset was: ik zal dit overkomen.

Wat me ook opviel; hij klaagt nauwelijks. Niet over wat anderen over hem zeggen, niet over wat hij doormaakt. Hij relativeert veel. ‘Kijk wat ik allemaal wél heb’, zegt hij als ik vraag of hij baalt van het gedoe rondom zijn club, zijn herstel of zijn imago. Hij ziet dat als iets wat erbij hoort, wat niks zegt over zijn kwaliteit als voetballer. Ik zeg vaak voor de grap: ik zou willen dat ik tien procent van zijn zelfvertrouwen had.’

Tekst gaat verder onder de afbeelding

Iedereen heeft z’n eigen mening over Memphis. Men vindt hem een arrogant, bozig mannetje of ze zijn juist positief: hij is de held van Oranje. Hoe zou jij de Memphis uit jouw film omschrijven?
‘Ik denk dat het eerlijk is om te zeggen dat je beide kanten ziet, want ze zijn er allebei. Ik ken Memphis als de man die graag zijn rijkdom toont en deelt, maar ook als de sociale verbinder. Hij is heel goed voor zijn inner circle. Maar feit is wel dat je daar niet zomaar komt: hij vertrouwt mensen niet snel. Door schade en schande, dus. Zijn moeder legt daar het een en ander over uit in de film.’

In de docu vertelt de moeder van Memphis dat hij eigenlijk heel gevoelig is. Toch toont hij die gevoeligheid niet of nauwelijks. Vond je dat moeilijk? Hoe probeerde je zijn muur te doorbreken en wanneer lukte dat?
‘Nee, ik had mezelf van tevoren voorgenomen dat ik Memphis niet op de psychologenbank wilde leggen. Dat had ik zeker kunnen doen, want ik doorgrond mensen natuurlijk vaak in mijn films. Echter, het is niet voor niets dat hij veel afschermt en ik wilde hem niet over die grens trekken. In de film zie je dat het soms wat schuurt. Op de momenten dat ik hem lastige vragen stel, zie je direct zijn defensiemechanisme, maar ik heb nooit de intentie gehad om hem ‘te ontleden’. Ik merkte gaandeweg het filmproces ook dat hij steeds ontspannener werd en dat zie je ook in de film. Als hij praat over onderwerpen die hem echt aan het hart gaan en die onder een vergrootglas liggen, wordt hij opener. Die gesprekken gaat hij niet uit de weg.’

Wat zou je de kijker mee willen geven met deze documentaire? 
‘Dat niets is wat het lijkt. Dat het makkelijk oordelen is als je niet zoveel over iemand weet. Dat bepaald gedrag soms ergens vandaan komt. Maar ik hoop vooral dat Memphis hierna weer wordt beoordeeld op zijn spel en talent en niet op in wat voor auto hij rijdt of wat voor kledingmerk hij draagt. Daarmee doen we hem tekort, vind ik.’