Vijf tips voor het Movies that Matter-festival

De openingsfilm van IDFA in 2017 was de meeslepende coming-of-age documentaire Amal. Op veertienjarige leeftijd werd het opstandige Egyptische meisje tijdens de Egyptische Revolutie over het Tahrirplein gesleept door de politie. Ze weigerde te vertrekken. In de jaren die volgen, verliest ze niets van haar felheid. Ze begeeft zich tussen de mannen, maar in het Egypte van de jaren tien is het niet makkelijk om als meisje ook one of the guys te zijn. Ze strijdt voor respect van de mannen uit haar omgeving en onderzoekt hoe ze haar eigen leven wil inrichten. Blijft ze vechten tegen het systeem of gaat ze het van binnenuit veranderen? Een film over hoe het is om op te groeien ten tijde van revolutie wanneer je jong, opstandig en een vrouw bent. 

Stel je voor dat je op een dag gebeld wordt door een man uit Ethiopie die beweert dat hij je halfbroer is. In The Bastard zien we hoe Daniel uit Addis Abeba na decennia stilte contact zoekt met zijn Friese broer en vader. Daniel koestert wrok richting zijn vader en hunkert naar erkenning, maar de gepensioneerde vader wil er niets van weten. De DNA-test levert echter onontkoombaar bewijs en de twee blijken meer op elkaar te lijken dan ze zelf willen toegeven. 

De Afro-Amerikaanse schrijver James Baldwin uit 1924 werd vooral bekend door zijn boek Go Tell it on the Mountain. De meeste van zijn boeken gaan over raciale en seksuele problemen in de Verenigde Staten. In 1987 overlijdt hij terwijl zijn laatste boek nog niet af is. Het gaat over zijn vermoorde vrienden Medgar Evers, Malcolm X en Martin Luther King. De ruwe, onaffe versie van het boek kwam in handen van regisseur Raoul Peck. Die maakte op zijn beurt de belangrijke, voor een Oscar genomineerde documentaire I Am Not Your Negro. De documentaire over (het werk van) James Baldwin, racisme en de Amerikaanse geschiedenis wordt 3 april ook uitgezonden in 2Doc, maar is nog indrukwekkender op groot doek.

Tijdens een terroristische aanslag in het Taj Mahal Palace-hotel in het Indiase Mumbai lieten in 2008 tientallen mensen het leven. Jaren na de aanslag komen vijf getuigen terug op deze beladen plek. Tot de dag van de aanslag waren hun levens totaal verschillend; elk kwam met een andere reden naar het hotel. Nu delen ze een traumatische ervaring. In deze film word je als kijker meegenomen naar de verschrikkelijke nacht door middel van persoonlijke verhalen, archiefbeelden van beveiligingscamera's en een interview met een van daders.

In 2015 won Laura Poitras een Oscar met haar film Citizenfour over Edward Snowden. In haar laatste documentaire Risk speelt Julian Assange van Wikileaks de hoofdrol. Wat aanvankelijk een positief document van een visionaire, historische figuur had moeten zijn, verandert in een karakterstudie van een narcistische man die graag gevoelige zaken van anderen blootlegt, maar fel uithaalt wanneer hij zelf onder de loep genomen wordt. Poitras volgde Assange zes jaar lang, eerst als bewonderaar maar wanneer Assange wordt beschuldigd van aanranding, spreekt hij zich nogal neerbuigend uit over de vrouwen die hem beschuldigen. De bewondering van Poitras verdwijnt en ze legt zijn negatieve kanten vast. Wanneer de filmmaker samen met klokkenluider Edward Snowden de gangen van de NSA onthult via de reguliere media, is Assange furieus. Hij distantieert zich van de film en de regisseur is niet langer welkom. Poitras besluit na een eerste release in Cannes in 2016 de film opnieuw te monteren en komt een jaar later met deze geheel nieuwe, onthullende film.