'Matthijs was verslaafd. Maar hij was ook onze beste vriend'

Joey Benistant (33) maakte vanaf zijn middelbareschooltijd Jackass-achtige video’s met zijn vrienden. Allemaal zochten ze grenzen op. Vriend Matthijs spande de kroon. Die ging altijd net even verder dan de rest. Ook toen drank en drugs in het spel kwamen. Matthijs raakte verslaafd en overleed uiteindelijk in 2019 aan een overdosis. Hij was toen 27 jaar. Achter Matthijs’ zelfdestructieve levenshouding blijkt een groter verhaal schuil te gaan. Joey maakte een documentaire over hun bijzondere vriendschap en laat zien dat er achter de verslaving een gehavend mens zit.

‘Dat idee was er al toen Matthijs nog leefde. We hadden samen het idee om een film te maken over zijn verslaving. Hij wilde alleen eerst helemaal clean zijn, voordat hij aan zo'n project begon, zodat dat verhaal een goed einde zou krijgen. Met dat idee in ons achterhoofd begonnen we al wel een beetje gericht te filmen. Daarom draaiden we bijvoorbeeld ook die ene scène dat hij drugs gebruikte.

‘Het werd nooit een serieus project. Het lag gewoon op de plank en ik wachtte tot Matthijs er klaar voor zou zijn. Want ik had wel het idee: we hebben hier echt een verhaal dat verteld mag worden, zijn levensverhaal. Matthijs stond er ook voor open om het te delen met de buitenwereld. Maar toen is hij dus overleden. Vrij snel daarna ben ik begonnen met het schrijven en het concept ontwikkelen voor de documentaire. Ik wilde dat verhaal alsnog vertellen.’

Het interview gaat verder onder de afbeelding.

‘Nee, daar hebben we het nooit over gehad. Ik had altijd het idee en de hoop dat het beter zou worden. Een verslaving gaat vaak met pieken en dalen. Het ene moment gaat het heel slecht en het volgende moment krabbelt iemand toch weer op. Zo ging het tenminste bij Matthijs, die had altijd de drive om zichzelf te verbeteren en er iets aan te doen. Ik zag het eigenlijk ook nog wel een soort van goedkomen.

‘Als ik daarop terugkijk vraag ik mezelf weleens af waarom ik dat dacht. Want er waren veel tekenen dat het de verkeerde kant op ging. Maar ja, je houdt die hoop toch altijd. Omdat je zo graag wil dat iemand beter wordt. ‘

‘We hadden daar destijds nog niet zoveel over nagedacht. Maar ik denk dat het gewoon de bedoeling was om een eerlijk beeld te geven van dat dit soort dingen gebeuren onder jongeren. Vanuit ons perspectief, als jongeren. Daarom zitten er ook geen volwassenen in de documentaire.

‘Met die bedoeling heb ik ook de uiteindelijke film gemaakt. Hopelijk voegt het iets toe aan het beeld dat mensen hebben van verslaafden. In andere documentaires lijkt het soms alsof iemand recreatief drugs gebruikt en daar dan zomaar verslaafd aan raakt. Terwijl ik denk dat het in de meeste gevallen is zoals bij Matthijs, dat mensen jeugdtrauma’s hebben, of psychische problemen. En dat die verslaving dan een soort ontsnappingsmethode is voor die mensen. Ik denk dat Matthijs dát graag wilde laten zien met zo'n documentaire.

‘Het stoort me ook als documentaires over verslaafden iemand neerzetten als niets méér dan een drugsverslaafde, als iemand waar andere mensen last van hebben. Voor ons was Matthijs een van onze beste vrienden. Dus wij keken nooit naar hem als een of andere verslaafde. ‘

Het interview gaat verder onder de afbeelding.

‘Nee. Toen hij in de afkickkliniek zat werd hem gevraagd zijn levensverhaal op papier te zetten. En om gedachtes op te schrijven, ook over zijn verslaving. Die schreef hij op allemaal losse formulieren. Ik vond die na zijn dood in een grote Albert Heijn-boodschappentas in zijn kamer.

‘Daar zat zoveel informatie bij, allemaal vanuit zíjn perspectief. Het was niet dat ik die dingen niet wist, want ik praatte superveel met Matthijs en we waren heel open naar elkaar toe. Maar om het echt zo, direct vanuit zijn hoofd opgeschreven op papier, te hebben, dat was voor de documentaire natuurlijk heel mooi. Ik kon daardoor echt zijn kant laten zien zonder iets te hoeven verzinnen. Ik heb zijn teksten zo letterlijk mogelijk overgenomen.’

‘Ik ben begonnen bij mijn videomateriaal, omdat ik mijn eigen videoarchief heel goed ken. Het materiaal had ik in periodes opgedeeld en aan de hand van die hoofdstukken wilde ik het verhaal vertellen. De teksten kwamen er pas later bij. Dat was een kwestie van alles doorlezen en kijken wat waarbij paste.

‘Het grappige was dat Mathijs veel van dezelfde situaties die ik gefilmd had, ook in zijn teksten had beschreven. Daardoor had ik steeds precies beide kanten van een situatie. ‘

Het interview gaat verder onder de afbeelding.

‘Ja heel erg. Ik denk dat als er zoiets ernstigs gebeurt, je er toch wel mee zit. Je bent toch al elke dag bezig met iemand, dus om er dan zoiets productiefs mee te kunnen doen, dat heeft mij erg geholpen. Bovendien was het onze gezamenlijke droom om die documentaire te maken en op televisie te komen, dus ik wist dat Matthijs dit ook gewild zou hebben.

‘Tijdens het maken hield ik rekening met wat Matthijs zou vinden. Daardoor voelde het een beetje als een laatste project dat we samendeden. Alhoewel, ik ben ook aan een nieuw project bezig, over rouwverwerking. Over het proces waar ik doorheen ging, terwijl ik deze documentaire aan het maken was. Misschien ben ik dus toch nog niet klaar met het Matthijs-onderwerp.’