Wat vond je moeilijk aan het onderzoek naar de Gupta-leaks?
‘Als eerst wil ik benadrukken wat er fijn was aan de Gupta-leaks: via klokkenluiders kregen we ineens het grote, missende puzzelstuk in een onderzoek waar we al zeven jaar mee bezig waren. Bij de meeste onderzoeken gebeurt dat niet. Maar doordat we die informatie hadden, werden we ook bezorgd over onze veiligheid. Dus besloten we volledig offline te werken, om geen enkel digitaal spoor achter te laten. We hadden geen communicatie via de telefoon of mail, alles bespraken we face to face en zonder mobiel op zak – om te voorkomen dat onze telefoons als afluisterapparatuur ingezet konden worden. Op een gegeven moment waren we van plan om met tien à twaalf man naar Ierland te gaan om daar voor een aantal maanden op een afgelegen plek offline aan de Gupta-leaks te werken. Maar toen lekte een deel van de leaks uit waardoor ineens veel journalisten een onderdeel van de sleutelinformatie hadden. Het zou onmogelijk zijn voor de overheid om al die journalisten af te gaan om de informatie te verduisteren. Dat pakte dus positief uit voor ons, maar de klokkenluiders waren nog niet het land uit. Dat gaf wel stress, want we vreesden voor hun leven. Uiteindelijk hebben ze het land kunnen ontvluchten.’

Wat vind je ervan dat nog steeds niemand is veroordeeld voor de corruptieschandalen die jij en je collega’s hebben ontdekt?
‘Het is voor alle Zuid-Afrikanen frustrerend dat er nog geen enkele veroordeling is geweest. Het probleem is dat dit hele complexe zaken zijn om te vervolgen. Bij elke corruptiezaak zijn tenminste tien mensen betrokken; van politici tot bodyguards. Daar komt bij dat tijdens de state capture allerlei adequate mensen zijn ontslagen en nu het hele ambtenarenapparaat weer opgetuigd moet worden, zodat de verdachten vervolgd kunnen worden. Ondertussen stroomt er nog steeds geld het land uit omdat contracten die Zuma en de Gupta’s met bedrijven sloten soms voor wel tien jaar vastliggen.’

Hoe staat het nu met corruptie in Zuid-Afrika?
‘Helaas is COVID-19 echt een voedingsbodem voor corruptie geworden. We zien steeds meer gevallen waarbij zonen en dochters van politici overheidscontracten verzilveren en zo binnenlopen. Dat gezegd hebbende heeft onze huidige president Cyril Ramaphosa wel pogingen gedaan om politici die betrokken waren bij de corruptiezaken te ontslaan en het OM op te schonen. Alleen vraagt de coronacrisis nu veel van de staatskas waardoor bepaalde zaken weer stil komen te staan. Veel zal er nog veranderd moeten worden om corruptie uit de overheid te krijgen. Corrupie bestond namelijk al lang voordat de Gupta’s ten tonele kwamen.’

Hoe vond je het om jullie zeven jaar durende onderzoek samen te zien komen in één documentaire?
‘Mijn collega’s en ik waren van tevoren wel bezorgd over hoe de filmmakers zo’n groot verhaal in zo’n korte tijd zouden vertellen. Je zou namelijk van één transactie van de Gupta’s al een hele film kunnen maken. Ik vond het bijvoorbeeld belangrijk dat de kijker zou begrijpen hoeveel grote, internationale bedrijven betrokken waren bij deze state capture. Dat zit zeker in de documentaire, maar wat ik vooral goed vind aan deze film is dat je als kijker voelt en begrijpt hoe complex dit verhaal is en wat voor een thriller het was waar wij middenin zaten. Dat je voelt hoe eng die periode was van 2015 tot en met 2017 waarin het ene schandaal na het andere uitkwam, hoe woedend de Zuid-Afrikanen daarover waren, maar tegelijkertijd ook compleet machteloos we stonden tegenover de Gupta’s. Het is voor mij niet belangrijk dat de kijker compleet begrijpt hoe de state capture in z’n werk ging – dat begrijpen wij tot op vandaag nog niet eens helemaal – maar ik hoop wel dat je voelt dat het echt een zaak van leven of dood was.’