Hoelang blijven mensen gemiddeld ondergedoken?
Het kan helaas heel lang duren voordat we alle papieren rond hebben om iemand echt het land uit te krijgen. Er zit een transgendervrouw bij ons die al drie jaar ondergedoken woont. Toen de documentaire werd opgenomen ging het nog allemaal sneller, toen konden we mensen vaak het land uitvliegen. Maar door corona zitten de grenzen dicht en moeten we op zoek naar alternatieve routes. Daarnaast zijn minder landen bereid om vluchtelingen op te nemen en wordt de politie wordt steeds slimmer. Ze nemen nu je paspoort in als je ontdekt wordt als homo. Dan kan je geen kant meer op.

Vind je dat de documentaire een goed beeld geeft van de situatie in Tsjetsjenië?
Toen ik de documentaire voor het eerst zag, zag ik alleen maar ellende, en niet de succesverhalen die er ook zijn. Dat zijn de mensen die we succesvol hebben ondergebracht in een veilig land en die daar een leven hebben opgebouwd. Maar hoe vaker ik de documentaire keek, hoe meer ik besefte dat die pijn en ellende wél de realiteit is. Want ook de succesverhalen zijn niet écht succesverhalen. De pijn van je land uitgejaagd worden, je vrienden en familie moeten achterlaten en gemarteld en vervolgd zijn, die gaat nooit weg.

Is er vooruitgang in de situatie van lgbt’ers in Rusland sinds het opnemen van de documentaire?
Vanuit de staat komt er geen verandering, maar de Russische publieke opinie verandert wel. Voorheen kwamen lgbt'ers alleen in het nieuws als er weer iemand aangevallen of vermoord was, maar de laatste komen gays steeds vaker positief in de media. Door het hele land mogen steeds meer queer-bijeenkomsten en prides doorgaan, en er zijn zelfs politici die zich openlijk uitspreken voor lgbt-rechten. Dat hadden we vijf jaar geleden niet durven dromen.

Het lijkt misschien klein, maar elke grote verandering begint met het veranderen van mensen hun perspectief. Steeds meer Russen accepteren homoseksualiteit, en er komt een dag dat het Russische volk zegt: dit zijn onze medeburgers en ze hebben net zoveel rechten als wij.

Denk je dat deze documentaire gaat bijdragen aan het veranderen van mensen hun perspectief?
Absoluut. Zelfs mensen die tegen homoseksualiteit zijn, kunnen na het zien van deze documentaire niet concluderen dat het goed is wat er in Tsjetsjenië gebeurt. Het geweld dat hier wordt gebruikt is op geen enkele manier te rechtvaardigen.

Daarnaast is het is belangrijk dat mensen beseffen dat dit niet alleen een probleem is voor homoseksuelen, maar voor alle mensen. Vandaag zijn het lgbt’ers, maar morgen kan het een andere minderheid zijn waar de overheid het op heeft gemunt. In een autoritair land als Rusland zijn er geen grenzen aan wat de staat met je kan doen. Als de politie besluit je op te pakken, te martelen of zelfs te vermoorden, dan doen ze dat.

Wat kunnen wij als kijkers doen om lgbt’ers in Tsjetsjenië te steunen?
Alleen al door de documentaire te kijken draag je bij. Leef je in in de situatie van de hoofdpersonen en praat erover met je omgeving. Daarnaast zou ik zeggen: spreek je overheid aan. Als je in een democratisch land woont, is je stem iets waard. Stuur brieven naar politici, ministers, iedereen die je kan bereiken. Vraag ze om samen met andere landen een vuist te maken en Rusland onder druk te zetten. Roep ze ook op vluchtelingen op te nemen. Dat zijn er echt geen honderden, zoveel mensen lukt het niet eens om te ontsnappen uit Tsjetsjenië. Maar één opgenomen vluchteling maakt al een wereld van verschil.