In de 2Doc White Cube zette Kunstenaar en filmmaker Renzo Martens de hedendaagse discussie over koloniale geroofde kunst, eigenaarschap en winstdeling op scherp. Op een voormalige Unilever plantage in Congo helpt Martens de arbeiders om met hun eigen kunst geld te verdienen, om zo het land terug te kopen dat van hen gestolen is. Om kapitaal aan te trekken bouwen ze een museum, een white cube.
In deze exclusieve webserie van zes afleveringen volgen we de Congolese plantagearbeider Matthieu Kasiama en zijn collega Ced’art Tamasala op hun missie: de kunst die essentieel is voor het historisch besef van zijn volk en regio, terughalen naar de White Cube.
Het beeld waar het vooral om draait, werd in 1931 door het Pende-volk gemaakt, en speelde een sleutelrol in de opstand tegen onbetaalde plantagearbeid voor Unilever. Wanneer ze erachter komen dat een Amerikaanse museum het beeld in handen heeft, benaderen ze de curatoren met het ultieme argument: We hebben zelf een modern museum gebouwd op dezelfde plantage waar te de Pende hebben gevochten tegen de koloniale machthebbers, daar zou dat beeld moeten komen te staan.
De gesprekken tussen plantagearbeiders en professoren ontrafelen een verborgen geschiedenis en duidelijke connectie tussen plantages en museums. Hoe komt het dat van het enen volk alles werd afgepakt, terwijl a mensen in musea naar deze kunst kijken?
Scenario en samenstelling: Renzo Martens en Jos de Putter
Mathieu Kasiama
Mathieu Kasiama (1979, Lusanga) is zoon van een plantagearbeider. Hij werkt als palmolie-kapper. Hij is inmiddels vijfmaal uit een boom gevallen, en besloot kunstenaar te worden. Hij onderhoudt zijn familie - zijn vrouw, vier kinderen en zijn moeder - met de opbrengsten van zijn kunst en met wat hij verbouwt. Tijdens zijn tentoonstelling in New York zag hij voor het eerst gestolen Pende kunst.
Céd'art Tamasala
Céd'art Tamasala (1986, Katanga) moest zijn studie aan de Académie des beaux-arts in Kinshasa na een jaar opgeven omdat zijn familie het schoolgeld niet meer kon betalen. Nu verbouwt hij op kleine schaal palmolie in Lusanga, en maakt hij kunst. Zijn tekeningen en sculpturen worden ondertussen wereldwijd tentoongesteld. Tamasala is tevens vice-president van CATPC.
©
Pieter van Huystee Film-TV / VPRO