Deze nieuwe docu's kijk je in december bij de publieke omroep

Niemand wil zien wat de ogen van Eko reflecteren. Hij is medewerker van het Meldpunt Kinderporno, waar hij elk jaar honderdduizenden foto's en filmpjes beoordeelt en offline haalt. Van alle analisten is hij de langszittende. Door de jaren heen heeft hij allerlei manieren gevonden om zijn leven zo normaal mogelijk vorm te geven, maar de duistere beelden die hij dag in dag uit moet bekijken hebben zich langzaam een weg naar binnen gevonden. 

In deze korte, confronterende docu van Jaap van Heusden en Jefta Varwijk (Blauw licht, Het wonder van Oirsbeek) kijken we tien minuten naar Eko, terwijl hij naar zijn computerscherm kijkt en beschrijft wat daar te zien is. Wees gewaarschuwd: die beschrijvingen afschuwelijk. Je vraagt je af of je dit wel had willen weten. Maar Eko, die houdt vol. Vanwege 'het verdriet van de kinderen'.

Regie: Jaap van Heusden en Jefta Varwijk
Zondag 8 december om 21.05 uur op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl

Tien jaar geleden maakte een Deense dierentuin bekend een van hun jonge girafjes te willen euthanaseren. Marius, zoals het arme beest heette, was overbodig geworden voor het voortplantingsprogramma en moest dood. Wereldwijd klonk verontwaardiging. 

De Deense filmmaker Max Kestner, bekend van de documentaire Amateurs in Space, was geïntrigeerd. Hij nam het incident als uitgangspunt voor zijn film Life and Other Problems, waarin hij vragen over onder meer leven, dood, liefde, biologie, genetica en dierlijk bewustzijn probeert te beantwoorden. 

Met een aanstekelijke nieuwsgierigheid bevraagt Kestner onder meer een microbioloog, een Oxford-dierenarts en een evolutionair geneticus. Wat is leven? Bestaat bewustzijn? Waar komt liefde vandaan? Antwoorden zijn niet gegarandeerd. Onsmakelijke beelden van een giraffenautopsie wel. 

Regie: Max Kestner
Donderdag 12 december om 23.15 uur op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl

Als Samrawit acht jaar oud is, besluit ze te vluchten uit Eritrea. Haar ouders, broertjes en zusjes laat ze achter. Helemaal alleen ondergaat ze een barre tocht naar Nederland, waar grenswachters en zelftwijfel haar voortgang belemmeren. 

Nu is ze 17. Sprankelend en amibitieus, wonend in Almelo. Eefje Blankevoort (Shadow Game, Mind Game) en Lara Aerts (Meisjesjongensmix) volgen haar op school en op werk. Als ze aan haar vervolgopleiding begint, hoopt ze eindelijk met Nederlandse jongeren in contact te komen. Maar tot haar teleurstelling wordt ze weer in een aparte migrantenklas geplaatst. 

Intrigrerend zijn de scènes waarin Samrawit met haar zusje Muqat, inmiddels ook in Nederland, naar het bos trekt om momenten uit haar vluchtverhaal na te spelen. Ze hoopt dat mensen haar zullen begrijpen als ze weten wat ze met zich meedraagt: een beladen verhaal, maar ook een bewonderingswaardig doorzettingsvermogen. De songtekst van Jaap Reesema klinkt als een mantra door de film: 'Alles komt goed.'

Regie: Eefje Blankevoort en Lara Aerts
Maandag 16 december om 23.10 uur op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl

Paul (79) en Paultje (61) zijn broers. Paul is de verstandige, Paultje is de pechvogel. Nadat de jongste broer dakloos en met ernstige nierproblemen de gevangenis verlaat, vraagt hij zijn oudere broer of hij bij hem mag intrekken. 'Nee', klinkt het. 'Hij heeft me al genoeg in de maling genomen.' 

Maar het blijven broers. En dus krijgt Paultje een logeerbed toegewezen. Eenmaal onder één dak blijkt dat een donkere familiegeschiedenis de toch al complexe band van Paul en Paultje nog ingewikkelder maakt. Hoewel Paul in eerste instantie weinig behoefte heeft aan verzoening, verandert dat als de tijd blijkt te dringen.

Deze eindexamenfilm van Filmacademie-alumnus Hugo Drechsler (1998) gold als de grote blikvanger van zijn afstudeerlichting. In een fraai zwart-wit vangt hij de voortvloeiselen van een zwaar familietrauma. Maar dat huisje in Amsterdam-Noord waar alles zich afspeelt, daar wil je toch blijven hangen. Voor Paul en Paultje.

Regie: Hugo Drechsler
Donderdag 19 december om 22.20 uur op NPO 2, NPO Start en 2Doc.nl

In het Limburgse dorpje Beesel bereidt men zich in de zomer van 2023 voor op het Draaksteken: een gigantische toneelproductie die elke zeven jaar wordt opgevoerd en waar een groot deel van de inwoners aan meewerkt. Onder meer als acteur, regisseur, ontwerper of drakenbouwer. 

Wat ooit begon als een jaarlijks toneelstukje over Sint Joris en de draak, groeide uit tot een wonderbaarlijk openluchtspektakel, dat ook probeert mee te bewegen met de tijd. Traditioneel gezien staat de draak symbool voor het kwaad van buitenaf, maar dit jaar is dat anders: de draak is een schepping van de machthebbers, om het volk klein te houden. 

Maar van tradities afwijken is nog niet zo makkelijk, zo blijkt wel uit de voorbereiding. Want rolpatronen worden moeilijk doorbroken, en als buitenstaander moet je hard werken om een beetje in te burgeren. 

Deze documentaire van Suzanne Raes, die dit jaar ook nog een andere film over draken maakte, laat zien hoe een dorpsgemeenschap omgaat met heikele sociale kwesties van vandaag de dag. Hoe kunnen we ons blijven verbinden? Hoe blijven we geluiven in 't goeje? 

Regie: Suzanne Raes
Donderdag 26 december om 21.50 uur op NPO 2, NPO Start en npodoc.nl