Riannes leven verandert ingrijpend als haar zoon wordt veroordeeld tot 8 jaar cel. Ze verliest haar baan en vecht tegen hardnekkige vooroordelen. Mag ze van haar omgeving nog wel openlijk blijven houden van haar kind dat een ernstig misdrijf heeft begaan? Een aangrijpende documentaire over schuldgevoel, liefde, mededogen en de vaak vergeten achterblijvers als een familielid de gevangenis ingaat.
Waar word je als moeder mee geconfronteerd als je zoon de gevangenis in moet? In de Makers van Morgen documentaire ‘Dubbel veroordeeld’ volgen Merijn Stojansek en Lana Draai moeder én ‘achterblijver’ Rianne. 2Doc.nl ging in gesprek met deze twee talentvolle CampusDoc makers.
Hoe kwamen jullie op het idee voor deze documentaire?
Merijn: ‘Wij studeren beiden aan de St. Joost School of Art & Design in Breda en volgden vorig jaar de minor CampusDoc aan de Hogeschool Utrecht. We wilden iets doen met het onderwerp vooroordelen en onrecht in het algemeen. Onze zoektocht bracht ons bij een artikel van een naaste van een gedetineerde. Die persoon had te maken had met de nadelen en gevolgen wanneer een familielid in de gevangenis belandt. We besloten dit onderwerp te pitchen en mochten aan de slag.’
©
Samuel Wagner
Regisseurs Lana Draai en Merijn Stojansek
Hebben jullie toen ook direct jullie hoofdpersoon Rianne gevonden?
Merijn: ‘Nee, het was best moeilijk om haar te vinden. Mensen in zo’n situatie delen hun verhaal meestal niet openlijk. Er is veel schaamte. We hebben verschillende organisaties gecontacteerd. De meeste organisaties hadden geen tijd, ook omdat we studenten zijn. Door middel van twee organisaties 'Stichting Herstel en Terugkeer' en 'Stichting SANG', zijn we uiteindelijk bij Rianne terecht gekomen. Wij stuurden haar vervolgens een berichtje of ze wilde praten. En dat wilde ze gelukkig.’
'Rianne had zo’n bijzonder verhaal waardoor we ervoor kozen één diepgaand verhaal te vertellen in plaats van meerdere verhalen die aan de oppervlakte blijven.'
Interview gaat verder onder de afbeelding.
©
Merijn Stojansek & Lana Draai
Rianne in 'Dubbel veroordeeld'.
Hoe kwamen jullie erachter dat zij geschikt was voor de documentaire?
Lana: ’Hoe meer ze vertelde, hoe interessanter haar verhaal werd. We wilden eerst met meerdere karakters en verhaallijnen werken. Maar Rianne had zo’n bijzonder verhaal waardoor we ervoor kozen één diepgaand verhaal te vertellen in plaats van meerdere verhalen die aan de oppervlakte blijven.’
Merijn: ‘Wat bij Rianne ook interessant was, is dat zij de andere kant heeft meegemaakt. In 2001 is de man van Rianne haar zus doodgestoken. Ze wist naast het staan aan de kant van de dader dus ook hoe het was om aan de kant van het slachtoffer te staan. Dat geeft gewoon een hele andere lading aan het verhaal.’
'We wilden geen sensatiefilm maken, het ging ons niet om haar zoon, of de zaak, maar om Rianne.'
Stond Rianne er meteen voor open om mee te werken aan deze documentaire?
Merijn: ‘Het was best een lange weg om daar te komen. Na het gesprek met haar in het echt gaf ze aan dat ze er wel klaar voor was om ervoor uit te durven komen, dat ze “moeder van” is. Ze wilde andere familieleden helpen die hetzelfde hebben meegemaakt.’
Lana: ‘We wilden geen sensatiefilm maken, het ging ons niet om haar zoon, of de zaak, maar om Rianne. We hebben haar daarom ook verteld dat zij de eindregie had. Het is haar verhaal, dus als er ergens in het proces iets zou komen waar ze over twijfelde, dan was er ruimte voor aanpassingen. Dit heeft naar ons idee heel erg geholpen in hoe open ze was over haar verhaal.’
Interview gaat verder onder de afbeelding.
©
Merijn Stojansek & Lana Draai
Achter de schermen bij 'Dubbel veroordeeld'.
Hoe is het nu met Rianne?
Merijn: ‘We appen nog regelmatig met Rianne, Ze is trots op de film en gaat binnenkort zelfs drie lezingen geven over dit onderwerp. Twee hiervan voor mensen van de reclassering en één voor een hogeschool. Ze zegt dat dit haar zelf ook helpt in haar eigen proces.’
Lana: ‘En wat we ook tof vinden is dat haar zoon inmiddels samen met de reclassering de documentaire heeft kunnen zien. Daar is echt voor gestreden. Voor hem was dit wel een eyeopener. Omdat hij vastzit weet hij niet precies wat aan de andere kant van de tralies gebeurt.’
Wat willen jullie bereiken met de documentaire?
'We willen ervoor zorgen dat de kijkers minder snel oordelen over achterblijvers. We hopen daarnaast dat mensen contact minder vermijden, maar het gesprek aangaan in zo'n situatie.'