2Doc kort:

The Atomic Soldiers

VPRO

'The Atomic Soldiers' vertelt het verhaal van atoomveteranen die als proefkonijnen rond de testlocaties van de bommen werden gezet. Hun geheimhoudingscontract weerhield ze voor lange tijd over hun ervaring te praten. De Nederlandse regisseur Morgan Knibbe spoorde ze op om ze hun verhaal op camera te laten doen.

Ruim 400.000 soldaten werden vlak na de Tweede Wereldoorlog gerekruteerd om te dienen als proefkonijn bij de ontwikkeling van kernwapens. Ze werden in loopgraven op verschillende afstanden van de atoombom geplaatst voordat de teller begon te lopen. Na het aftellen zagen ze dingen die ze nauwelijks konden navertellen, dingen die hun ergste nachtmerries te boven gingen. 

Wie er iets over zei, al was het maar tegen elkaar, stond een boete van 10.000 euro of tien jaar gevangenisstraf te wachten. Jarenlang kropten ze het op, tot eind jaren negentig. Toen het overgrote deel van de proefkonijnen al overleden was, maakte de regering Clinton een eind aan de geheimhoudingsplicht. Om de verhalen van de veteranen niet verloren te laten gaan, zocht de Nederlandse regisseur Morgan Knibbe ze op.

De interviews met deze veteranen zijn eigenlijk ontstaan als onderzoek voor een fictiefilm. "Ik moest de nog levende atoomveteranen documenteren, voordat ze zouden overlijden en hun verhalen voorgoed zouden verdwijnen", zegt Morgan Knibbe. Het resultaat van de interviews bleek een aparte documentaire waard. De veteranen pakten hun kans om het verhaal aan de buitenwereld te vertellen en schetsen in The Atomic Soldiers een levendig beeld van de dystopische atoombom-experimenten.

Regie: Morgan Knibbe

'Je kon letterlijk elk botje zien. Zelfs de botten in de rug van de man voor je.' - Veteraan Harold Hefner over de straling die van de atoombom op hem en zijn collega's afkwam.

NPO Focus over kernwapens