Khalil (niet zijn echte naam) was net aangekomen op het Griekse eiland Kos in een van de vele rubberbootjes die we inmiddels kennen van het nieuws. Programmamaker Okke Ornstein kwam hem tegen terwijl hij op zijn papieren stond te wachten voor het politiebureau, tussen de honderden andere vluchtelingen.
De radiodocumentaire "Kos" is het resultaat van een verblijf van een week op het Griekse eiland waar elke nacht honderden vluchtelingen aankomen op het strand, en duizenden bezoekers op het vliegveld. Ornstein tekende hun verhalen op en sprak onder andere met toeristen, hulpverleners en middenstanders.
"Kos is waar het hedonistische en welvarende Europa de ontreddering en armoede van een oorlog ontmoet die eigenlijk pal naast de deur wordt uitgevochten," zegt Ornstein. "Die confrontatie leidt tot surrealistische scenes, met toeristen joggend langs het strand als daar in de vroege ochtend de bootjes aankomen, feestende tieners naast vluchtelingen die op stukken karton slapen in een parkje, enzovoorts. De twee groepen kennen elkaar niet en zijn, op enkele uitzonderingen na, ook niet echt in elkaar geïnteresseerd."
"Je hebt eigenlijk geen last van ze, maar het is wel raar," zeggen de toeristen. "Wij komen hier niet om toerist te spelen, we zijn op de vlucht voor oorlog, dood en verderf," zeggen de vluchtelingen. Met één uitzondering: Een chirurg uit Raqqa, die dolblij is de plek te bezoeken waar Hippocrates voor het eerst zijn eed aflegde.
Okke Ornstein maakte voor HollandDoc in December 2013 een radiodocumentaire in Syrië zelf - hij ging mee met een hulpkonvooi. "Ik heb steeds al een vervolg daarop willen maken. Ik had de slachtoffers daar ter plekke gezien, de kapotgeschoten huizen, de kampen, en ik wilde graag volgen hoe het de mensen verging die het land ontvluchten en naar Europa proberen te komen. Kos is een tussenstation op die tocht. Iedereen komt er naartoe, maar niemand wil er blijven."
Kos & Prijsuitreiking NTR Radioprijs 2015
Radio Doc
NTR
"Ik heb aan de Hogeschool in Twente gestudeerd, daarom spreek ik goed Nederlands. Toen ben ik teruggegaan naar Syrië - ik ben Syriër. Ik had het er goed, tot een paar jaar geleden die hele toestand begon. En nu heb ik een dochtertje gekregen en kan het niet meer volhouden daar. Daarom heb ik besloten terug te gaan naar Nederland."
In deze aflevering ook de prijsuitreiking van de NTR Radioprijs 2015.
Maud Mulier wint jubileumeditie NTR Radioprijs 2015
Amsterdam, 30 augustus 2015 – Maud Mulier van het Koninklijk Conservatorium AP Hogeschool Antwerpen heeft de 25e editie van de NTR Radioprijs gewonnen, de jaarlijkse aanmoedigingsprijs voor aankomende radiomakers. Dat heeft de NTR vandaag bekendgemaakt tijdens een feestelijke bijeenkomst in De Roode Bioscoop.
Mulier maakte met haar documentaire ‘Geduld, Californië’ een intiem portret van een gezin en hun manier van omgaan met dood en rouw, dromen en religie. In totaal waren elf programma’s uit Nederland en Vlaanderen genomineerd. Het aantal inzendingen bedroeg 30.
Het juryrapport:
“De jury steekt de loftrompet over ‘Geduld, Californië’. Ze vindt het spannend, het programma heeft een mooie opbouw en vormt een betoverende parabel tussen de dood van de moeder en Disney. Pas halverwege komen alle puzzelstukjes bij elkaar en brengen een kaakslag toe. De ontroering die dit programma teweeg brengt zijn als nagels over een schoolbord, ze gaan door merg en been. De maakster heeft zich niet laten leiden door conventies, maar heeft op eigen wijze een filmische documentaire gemaakt waarbij zij het risico aandurfde (door het lange, wat onduidelijke begin) dat de luisteraar afhaakt, maar het pakt hier positief uit. Geluidstechnisch heeft de jury wel wat kritische kanttekeningen, maar de maakster is er in geslaagd de ontroering heel te houden en er geen tearjerker van te maken. Dit programma verdient een eerste prijs.”
De jury bestond dit jaar uit Marwil Straat, zendermanager NPO Radio 4 (juryvoorzitter), Clement Tonnaer, docent Journalistiek Fontys Hogeschool Tilburg, Suzanne Bosman, presentatrice EenVandaag, Arno Peeters, editor en geluidskunstenaar en Co de Kloet, programmamaker NTR en presentator Radio Doc. De afgelopen weken besteedde Radio Doc op NPO Radio 1 ruim aandacht aan alle genomineerde programma’s en de makers.
De tweede prijs ging ook naar Vlaanderen en wel naar de documentaire ‘La valla’ van Hadewijch Vanhaverbeke van RITCS Audiovisuele Kunsten in Brussel. De Publieksprijs, waarvoor kon worden gestemd op Facebook, belandde bij een studente van dezelfde opleiding: Julie Nevejan, met haar documentaire ’20 juli 1969’.
Alle genomineerde programma’s zijn te beluisteren op de Facebookpagina van de NTR Radioprijs.
Overzicht van 25 jaar NTR Radioprijs: www.ntr.nl/radioprijs.