Interview met regisseur Vinay Shukla over 'While We Watched'

'Het aanzien van journalisten is in India geheel verdwenen'

VPRO

De documentaire 'While We Watched' (VPRO) gaat over de Indiase verslaggever Ravish Kumar, die zich inzet voor de onafhankelijke journalistiek in zijn thuisland en ten strijde trekt tegen misinformatie en propaganda. Sophie Derkzen sprak tijdens Movies That Matter 2023 met regisseur Vinay Shukla over de totstandkoming van de film en het wereldwijd veranderende nieuwslandschap.

Wat doet het nieuws met de nieuwsmakers?

Na het maken van de documentaire An Insignificant Man (2016), over de idealistische Indiase politicus Arvind Kejriwal, sloeg bij regisseur Vinay Shukla de moedeloosheid toe. Hij stopte met het kijken naar het Indiase nieuws, omdat hij vreesde voor z'n geestelijke gezondheid. Ook ging hij zich  steeds meer afvragen of mensen nog wel op zíjn werk als documentairemaker zaten te wachten. Shukla: 'Het lijkt ze totaal niet meer te interesseren wat jij te melden hebt. Daardoor vraag je je regelmatig af of je nog wel maatschappelijk relevant bent.' 

Shukla herkende eenzelfde vorm van moedeloosheid in het werk van de bekende verslaggever Ravish Kumar. Net als Shukla, vroeg Kumar zich duidelijk af of er nog wel een plek voor hem was in het journalistieke klimaat van vandaag de dag, waar desinformatie en propaganda de boventoon voeren.

In het interview vertelt Shukla dat hij, middels het verhaal van Kumar, een film kon maken over wat het nieuws doet met de mensen die het zelf verslaan. 

Still uit 'While We Watched'

‘Ik filmde de Titanic, maar het ging mij niet om Jack en Rose. Mijn film ging over de achterblijvers, die al vioolspelend ten onder gaan.’

Vinay Shukla

Een oceaan in emmers vatten

Het maken van de documentaire was een intensief proces. Twee jaar lang volgde Shukla de verslaggever en zijn redactie. Dagelijks, soms negen uur aan een stuk. Eindeloos op zoek naar de verhalen die verteld konden - en moesten - worden. Shukla: 'Als documentairemaker probeer je een oceaan in emmers te vatten. Je probeert zoveel mogelijk binnen te slepen, in de hoop dat alles wat je nodig hebt ertussen zit om jouw verhaal te vertellen.' 

Wat hij precies zocht? Bewijs van langzame teloorgang. 'Ik filmde de Titanic, maar het ging mij niet om Jack en Rose. Mijn film ging over de achterblijvers, die al vioolspelend ten onder gaan.'

Still uit 'While We Watched'

 'Mijn film is zowel een liefdesverklaring aan de journalistiek als een noodkreet, want ik wil écht dat het beter wordt.'

Vinay Shukla

Het veranderende aanzien van de journalistiek

Volgens Shukla is het aanzien van de journalistiek de afgelopen jaren flink veranderd. 'De desinformatiecampagne tegen journalisten heeft geleid tot een internationaal verlies van geloofwaardigheid, vooral in India. Het respect jegens journalisten van twintig jaar geleden is verdwenen.' Onderlinge verdeeldheid in de maatschappij en het nieuwslandschap zorgt er volgens de regisseur voor dat er geen ruimte meer is voor publiek dialoog. 'Er is heel veel ruis. Dat zie je overal ter wereld.'

Ondanks Shukla's moedeloosheid en zoektocht naar de symptomen van journalistieke teloorgang, meent hij dat hij zijn optimisme en idealisme nog niet is verloren. 'Mijn film is zowel een liefdesverklaring aan de journalistiek als een noodkreet, want ik wil écht dat het beter wordt.' In het DocTalks-interview legt de regisseur uit wat voor maatregelen er volgens hem genomen moeten worden om die teloorgang tegen te gaan. 

Bekijk de DocTalks-aflevering over 'While We Watched' voor het hele interview met regisseur Vinay Shukla bovenaan deze pagina.

Interview: Sophie Derkzen
Regie en research: Chris Vijn
Camera: Jelle Dijkstra
Geluid: Lucas van Eck
Montage: Frithjof Kalf
Productie: Kelly Henning en Casper Boon
Eindredactie: Annica Peeters

Bekijk meer DocTalks-interviews: