Met de titel van haar nieuwe documentaire Blauwe ballen en andere verkrachtingsmythes refereert Sunny Bergman naar eigen zeggen precies naar een van de problemen die ze met deze film op wil lossen. Bergman: ‘Namelijk dat vrouwen verantwoordelijk zouden zijn voor het orgasme van mannen en daar onder druk “iets aan zouden moeten doen”.’

De regisseur maakte vaker films over seksualiteit, maar wilde met deze nieuwe documentaire specifiek aandacht besteden aan seksueel geweld. In het DocTalks-interview legt Bergman uit dat een persoonlijke ervaring aanleiding gaf tot het maken van de film, maar dat ook de nieuwe zedenwet – die gericht is op consent – haar inspireerde.

In de documentaire legt Bergman haar eigen casus voor bij de zedenpolitie. Dit doet ze nadat ze zelf lang twijfelde of wat zij meemaakte wel als seksueel grensoverschrijdend gedrag telt. Deze twijfels zijn volgens de regisseur een groot probleem voor de erkenning van slachtoffers. Er is bij zaken van seksueel geweld immers bijna nooit sprake van bewijs.

Deze twijfels ontstaan vaak door het stereotypebeeld dat aan seksueel grensoverschrijdend gedrag kleeft. Bergman: ‘Er heerst een idee dat verkrachting altijd gepaard gaat met veel geweld. Inmiddels heb ik geleerd dat vrouwen bij het grootste deel van de verkrachtingen bevriezen. En dat het dus helemaal niet gepaard hoeft te gaan met geweld.’

De regisseur is in haar werk nooit bang om directe vragen te stellen en ook in haar nieuwste documentaire houdt ze de mannen die ze filmt een confronterende spiegel voor. Ze vraagt of ze iemand kennen of zelf wel eens schuldig zijn geweest aan seksueel grensoverschrijdend gedrag. Alle mannen antwoorden ontkennend. 

Bergman: ‘Mensen willen het niet zien en niet erkennen. Dat gaat terug naar het idee dat een verkrachter een enge psychopaat is. Daarom kennen zij geen verkrachters. We komen uit een tijd dat ''nee'' ook ''ja'' kan betekenen en dat we gewoon moeten proberen. Die ideeën moeten we deconstrueren.’

De regisseur herkent op dit gebied bij de jonge generatie al een redelijke verbetering, maar er valt nog veel te behalen. Bergman legt uit hoe ook de nieuwe zedenwet hier een normerende rol in kan spelen.

In de film Sletvrees (2013) onderzocht Bergman de vrouwelijke seksualiteit. Daaruit kwam naar voren dat vrouwen helemaal niet zo seksueel bevrijd zijn als we misschien denken. Sterker nog, het idee van de seksueel actieve vrouw is vies. Bergman geeft aan dat dit idee nauw verbonden is met seksueel geweld. Uitspraken als: “Dan had je je maar niet zo suggestief moeten gedragen” en “Een vrouw die dat doet heeft het verdiend” zijn volgens de regisseur nog altijd leidend.

Hoewel het debat rondom vrouwelijke seksualiteit doorgaat en Bergman uitlegt dat ze Sletvrees nu waarschijnlijk anders in zou steken, benadrukt ze dat ‘slut-shaming’ nog steeds bestaat. Ze benoemt in het interview zowel de positieve als negatieve rollen die sociale media volgens haar daarin kunnen spelen. 

De regisseur heeft een scherp oog voor wat er speelt in de maatschappij en laat zich inspireren door activisme. Volgens haar zijn activisten mensen die vaak op de zaken vooruitlopen. Bergman: ‘Je moet om je heen blijven kijken en zien waar de pijnpunten zitten.’

Daarnaast doet Bergman graag beroep op feministische wetenschappers en betrekt ze maatschappelijke experimenten in haar films om argumenten te weerleggen. Zo ontdekte de regisseur in Man made (2019) dat veel ideeën over mannelijkheid gebaseerd zijn op valse aannames. Ze legt uit dat het idee dat testosteron tot bepaald gedrag leidt en dat mannen daarom anders zijn dan vrouwen niet waar is.

In haar documentaires speelt de regisseur zelf een actieve rol. Ze stelt zich kwetsbaar op omdat het volgens haar een band schept met zowel de personages als het publiek. Bergman: ‘Ik probeer altijd op zoek te gaan naar  wat universeel is. Als het te particulier is kan het te narcistisch worden. Ik gebruik mijn persoonlijke verhaal om het politiek te maken.’

Deze persoonlijke rol in combinatie met de activistische boodschap van haar films zorgde ervoor dat Bergman zelf ook met bedreigingen te maken kreeg. In het DocTalks-interview vertelt de regisseur hoe zij en haar gezin hier mee omgingen en hoe ze dat activistische stokje nu deels overdraagt aan de volgende generatie.

Als het om onrecht gaat is Bergman naar eigen zeggen niet milder geworden. Al is de regisseur van mening dat zij altijd genuanceerd te werk gaat. Bergman: ‘Het zijn andere mensen die mij te radicaal vinden.’