De 18 best bekeken documentaires van 2018

Serge (45) was een succesvol ondernemer tot de crisis in 2018. Nu heeft hij een miljoen schulden boven z'n hoofd hangen. Regisseur Fleur Amesz vertelt Serges verhaal in Schone Schijn, haar filmdebuut. Ze volgt Serge terwijl hij alles op alles zet om zijn penibele situatie te verbergen. Zo leent hij een BMW van een vriend om representatief voor de dag te komen, terwijl de deurwaarder al een datum heeft geprikt voor de executieverkoop van de woning.

Serges verhaal is er een die wordt gedeeld door 350.000 andere Nederlanders en sloeg dan ook in als een bom!

Trouwen is tegenwoordig een riskante business, want één op de drie huwelijken eindigt in een scheiding. Regisseur Hetty Nietsch legt vijf mensen vast die de scherven van hun gebroken huwelijk aan het opruimen zijn.

Loes, Suzanne, Rike, Maarten en Jan werden allemaal verlaten door hun partner en vertellen in Verlaten over het verwerkingsproces, hun emoties en de gevolgen van de afwijzing. Confronterende verhalen die laten zien dat, hoewel het veel mensen overkomt, scheiding toch nog een beladen onderwerp is, omgeven door taboes. 

Dit bleek ook uit de enorme stroom aan Tweets na de uitzending op 5 februari 2018. Van steunbetuigingen en pijnlijk gemis tot harde oordelen over Suzanne Rethans, omdat ze haar gezin eerder had verlaten.

Dit voetbaldrama raakte veel (sport)harten. Voetbal is Oorlog draait om de Groesbeekse voetbalfamilie Derks, al zo'n bijna honderd jaar speelt de amateurclub Achilles '29 op hun landerijen, die alles geven voor hun club. 

Regisseur Hans Heijnen volgt hen terwijl ze de overstap maken naar het betaalde voetal. Zeker een hoogtepunt, ze waren de eerste amateursclub die naar de Jupiler Leage promoveerde, maar ook het begin van een hoop struggles. Volgens de vijf rivaliserende clubs in het dorp is het veel te hoog gegrepen en ook komen ze overhoop te liggen met de pers en zelfs de KNVB. De gemoederen raken oververhit en de grote vraag is dan ook: kan Achilles '29 zich hanteren op dit niveau? 

Deze wervelstorm van een vrouw heeft heel Nederland betoverd. Jolene kreeg op haar zestiende haar eerste kind, werkt 's nachts als barvrouw in een stripclub, haar echte vader kent ze niet en haar stiefvader is de omstreden tv-persoonlijkheid Keith Bakker. En dit is nog maar het topje van de ijsberg.

Ondanks dat haar leven een en al chaos en adrenaline is, zit deze Amsterdammer met de hese stem niet bij de pakken neer. Ze gaat psychologie studeren, zet alles op alles om haar diploma te halen en probeert niet terug te vallen in de armen van mannen die haar autoruiten breken. De grootste vraag die regisseur Elzo Jo Tratlehner stelt, is dan ook: gaat Jolene het redden om zich los te scheuren van haar oude leven? 

Van glamourvrouw naar voorvechter van gelijkheid. Anti-racistisch boegbeeld: Sylvana Simons. De documentaire over de vrouw die ongewild hét gezicht van de Zwarte Piet-discussie werd, verdient absoluut een plek in deze lijst. 

Regisseur Ingeborg Janssen volgt Sylvana in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen waar ze lijsttrekker is voor BIJ1. Tijdens debatten, maar ook daarbuiten voert ze heftige discussies met zowel sympathisanten als met mensen die lijnrecht tegenover haar staan. Op straat moet ze vaak scheldkanonades en opdringerige reporters van GeenStijl en AT5 ontwijken. Al bij al een confronterende documentaire die je niet onberoerd laat. 

Marijke is 8 jaar oud als haar moeder het gezin verlaat om zich aan te sluiten bij 'De Gemeente Gods', een sekte in Zuid-Holland. Een aantal jaar later wordt ze opgepakt omdat ze jonge kinderen seksueel heeft misbruikt. Dertig jaar lang weigert Marijke haar moeder in haar leven toe te laten en is ze inmiddels zelf moeder van drie kinderen. 

In de documentaire De Hoofdvrouw van regisseur Hester Overmars gaat Marijke de confrontatie aan met haar getroubleerde verleden. Met haar moeder die de 'hoofdvrouw' werd in de sekte waar ze zich bij aansloot.

We hebben allemaal weleens bedacht hoe we wraak zouden nemen op die afschuwelijke basisschoolleraar of overspelende ex. Maar dat blijft meestal bij de fantasie. In Het Wraakprotocol, een film van Caspar Haspels, ontmoet de kijker oorlogsveteraan Brian (47) en Marian (62): mensen bij wie de wraakgedachten zo sterk zijn, dat ze twee tikkende tijdbommen zijn. 

Verbeek verleidt Brian en Marian terug te keren naar hun meest traumatische momenten; de oorsprong van hun wraakgevoelens. In hun gedachten laat hij ze hun geweldadigste wraakfantasieën uitvoeren. Dit levert bloedstollende therapiesessies op en een bijzonderen inkijk in deze nieuwe therapietechniek.

Nederlandse mannen plegen twee keer zo vaak zelfmoord dan vrouwen. In 2017 waren het 613 vrouwen tegenover 1304 mannen. Hoe komt dat? 

Regisseur Frans Bromet zoekt het uit in zijn documentaire Man in de Knoop. Samen met journalist Nathan Vos probeert hij erachter te komen wat er mis gaat bij de Nederlandse man. 

Hiervoor gaan ze in gesprek met drie vrouwen die hun partners verloren aan suïcide. Door de komst van kinderen, problemen op het werk en verwachtingen van buitenaf kwamen de mannen terecht in een vicueuze cirkel.

Frans Bromet probeert te reconstrueren waar het mis ging en duikt met de drie vrouwen in het verleden. Hoe kan het dat deze betrokken vaders en lieve echtgenoten niet om hulp vroegen?

Britt (11) is een beelddenker. De vertaalslag van beelden naar letters en cijfers valt haar dan ook niet mee. Ze heeft intensieve Engelse les nodig waarbij ze woorden verbindt met plaatjes. Het is haar grote droom om binnenhuisarchitect te worden, hiervoor moet ze tenminste VMBO-TL halen en het spant erom nu het einde van groep 8 zo dichtbij komt. 

Kan ze op tijd een weg vinden om te laten zien wat ze in zich heeft, voordat ze de overgang maakt naar de middelbare school?

Pin me er niet op Vast is de debuutfilm van Jaimey Groot en onderdeel van Makers van Morgen.

Jongeren uit het praktijkonderwijs gaan de confrontatie aan met zichzelf in Spiegeldromen, door in gesprek te gaan met hun spiegelbeeld. Onbevangen vertellen ze over hun dromen, maar ook over hun kwetsbaarheden. 

Het praktijkonderwijs is voor leerlingen met een IQ tussen de 55 en 80 en met een leerachterstand op het gebied van lezen en rekenen. Zij leren veel beter door de handen uit de mouwen te steken dan door de neus in de boeken te stoppen. Zo'n 29.000 jongeren maken op deze manier gebruik van onderwijs. 

Spiegeldromen is geregisseerd door Marjoleine Boonstra. 

Denize en Filip zijn helemaal klaar voor de geboorte van hun eerste kindje. Het wiegje, de kleertjes en de wandelwagen zijn al zorgvuldig uitgekozen. Alles staat in het teken van de blijde verwachting als uit het niets het noodlot toeslaat. 

De vroedvrouw hoort bij de laatste controle geen hartslag meer. Dan begint de nachtmerrie voor de jonge ouders. Hoe ga je verder met leven na het verlies van een kindje? Hoe leef je verder After Inez? 

Geregisseerd door Karin Ekberg. 

Houssein moet aanzien hoe allebei zijn kinderen, zoon en dochter, naar het Kalifaat vertrekken. Samen met Sinan Can reist hij in Kinderen van het Kalifaat, een film van Jochem Pinxteren, zijn kinderen achterna. 

In de puinhopen van de oorlog in Syrië zoekt hij naar zijn familie. Zo bezoekt hij samen met Can Raqqa waar zijn zoon Ilyas om het leven kwam. 

Bianca Quaedvlieg wil zich zelfverzekerder en mooier gaan voelen en daarom besluit ze het label fitgirl te onderzoeken door er zelf een te worden. Twee vliegen in een klap dus.

Ze gaat drie keer per week sporten, strenge eetschema's volgen en ze probeert Insta-famous te worden. Wat gaat dit nieuwe regime mentaal en fysiek met haar doen en gaat ze dan ook anders naar Insta-fitgirls kijken? En zullen anderen haar ook anders gaan zien?

Do I Fit? is de afstudeerfilm van Bianca Quaedvlieg en uitgezonden onder Makers van Morgen, ze studeerde aan het Akv. St. Joost.

Net buiten Culemborg ligt aan een meertje 'Parc Beaugarde'. Dit vakantieparadijs is de laatste jaren een toevluchtsoord geworden voor buitenlandse arbeiders, mensen met schulden, maar vooral mensen die snel een onderkomen nodig hebben vanwege een scheiding. Regisseur Hans Pool besloot deze laatste groep te volgen.

Hoe pak je de scherven van een gebroken huwelijk op op een vakantiepark aan een idyllisch meertje?

Het hypermoderne Justitieel Complex Zaanstad gaat door een nieuwe, efficiënte manier van werken meer gevangenen huisvesten. Het nieuwe beleid van Justitieel Complex Zaanstad is erop gericht de gedetineerden met digitale technieken en een nieuw ‘bejegeningsbeleid’ tot meer zelfstandigheid te bewegen. Meer eigen verantwoordelijkheid moet hen beter voorbereiden op de terugkeer naar de burgermaatschappij. Met intense observaties van confrontaties tussen bewaarders en gevangenen zien we de gevangenisbewaarders van afdeling Noord gestalte geven aan het nieuwe beleid.

Ruim een jaar lang filmde Marc Schmidt het leven op afdeling Noord van Justitieel Complex Zaanstad om te ontdekken dat gevangenisbewaarders soms moeilijk overeind blijven in de claustrofobie van de dagelijkse omgang met gevangenen. Bewaarders zet daarmee aan tot nadenken over hoe wij als maatschappij met gedetineerden én hun bewaarders willen omgaan.

De boerderij van Thies Dijkhuis en het bijbehorende land vormen een groene oase in het geïndustrialiseerde buitengebied van de stad Groningen. Door een fout in het bestemmingsplan heeft hij een klein stukje natuur weten te behouden in de strijd tegen de oprukkende stad. Filmmaker Tom Tieman maakte met De laatste boer van Euvelgunne een prijswinnend portret van deze eigenzinnige veehouder.

De Laatste Boer van Euvelgunne is de debuutfilm van Tom Tieman en onderdeel van Makers van Morgen.

Een hooggeplaatste kolonel wordt op een zondagmiddag gevraagd te helpen met het onderzoek naar de vermissing, verkrachting en moord op twee vrouwen. De man staat niet onder arrest en de toon is vriendelijk; heeft hij misschien iets gehoord of gezien?

Drie vaste camera's in de verhoorkamer blijven registreren terwijl het interview onverwachte wendingen neemt. In dit lange, opmerkelijke politieverhoor in Fatum (Room 216) ontvouwt zich het verhaal van een gruwelijke misdaad.

Regie: Ramon Gieling

Vanwege een ernstige auto-immuunziekte kwam de vrolijke Palestijnse Muhi als baby in een Israëlisch ziekenhuis terecht. Daar werden zijn benen en armen geamputeerd om zijn leven te redden, maar Muhi kon niet terug naar Gaza omdat de gezondheidszorg voor zijn ziekte daar niet toereikend is. Daarop besloot zijn opa om bij hem te blijven.

In Muhi Generally Temporary zie je hoe te midden van het conflict sommige Palestijnen en Israëliërs elkaar nog kunnen omarmen. De levenslustige Muhi denkt dat hij Joods is, spreekt Hebreeuws en kent zijn eigen moeder amper. Zijn leven bestaat uit zijn opa, die alles heeft opgeofferd, en het ziekenhuis en z'n bewoners.

Regisseurs Rina Castelnuovo-Hollander en Tamir Elterman laten de bizarre regels en omgangsvormen zien die door het Palestijns-Israëlische conflict zijn ontstaan en hoe een jochie op een kruispunt van beide zich ontwikkelt en hoe hij dealt met de gevolgen van zijn auto-immunziekte.