Door Stefan Kruszel
2Doc Makers van Morgen
De laatste boer van Euvelgunne
VPRO
De boerderij van Thies Dijkhuis en het bijbehorende land vormt een groene oase in het geïndustrialiseerde buitengebied van de stad Groningen. Door een fout in het bestemmingsplan heeft hij een klein stukje natuur weten te behouden in de strijd tegen de oprukkende stad. Filmmaker Tom Tieman maakte met De laatste boer van Euvelgunne een prijswinnend portret van deze eigenzinnige veehouder.
‘Je gaat je gang maar’; dat is wat boer Thies Dijkhuis schouderophalend tegen documentairemaker Tom Tieman zei toen die hem vroeg of hij een film over hem mocht maken. “Hij vond alles eigenlijk wel best. Ik denk dat hij het stiekem wel mooi vond dat iemand een film wilde maken over zijn verhaal”, vertelt filmmaker Tom Tieman.
Geen doorsnee boer
Tieman kwam in contact met de eigenzinnige Groningse boer toen hij voor een blad van de gemeente Groningen omwonenden van de nieuwe ringweg moest interviewen. “Ik had over hem gelezen en was benieuwd naar zijn verhaal. Toen ik hem belde voor wat ik dacht dat een kort interview zou worden bleek al snel dat ik hier niet te maken had met een doorsnee boer”, aldus Tieman. “Hij wist alles van bestemmingsplannen en inrichtingsontwerpen en had zich helemaal verdiept in de gemeentepolitiek. Na een uur hing ik nog steeds met hem aan de lijn en toen besloot ik om maar eens een keer bij hem langs te gaan.
Heldenepos
Het verhaal van boer Thies Dijkhuis laat zich lezen als een heldenepos. Als laatste dappere strijder biedt hij weerstand tegen de oprukkende industrie en conserveert op die manier een stukje natuur aan de rand van de stad. “Ik wilde vooral een portret schetsen van wie deze man is. Een man die niets moet hebben van moderne werktuigen of geld, op een plek waar de tijd stil lijkt te hebben gestaan. Hoe het dan toch lukt om tegen alle verwachtingen in de strijd tegen de oprukkende stad te winnen.”
Volgens Tieman is Dijkhuis ook wel blij met het eindresultaat van de film. Al heeft hij dat tegenover de maker niet in expliciete bewoordingen uitgedrukt. “Het blijft toch een Groninger, en dan ook nog eens een keer een boer. Daar verwacht ik ook geen superlatieven van”, lacht de documentairemaker. “Maar ik geloof toch dat hij wel blij is met de film en de aandacht die hij heeft gekregen voor zijn land dat nu als een natuurgebied wordt gezien. Op de première van de film kreeg hij bovendien een erepenning van de stad Groningen als beloning voor zijn werk. Dat is toch ook wel een teken van waardering waar hij heel blij mee is.
Loon naar werken
Ook Tom Tieman werd gelauwerd voor zijn documentaire. Hij won een Noorderkroon voor beste documentaire op het Noordelijk Film Festival. Loon naar werken, want de totstandkoming van de film had heel wat voeten in de aarde. “Ik ben heel lang bezig geweest met deze documentaire. Ik had vantevoren geen script geschreven waardoor ik lang focus miste. Vooral de montage heeft veel tijd in beslag genomen. Ik heb heel veel verschillende versies gemaakt die ik vervolgens heb voorgelegd aan verschillende mensen om me heen. Zo heb ik veel gehad aan de tips van mijn cameraman Alex Pitstra en mijn editor Roeland Dijksterhuis.”
De geboren Twentenaar Tieman vestigde zich definitief in Groningen na zijn studie aldaar. “Veel mensen die in Groningen studeren vertrekken na hun studie naar Amsterdam. Ik heb dat ook een tijdje geprobeerd maar eigenlijk had ik het hier zo naar mijn zin dat ik besloten heb hier te blijven. Qua mentaliteit en ook qua taal lijkt het wel een beetje op Twente. Dat betekent wel dat je je erbij neerlegt dat je je in een absolute filmwoestijn vestigt. Het is vanuit hier moeilijker contacten leggen en werk vinden. Aan de andere kant heb je daardoor ook minder concurrentie en vind je makkelijk aansluiting bij gelijkgestemden.”
Op deze manier kwam hij ook in contact met de leden van zijn crew. “Sommigen waren studievrienden die ook bleven hangen. De rest van de Groningse filmscène leer je ook snel genoeg kennen. Veel mogelijkheden om je te ontwikkelen heb je hier niet. Je moet het echt zelf doen en willen. Toch is het leefklimaat hier prettig. En Groningen is een hele fascinerende streek die heel veel mooie verhalen in zich herbergt”, besluit Tieman. We kunnen kortom nog meer mooie Groningse verhalen van hem verwachten in de toekomst.
Tom Tieman studeerde Film en Televisie-wetenschappen aan de Rijksuniversiteit Groningen. Tegenwoordig werkt hij als documentairemaker en maakt hij diverse opdrachtfilms. Daarnaast verzorgt hij de PR van theatergezelschap PeerGrouP.
©
Tom Tieman en Alex Pitstra / De laatste boer van Euvelgunne