Regisseur Els van Driel kijkt terug op haar jeugddocumentaire Hoe Ky Niels werd die ze in 2014 maakte over Ky. Ky voelt zich al jaren ongelukkig omdat ze in een meisjeslichaam zit. Sinds kort heeft Ky het eindelijk aan haar ouders verteld: ze wil een jongen worden. En ze wil een andere naam: Niels. Samen met vriendin Sterre, die eerst Tibor heette, vertellen ze aan hun nieuwe klas op de middelbare school dat ze in het verkeerde lichaam geboren zijn. Het is het begin van een nieuw leven als Niels.

Hoe is de documentaire tot stand gekomen?
Ik werkte in die tijd voor de serie ‘mensjes rechten’, een serie over kinderrechten. Die serie jeugddocumentaires gaat over kinderrechten en die komen er grotendeels op neer dat je moet kunnen worden wie je bent. Dat betekent dus ook dat als je een andere seksuele geaardheid hebt, je daarvoor uit kan komen en dat je zelf mag bepalen wat je wil met je lichaam. En zo kwamen we bij Ky terecht, Kyara toen nog. Hij was pas 12 en zat midden in de transitie. Ky wilde al met ‘hij’ aangesproken worden, dit was net voordat hij naar de middelbare school ging. En ik heb toen dat hele proces van groep 8 naar de eerste klas mogen volgen. Dat was echt prachtig en ontroerend om te zien. Hoe er ineens kwartjes vielen en hij beslissingen ging maken. Zoals bijvoorbeeld een andere naam aannemen. Niet dat het allemaal makkelijk en vanzelf ging, het is een hele worsteling. Maar ik denk dat de goede begeleiding van zijn ouders en het meedoen aan de documentaire er wel aan hebben bijgedragen dat hij zijn mening kon verwoorden en dat er goed naar hem geluisterd werd. De positieve media aandacht naar aanleiding van de film heeft er ook wel gezorgd dat alles in een stroomversnelling kwam omdat Niels merkte dat mensen hem stoer vonden en niet afwezen. Nog steeds zie ik hem af en toe als er weet een vertoning van de film is. Hij is trots op de film en praat er graag over. Niels is een prachtige jongen geworden. Zijn ouders zijn razend trots op hem en ik ook.

Wat voor reacties ontving je erop?
De documentaire heeft veel prijzen gewonnen, onder andere de Prix Jeunesse, waardoor hij nog steeds in een lespakket de hele wereld over gaat. Ik hoorde onder andere dat de film in landen als Mexico en India en vooral ook de VS heel veel gespreksstof oplevert. In Nederland is transgender-zijn door alle mooie documentaires en series die er al gemaakt zijn al best geaccepteerd maar in de meeste andere landen is het een taboe, en dus volgen er vaak veel vragen en een heel gesprek. Er zit ook een toolkit bij de film om dat gesprek in goede banen te leiden. Die impact vind ik echt fantastisch. Ook dichterbij huis heb ik de impact van Niels’ verhaal gemerkt: de, toen nog, dochter van een vriendin herkende zich erin. Nu, 6 jaar en veel worstelingen en gesprekken later, zit die inmiddels ook aan de puberteitsremmers en gaat hij als jongen door het leven. Het blijft een enorm kwetsbaar proces maar ik ben heel blij als de film kan bijdragen aan het vinden van meer geluk en acceptatie voor deze kinderen en jonge mensen.

Tekst gaat verder onder afbeelding