Regie: Froukje van Wengerden
2Doc Makers van Morgen
Ik was pas 14
Op 2 oktober 1944 zag de oma van regisseur Froukje van Wengerden op veertienjarige leeftijd hoe haar vader tijdens de Razzia van Putten werd weggevoerd. Hij kwam nooit meer terug. Nu is zij 86 jaar en als enige van haar familie nog in leven. Terwijl zij haar aangrijpende herinnering deelt in de korte film 'Ik was pas 14' kijken we in de ogen van veertienjarige meisjes van nu, vol eigen verhalen en met een onbevangen blik vooruit.
‘Het geeft zo’n kick als je iets tegenkomt wat je nooit had bedacht’
In gesprek met regisseur Froukje van Wengerden
Tekst: Redactie 2Doc
’Onlangs hoorde ik voor het eerst het verhaal van mijn oma over het verdwijnen van haar vader. Haar herinnering aan deze gebeurtenis wilde ik documenteren voor mijn familie zodat hij niet zou verdwijnen. Het raakte mij dat mijn oma veertien jaar was, omdat ik op precies diezelfde leeftijd ook een ervaring had die mijn leven veranderde: ik ontdekte dat mijn vader niet mijn biologische vader was. Ik vind het een interessant idee dat alle meisjes van veertien hun eigen verhaal hebben, iets meedragen. Daarom besloot ik naast mijn oma’s verhaal ook andere meisjes in de film te tonen die nu veertien zijn. Het is op die manier een universeel verhaal geworden.’
Met de cameraman ging Froukje van Wengerden drie weken op pad door Nederland, België en Frankrijk, op zoek naar bijzondere meisjes van veertien. Ze filmden de portretten van de meisjes op 35mm film. ‘Waar we in het begin veel meisjes filmden, werd ik na verloop van tijd steeds kritischer op wie we wel en niet aanspraken. Ik selecteerde ze op gevoel en vond het belangrijk dat hun verschijning en hun blik een verhaal vertelden. Dit was een hele toffe manier van werken, het geeft zo’n kick als je iets tegenkomt wat je vooraf nooit had bedacht, zoals het meisje met de zwemband.’ In totaal heeft Froukje zo’n zestig meisjes gefilmd. ‘Bijna niemand weigerde om gefilmd te worden en ook achteraf zijn zowel de meisjes als hun ouders trots op het resultaat. Het is mooi en opvallend dat mensen zoveel vertrouwen hadden in dit project zonder dat ze mij en mijn werk kenden. Met sommigen heb ik nog steeds contact, die heb ik bijvoorbeeld op Facebook toegevoegd.'
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Na het filmen lag er een spannende taak voor de editor. ‘Hij moest een interview van twee à drie uur combineren met de shots van de meisjes. Er waren dus eigenlijk maar twee typen shots en daarmee weinig ruimte om te snijden. Dat was best een risico, wat als het daardoor juist heel saai zou worden?’ Gelukkig bleek deze vorm goed te werken. ‘Bij het monteren zat de grootste uitdaging in het zoeken naar een balans tussen het verhaal van mijn oma en de blikken van de meisjes. Als mijn oma bijvoorbeeld op een nostalgische manier spreekt, zochten we in ons archief naar de blik van een meisje dat een beetje lacht. Uiteindelijk waren we binnen ongeveer twaalf dagen klaar met monteren.’
Veel mensen leggen paralellen tussen deze film en de werken van Rineke Dijkstra. Van Wengerden heeft zich hier echter niet direct door laten inspireren. ‘Ik vind het een groot compliment dat mensen mijn werk met het hare vergelijken en misschien heb ik mij wel onbewust laten inspireren. Fotografie is sowieso een grote inspiratiebron voor deze film. Ik wilde dat de shots van de meisjes een soort "bewegende foto's" zouden worden. Wel zie ik grote, vooral technische verschillen tussen onze werken. Dijkstra heeft bijvoorbeeld meer ingeflitst.’
Over de maker
Froukje van Wengerden studeerde in juni af aan de Filmacademie. Ik was pas 14 maakte ze na haar afstuderen en ging in première op het Noordelijk Film Festival. De documentaire heeft inmiddels ook op diverse andere festivals gedraaid waarvan de grootste HotDocs in Canada is. Momenteel produceert Van Wengerden een documentaireserie voor Omrop Fryslan: een soort roadmovie, waarbij ik met mijn vader als schipper door Friesland vaar en portretten maak van mensen die we tegenkomen.