2Doc Makers van Morgen

Rotterdam van Onderen 2

VPRO

Rotterdam staat bekend om haar indrukwekkende skyline. Maar ook onder de grond valt er heel veel te ontdekken in de havenstad. 'Rotterdam van Onderen' neemt je mee naar deze verborgen wereld langs enkele ondergrondse hoogtepunten.

Stefan Kruszel

Interview met regisseur Filip Braams

De interesse voor de ondergrondse wereld werd bij Filip Braams gewekt toen hij ooit een serie maakte over bekende Bevelanders. Voor deze serie, die hij in opdracht van Historisch Museum de Bevelanden in Zeeland maakte, kwam hij via archiefonderzoek naar informatie over een van de geportretteerden uit in de kelder van een Grieks restaurant. Via een nauw luikje in de toiletten belandde hij tussen de gewelven van een oud kasteel. “Ondanks dat we uiteindelijk vrijwel niets over deze Bevelander te weten zijn gekomen werd dit door deze ontdekking toch het tofste item”, aldus de enthousiaste Rotterdammer. “Toen ik jaren later met Florian Franken (editor, voice over en presentator in deel 2) over dit verhaal sprak, kwamen we op het idee om hier iets mee te doen.”

Bij de Rotterdamse lokale omroep Open Rotterdam kreeg de filmmaker vervolgens een budget om mee aan de slag te gaan. “In het prille begin van de productie hadden we gesprekken met Rotterdam historicus Cees Zevenbergen, later in het proces kregen we contact met Joost Martens (Stadsbeheer, afdeling ondergrond) van de Gemeente Rotterdam. Hij heeft veel kennis over wat zich onder de Rotterdamse Skyline afspeelt en wordt daarom ook wel .

Via advertenties in lokale suffertjes en interviews in andere lokale media kreeg ik toen nog heel veel tips binnen van mensen die zeiden: ‘Ga dit eens onderzoeken’”, vertelt Braams.

Toestemming
Waar Filip Braams in de eerste serie heel veel tijd kwijt was met het regelen van toestemming om op locaties te mogen draaien ging dit bij de tweede reeks als vanzelf. “Het hielp heel erg dat ik ze de eerste serie kon laten zien. Mensen worden toch sneller enthousiast als je ze kunt laten zien hoe het eindresultaat ongeveer gaat worden. Mede doordat ik het meeste researchwerk al gedaan had voor de eerste serie ging het met de tweede serie heel erg snel. In bijna 8 weken tijd hadden we de locaties geregeld en alles gedraaid.”

Braams zou nog makkelijk een derde serie van Rotterdam van Onderen vol kunnen krijgen maar de kans dat die er komt is erg klein. “Je moet ervoor oppassen dat het niet te gezocht wordt. We hebben nu hele mooie verhalen van onder de grond en ik denk dat we het hierbij moeten laten.” Op de vraag of er andere steden in aanmerking komen voor een dergelijke serie reageert Braams met een twinkeling in zijn ogen. “Den Bosch en Maastricht zouden natuurlijk uitermate geschikt zijn voor zo’n project. Amsterdam natuurlijk ook, al zal het daar wat lastiger zijn om onder de grond te komen. Rotterdam loopt weliswaar voorop in Nederland met het in kaart brengen van wat er onder de grond te vinden is, maar andere steden beginnen het voorbeeld van de havenstad te volgen”, aldus Filip Braams.

UNICEF Kinderrechten Filmfestival
Op dit moment is de filmmaker echter vooral erg druk met de organisatie van het UNICEF kinderrechten filmfestival. Op dit festival, waar Filip Braams creatief directeur is, worden korte filmpjes vertoond die gemaakt zijn door en met kinderen waarbij de kinderrechten centraal staan. “Het begon ooit als een heel klein initiatief, waarbij ik kinderen de basisbeginselen van film maken wilde bijbrengen. Hoewel er in de jaren veel is veranderd aan het filmfestival, is het basisidee hetzelfde gebleven; ‘Films maken die niet alleen de kinderen die het hebben gemaakt leuk vinden, maar ook de neutrale kijker’

Vijf edities lang zijn de films in samenwerking met het Internationale Filmfestival Rotterdam vertoond, maar sinds 2013 loopt het project het hele schooljaar door waardoor we zijn verhuisd naar eind juni en naar theater Tuschinski in Amsterdam.”

Braams is directeur van Stichting En… Actie!, een kleine organisatie die geen vaste mensen in dienst heeft, maar desondanks behoorlijk grote (educatieve) filmprojecten neerzet. Aan een volgende documentaire wordt alweer gewerkt: Van Pakhuis Naar Penthouse – Een serie over herbestemmingen in Rotterdam, de eerste toezegging van OPEN-Rotterdam is binnen en idee is dan om het te koppelen aan de ‘Maand van de architectuur’ in juni 2018. Wordt vervolgd.

Filip Braams is filmmaker en directeur van Stichting En.. Actie. Daarnaast is hij creatief directeur van het UNICEF Kinderrechten Filmfestival. Hij studeerde Interactieve media.

Maand van de Onderwereld

De gemeente Rotterdam organiseert elk jaar 'De Maand van de Onderwereld' waarin zij aandacht vraagt voor alles wat zich onder je voeten afspeelt. Wat gebeurt er met het afvalwater, wat is er nodig om de metro veilig te laten rijden en wat gebeurt er onder de grond allemaal als de imposante Erasmusbrug zich opent?

Gedurende de maand november stelt de gemeente Rotterdam verschillende ondergrondse locaties open voor het publiek en worden rondleidingen gegeven met uitleg over de werking en het belang van ondergrondse systemen, gemalen en kelders. Kijk voor een volledig overzicht van alle activiteiten op de website.