Met deze nostalgische vraag startte Simone Peelen haar afstudeerproject aan Artez. In 'Niemand Echt Niemand vindt dit leuk' spreekt ze zowel ouderen als jongeren over de invloed van social media op onze levens. Gaan we de verkeerde kant op?

Door: Wieneke van Koppen

‘In het nieuws hoor ik regelmatig dat het slecht voor je is om lang achter een computer te zitten en dat social media weinig goeds te bieden heeft. Tegelijkertijd verzuchten mensen vaak dat het vroeger beter was. Voor mijn afstudeerfilm besloot ik iets toe te voegen aan die discussie door de meningen van de gebruikers van social media te vragen en de ervaringen van mensen zo te delen in dit debat’, vertelt Peelen. ‘De gebruikers die je in de film hoort, hebben verschillende leeftijden en uiteenlopende meningen. Waar de een groot fan is van social media, vindt de ander het eigenlijk maar niks.'

‘Als ik oude videobanden van mijn ouders zie, lachen en dansen mensen op feestjes met volle aandacht voor elkaar. Ik kreeg het idee dat dat een leukere tijd was: nu zie je op sociale gelegenheden regelmatig dat mensen door hun tijdlijn aan het scrollen zijn. Toen ik ouderen en jongeren ondervroeg, ontdekte ik dat oudere mensen het vroeger ook beter vonden, maar dat ze ondertussen ook niet meer zonder willen. Ze vinden het te leuk!’ Peelen lacht: ‘Zelf zit ik er ook constant op, hoor! Ik begrijp het wel.’ Maar echt blij is ze er ook niet mee. ‘Ik ben er na het maken van ‘Niemand Echt Niemand vindt dit leuk’ van overtuigd dat mensen een tweede gezicht hebben op social media. Alles is er rooskleuriger en mensen gedragen zich vrolijker. Een vriendin van mij, bijvoorbeeld, is kortaf op Whatsapp, maar gebruikt volop smileys in Facebookupdates. In het echt is ze ook anders. Social media geeft op die manier ook weleens een beeld van iemand dat helemaal niet klopt. Zo heeft een andere vriend van mij een vriendin die online romantische momenten deelt, maar in werkelijkheid dagelijks huilt omdat ze ontevreden is met hun relatie. Social media is het beste stukje van jezelf en dat is soms best fake.

Interview gaat verder onder de afbeelding.

‘Tijdens de interviews merkte ik dat dit onderwerp nogal confronterend is voor mensen. Je vraagt natuurlijk niet zo vaak aan je vrienden hoe het voelt als ze geen likes krijgen op hun foto. De geïnterviewden, maar ook de kijkers worden zich bewust van hun gedrag en tijdens voorstellingen ontstond er daarom veel discussie. Dat leidde tot grappige gesprekken: mensen vroegen elkaar bijna verwijtend waarom ze het belangrijk vonden om selfies op internet te plaatsen. Bij één stel escaleerde het een beetje. De vrouw begreep niet van haar vriend waarom hij aandacht op social media wilde. Hij vond het op zijn beurt juist heel logisch: ‘Ik vind het gewoon leuk om mensen op de hoogte te houden van mijn leven.’ Peelen is natuurlijk niet uit op relatiecrises, maar is wel blij dat er discussie ontstaat door haar film. ‘Ik heb bewust een actueel, maatschappelijk thema gekozen en ik vind het mooi om te zien dat mijn film mensen aan het denken zet.’

'Niemand Echt Niemand vindt dit leuk' is geen klassieke documentaire. Peelen vertelt: ‘Ik heb Animation Design gestudeerd aan Artez. Toen ik aangaf dat ik voor mijn afstudeerwerk geen pure animatie, maar een documentaire wilde maken, is er een speciaal overleg ingelast door mijn docenten. Ze vonden het goed, mits ik een goede externe begeleider zocht. Dus dat heb ik gedaan.’ In de huidige documentaire plaatst ze zichzelf op eigenzinnige wijze in de hedendaagse beeldcultuur, waarnaast je haar interviews hoort. ‘Ik interviewde vijftien mensen één uur lang. Daarna bracht ik dat materiaal terug tot één kwartier: een flink selectie- en montagekarwei. In dezelfde tijd begon ik met filmen. ’s Ochtends maakte ik een losse schets die ik de rest van de dag uitwerkte. Zo maakte ik dagelijks een nieuwe scene. Er is geen storyboard aan te pas gekomen.’ Hoe bracht je die scenes samen? ‘Tja, ik zat wel even met mijn handen in het haar hoe ik er één film van moest gaan maken toen alles gedraaid was. Omdat ik elke scene in één dag bedacht en maakte, had ik geen duidelijk filmplan liggen hoe de stukken in elkaar over moesten vloeien. Doordat de stijl en de persoon overeenkomen, vloeiden de scenes uiteindelijk wel soepel in elkaar over.’

Peelen werd geïnspireerd door Donna Verheijden voor deze film. ‘Het werk van Verheijden lijkt tótaal niet op het mijne, maar het idee achter haar film ‘All The World's A Stage - Ways Of Seeing’ vind ik geniaal. Ze voegt reclamebeelden van Dior, Chanel en diverse videoclips samen met Ways of Seeing van John Berger over de relatie tussen man en vrouw. Door Verheijden besloot ik om ook bestaand materiaal te gebruiken in mijn afstudeerfilm. Dat zijn bijvoorbeeld de oude videobeelden en de screenshots van social media.’ Waarom ze in haar eigen film voorkomt, licht Peelen als volgt toe. ‘Ik maak zelf ook deel uit van het onderwerp: ik begeef me continu in de huidige beeldcultuur op social media. Hoewel ik mezelf uiteraard niet geïnterviewd heb, wilde ik mezelf toch niet uit de film laten. Vandaar dat ik verschillende transformaties onderga in de documentaire. Het leukst vond ik het om mezelf te veranderen in tien kindjes in de Fabeltjeskrant-scene. Het opnemen was heel grappig en superawkward want in de studio zat er groot raam waarlangs veel mensen kwamen. Terwijl ik verkleed en wel naar een fictief scherm keek, bleven die mensen vaak naar me kijken. Ik vond het ook heel komisch om die scenes naast elkaar te monteren: dit is de eerste keer dat ik in dialoog ben met tien versies van mezelf. In de toekomst wil ik dit vaker doen in films, het past heel erg bij mij en ik ben blij met het resultaat.’

Met 'Niemand Echt Niemand vindt dit leuk' won Peelen de Wildcard van het Nederlands Film Festival. ‘Op dat moment zat ik tussen heel veel filmacademiestudenten. Doordat de Filmacademie veel betere apparatuur heeft dan Artez en doordat mijn filmstijl heel anders is, had ik helemaal niet verwacht dat ik zou winnen. Ik was ontzettend verrast en vond het natuurlijk heel tof dat ik de Wildcard wel won.’ Wat heeft die prijs haar gebracht? ‘Dat mijn film op het NFF door professionals werd gewaardeerd en dat ik van hen feedback kreeg, was heel leerzaam en goed. Ik heb nu nog veel leuk contact met de andere Wildcard-winnaars en ik heb budget voor een nieuwe film. Die ben ik nu aan het ontwikkelen en het wordt weer een mix tussen animatie en documentaire. Over het onderwerp kan ik nog niet heel veel zeggen, behalve dat het over popcultuur en massamedia gaat.’