Jonge maker Hugo van Roosmalen brengt op een intieme manier zijn grootouders in beeld.
Elk leven kan een onverwachte, onomkeerbare wending krijgen. Zo ook voor regisseur Hugo van Roosmalen, wiens grootouders niet meer bij elkaar kunnen wonen, maar ondanks alles nog wel onvoorwaardelijk veel van elkaar houden. 'Onvoorwaardelijk' laat zien hoe zij een nare wending in hun leven met liefde en humor het hoofd bieden.
Regie: Hugo van Roosmalen
Anne van Blijderveen, 09-07-2019
Hij groeide een tijdje bij hen op, ging later wekelijks bij hen langs en speelde dan in de tuin rondom hun boerderij. Nu Hugo van Roosmalens (1999) grootouders oud zijn geworden en zijn opa een herseninfarct heeft gehad, is dat veranderd. Maar wat onveranderd is gebleven, is de onvoorwaardelijke liefde tussen zijn opa en oma. En precies dat wilde hij vastleggen voor zijn toelatingsfilm voor de richting cinematografie aan de Nederlandse Filmacademie: Onvoorwaardelijk.
‘Ik zocht een onderwerp dat dichtbij mezelf lag en dat ik in een redelijk korte tijd zou kunnen filmen’, vertelt Hugo. ‘En ik wist dat mijn oma een heel groot deel van de zorg voor mijn opa nog steeds zelf draagt, ondanks dat hij in een verzorgingstehuis zit. Dat wilde ik graag vastleggen. Want in de simpele dingen, zit vaak een diepere laag.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Stonden jouw grootouders ervoor open om te worden gefilmd?
‘Ja, ze vonden het meteen leuk. Mijn opa had al weleens gevraagd of ik een film over hen wilde maken, dus dat kwam mooi samen met het feit dat ik een korte toelatingsfilm moest maken.’
Hoe vond je het om hen te filmen?
‘Wat ik zag, ontplofte een beetje als een bom in mijn gezicht. Mijn oma, die al 78 is, sjouwt de hele dag met mijn opa. Als hij even in een andere stoel wil zitten, moet ze hem optillen en ondersteunen. Als hij naar de wc wil moet ze hem daar naartoe brengen, op de wc zetten en dan ook weer terug. Ik vond dat echt moeilijk om te zien. Vooral ook omdat ik haar tijdens het filmen niet even een handje kon helpen.’
Had je al een insteek bedacht voor je film?
‘Nee, het is ontstaan gedurende die dag. Ik merkte dat mijn oma dingen zei in de ochtend, waar mijn opa in de middag ook over begon. Ze vulden elkaar echt aan. Toen ik ervoer hoeveel moeite het kost voor hen om bij elkaar te zijn, want mijn oma moet mijn opa elke dag ophalen uit het tehuis en weer terugbrengen, kwam het pas binnen hoe onvoorwaardelijk hun liefde is. Ik heb die dag ook echt met tranen in mijn ogen staan filmen. Zeker toen mijn opa brak.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Wat wil je met de film bereiken?
‘Ik wil gewoon heel graag mensen raken. Ik vind het wel leuk om een traantje te stelen of een andere reactie te ontlokken. Daarbij wil ik graag laten zien dat onvoorwaardelijke liefde wel degelijk bestaat!’
Wat vinden je opa en oma van het eindresultaat?
‘Ze zijn heel trots! Ik vond het vooral heel bijzonder dat mijn opa uitsprak hoe trots hij was, want sinds zijn hersenaandoening doet hij dit minder. Mijn oma vond wel dat ze af en toe heel suf deed, maar dat waren juist momenten die ik leuk vond. De avond waarop ik de film aan familie liet zien, was heel emotioneel.’
Hoe lang heb je erover gedaan om deze film te maken?
‘Maar vier dagen! Dat was echt snel. Ik heb mijn opa en oma een hele dag gevolgd en daarna nog drie dagen gemonteerd. Dat vind ik wel goed om te vermelden om mensen aan te moedigen gewoon aan de slag te gaan met filmmaken. Het is niet zo intimiderend als het lijkt.’
Tekst gaat verder onder de afbeelding
Je gaat de richting cinematografie volgen. Welke cinematografische keuzes heb je gemaakt in deze film?
‘De camerastijl heb ik bedacht nadat ik een voorgesprek had met mijn oma over hoe een normale dag voor haar eruit ziet. Aan de hand daarvan heb ik besloten om alles handheld te filmen, zodat ik veel vrijheid zou hebben om dichtbij mijn grootouders te kunnen komen. Dit werkte heel goed, want ze vergaten op een gegeven moment dat ik een camera bij me had. En mijn oma is gewoon een natuurtalent, ik heb haar bijna niet hoeven instrueren.’
Waarom heb je eigenlijk niet voor regie gekozen?
‘Omdat ik graag van project naar project wil gaan. Als regisseur ben je van de research tot de nazorg verbonden aan een project, daar heb ik geen zin in. Ik wil shooten en weer gaan. Daarbij lijkt dit me gewoon een ontzettend toffe job!’
Na de derde keer toelating doen, ben je nu aangenomen op de Nederlandse Filmacademie. Wat zijn je dromen voor de komende jaren?
‘Ik wil me richten op fictie en commercials. Maar ik vond het maken van deze documentaire echt awesome. Ik vind het fantastisch om te merken dat ik mensen echt kan raken met mijn film Onvoorwaardelijk.’
En hoe is het nu met je grootouders?
‘Er is niet veel veranderd, maar ik ben heel blij dat ik de film nu heb gemaakt. Omdat ze al op leeftijd zijn, weet je natuurlijk nooit hoe lang dat nog zou kunnen.’