Interview met regisseurs Arun Bhattarai en Dorottya Zurbó over 'Agent of Happiness'

'Bhutan wordt vaak neergezet als een bovengemiddeld gelukkig land'

VPRO

Wat is geluk en is het in cijfers te vatten? Volgens het Boeddhistische koninkrijk Bhutan wel: ze ontwikkelden het bruto nationaal geluk. Arun Bhattarai en Dorottya Zurbó maakten hier een film over. De documentaire 'Agent of Happiness' (KRO-NCRV/Boeddhistische Blik) volgt Amber en zijn collega Guna door het adembenemende Bhutan, waar ze als speciale agenten van deur tot deur gaan om het geluk van het volk te meten.

Ersin Kiris sprak de regisseurs over de IDFA-primeur 'Agent of Happiness' tijdens het festival.

De eerste keer dat regisseur Arun Bhattarai in aanraking kwam met de bruto nationaal geluksindex was tijdens zijn jeugd. Hij is opgegroeid in Bhutan en hij kreeg er les over op school. Het idee voor de film ontstond acht jaar geleden, toen hij samen met regisseur Dorottya Zurbó de documentaire The Next Guardian (2018, KRO-NCRV) aan het filmen was in Bhutan.

Voor dit project waren ze aan het filmen bij een gezin toen ‘geluksagent’ Amber zonder enig vermoeden binnenliep om een interview af te nemen. De ontmoeting liet een blijvende indruk achter op de filmmakers. Zurbó: ‘Amber was een goede luisteraar en erg grappig, dus we voelden ons meteen aangetrokken tot zijn karakter. Maar ook tot zijn agentpartner Guna, ze hebben zo’n leuke dynamiek.’

Amber was een goede luisteraar en erg grappig, dus we voelden ons meteen aangetrokken tot zijn karakter.

Regisseur Dorottya Zurbó

Still uit 'Agent of Happiness'

De geluksagent en zijn zoektocht naar eigen liefdesgeluk

De regisseurs besloten de partners te volgen tijdens hun reizen door het adembenemende landschap van Bhutan om het geluk van de bevolking te meten. Waar ze al snel achter kwamen was dat geluksagent Amber zelf eigenlijk niet zo gelukkig was. Het lukte hem maar niet een vrouw te vinden. Dat was een mooie premisse voor de film.

Wat de regisseurs tijdens het filmen ook ontdekten was dat Amber als onderdeel van de etnische Nepalese gemeenschap in Bhutan - zoals velen - geen officieel staatsburgerschap bezit. Dit maakte zijn zoektocht in de liefde niet gemakkelijker. Bhattarai, zelf opgegroeid als onderdeel van deze gemeenschap, kon hier goed met Amber over praten. Dit resulteerde volgens de regisseur in veel open gesprekken met de geluksagent.

Still uit 'Agent of Happiness'

De therapeutische werking van de interviews

Tijdens het filmen van de documentaire kwamen de regisseurs bij veel verschillende Bhutanezen over de vloer. Zurbó en Bhattarai leggen uit hoe ze met hen in gesprek gingen, theedronken en hun westerse, gehaaste ritme aanpasten om de geïnterviewden zoveel mogelijk op hun gemak te stellen voor de camera.

De interviews hadden een bijna therapeutische werking op sommige Bhutanezen.

Regisseur Arun Bhattarai

Bhattarai: ‘Uiteindelijk delen ze heel persoonlijke gevoelens waardoor het lijkt alsof de Bhutanezen al jaren wachtten op iemand die hiernaar vroeg. De interviews hadden hierdoor een bijna therapeutische werking op sommige personages.’

Still uit 'Agent of Happiness'

Het bijstellen van het exotische westerse beeld van Bhutan

De regisseurs wilden met deze film ook het westers ideaalbeeld van Bhutan ontkrachten. Bhattarai: ‘Als je kijkt naar berichtgeving vanuit de media en films die worden gemaakt over en in Bhutan, dan krijg je vaak een erg exotisch beeld. Bhutan wordt enorm geromantiseerd en neergezet als een bovengemiddeld gelukkig land.’

In het eerste deel van de documentaire nemen de regisseurs de kijkers mee in het gelukkige beeld van de Bhutanese bevolking en de mooie beelden van het landschap. Maar naarmate de film vordert verdiepen ze dit beeld en blijkt dat ook in Bhutan het geluk niet altijd voor het oprapen ligt.

Colofon

Interview: Ersin Kiris
Regie: Yvette Nieuwstad
Redactie: Sophie Dijkman
Camera: Jelle Dijkstra
Montage: Django Agterberg
Geluid: Lucas van Eck
Productie: Zep van Tienen en Mathijs Jorritsma
Eindredactie: Joyce Daamen

Meer DocTalks-interviews