Interview met regisseur Misja Pekel over de documentaire ‘Binnengrens’

'Hoe hoog je een grens ook maakt, mensen zullen er overheen willen klimmen'

VPRO

De documentaire ‘Binnengrens’ (HUMAN) vertelt het verhaal van twee meisjes die in een dorp in Europa opgroeien. Van de een op de andere dag verschijnen daar hoge hekken. Deze grens heeft grote impact en drijft de meisjes langzaam uit elkaar. 'Binnengrens' is een fictief verhaal, samengesteld uit duizenden uren ‘found footage’: amateur-archiefmateriaal uit de jaren ’60 en ’70.

Elena Lindemans sprak regisseur Misja Pekel over zijn documentaire.

Grenzen gaan om mensen

Regisseur Misja Pekel ziet hoe grenzen steeds sneller optrekken aan de randen van Europa. In het DocTalks-interview over Binnengrens legt hij uit dat deze grenzen niet alleen steeds hoger worden, maar dat hij ook ziet hoe technologische ontwikkelingen zoals grensbeveiliging met behulp van AI en drones deze grenzen ontmenselijkt. Met zijn documentaire wil de maker juist laten zien dat grenzen heel erg om mensen gaan. Want wat voor gevolgen heeft het trekken van grenzen op levens van mensen?

Pekel: “Het trekken van een grens heeft letterlijke gevolgen voor het fysieke landschap, want je ziet opeens een hek verschijnen. Maar een grens heeft ook gevolgen voor het mentale landschap, het vormt ons. Het heeft allerlei gevolgen voor hoe wij denken over onze omgeving. Zodra je ergens een hek neerzet, is er veel meer een ‘wij’ en een ‘zij’.”

Het trekken van een grens heeft letterlijke gevolgen voor zowel het fysieke landschap als het mentale landschap, het vormt ons

Regisseur Misja Pekel

Still uit 'Binnengrens'

De authentieke amateurbeelden vormen een reis door Europa

De documentaire bestaat bijna volledig uit found footage. Pekel legt uit dat hij de geschiedenis van grenzen met behulp van amateurbeelden uit de jaren '60 en '70 op een heel andere – volgens hem meer authentieke – manier benadert. 

De regisseur schreef samen met filmmaker Marleen van der Werf het scenario en werkte zich vervolgens met editor Menno Otten door zo’n vijftienhonderd uur aan beeldmateriaal, waarna een eerste verhaallijn ontstond.

Je kijkt naar ruim vierhonderd verschillende levens als je die film ziet. Maar dat is het wonderlijke van film: je ervaart het als één leven

Misja Pekel

Het verhaal lijkt zich in één land af te spelen, maar in werkelijkheid komen de amateurbeelden vanuit heel Europa. Pekel: "Je kijkt naar ruim vierhonderd verschillende levens als je de film ziet. Maar dat is het wonderlijke van film: je ervaart het als één leven.”

Still uit 'Binnengrens'

Grenzen zijn geen ‘ultieme oplossing’

Voorheen was Pekel jurist op een advocatenbureau waar hij asieldossiers behandelde, maar hij ruilde deze baan in voor een carrière als journalist en documentairemaker. Hoewel zijn baan als jurist een passie voor grenzen aanwakkerde, legt de regisseur in het DocTalks-interview uit hoe hij in de rol van documentairemaker meer aan de frontlinie van het debat staat.

De regisseur hoopt dat zijn documentaire aanzet tot denken. Pekel: “Grenzen worden steeds meer vanzelfsprekend. Politici halen grenzen aan als ultieme oplossing. Dat is natuurlijk niet waar. Hoe hoog je een hek ook maakt, mensen zullen er overheen willen klimmen.”

Colofon

Interview: Elena Lindemans
Regie: Chris Vijn
Camera: Jelle Dijkstra
Montage: Manuel Dias da Silva
Geluid: Lucas van Eck
Productie: Zep van Tienen
Redactie: Sophie Dijkman
Eindredactie: Annica Peeters

Meer DocTalks-interviews